mandatory ventilation) – wentylacja wymuszona
INES (International Nuclear Event Scale) – Międzynarodowa Skala Efektów Wypadków Jądrowych
IPPV (intermittent positive pressure ventilation) – wentylacja z naprzemiennie dodatnim ciśnieniem
IRV (inversed ratis ventilation) – wentylacja z odwróconą fazą
KDR kierujący działaniami ratowniczymi
KED (kendrick extrication device) – kamizelka ratunkowa
KMDR koordynator medycznych działań ratowniczych
LEK Lekarski Egzamin Końcowy
LMA (larygeal mask airway) – maska krtaniowa
MAP (mean airway pressure) – średnie ciśnienie w drogach oddechowych lub
(mean arterial pressure) – średnie ciśnienie tętnicze krwi
MAS (meconium aspiration syndrome) – zespół aspiracji smółki
MCIs (mass casualty incidents) – zdarzenia masowe
MDI (metered dose inhaler) – inhalator ciśnieniowy z dozownikiem
MODS (multiple organ disfunction score) – niewydolność wielonarządowa
MONA farmakoterapia w zawale mięśnia sercowego
(M – morfina, O – tlen, N – nitraty, A – aspiryna)
nCPAP (nasal continuous positive airway pressuse) – stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych
NRC folia izotermiczna, koc ratunkowy, folia rekomendowana przez National Rosearch Council
NYHA (New York Heart Association) – Nowojorskie Towarzystwo Kardiologiczne
NZK nagłe zatrzymanie krążenia
OCŻ ośrodkowe ciśnienie żylne
o.u.n. ośrodkowy układ nerwowy
PALS (pediatric advanced life support) – pediatryczne czynności ratunkowe
PATLS (pediatric advanced trauma life support) – pediatryczne zaawansowane czynności ratunkowe w urazach
PCI przezskórna interwencja wieńcowa
PEA (pulseless electrical activity) – aktywność elektryczna bez tętna
PEEP (positve endexpiratory pressure) – dodatnie ciśnienie na końcu wydechu
PIP (peak inspiratory pressure) – ciśnienie szczytowe
POChP przewlekła obturacyjna choroba płuc
POCT (point-of-care testing ) – badanie wykonanie w miejscu leczenia i opieki nad pacjentem
PPHN (persistent pulmonary hypertension of the newborn) – nadciśnienie płucne noworodków
PRR Polska Rada Resuscytacji
PS (pressure support) – wspomaganie ciśnieniem
PSP Państwowa Straż Pożarna
PTS (Pediatric Trauma Scale) – Dziecięca Skala Urazów
PTV (patient triggered ventilation) – wentylacja uruchamiana przez pacjenta
PZSP przewlekły zespół serca płucnego
RDS (respiratory distress syndrome) – niewydolność oddechowa
RKO resuscytacja krążeniowo-oddechowa
RKZ równowaga kwasowo-zasadowa
ROSC (return of spontaneous circulation) – powrót spontanicznego krążenia
RR (respiratory rate) – liczba oddechów na minutę
SABP (systolic arterial blood pressure) – ciśnienie skurczowe krwi
SAMPLE (symptoms, allergie, medications, past medical history/pregnancy, last meal, events perceding the incident, – objawy, alergie, przyjmowane leki, przebyte choroby/ciąża, ostatni posiłek, wydarzenia poprzedzające wypadek)
SCIWORA (spinal cord injury whitout radiographic abnormality) – uszkodzenie rdzenia kręgowego bez widocznych uszkodzeń radiologicznych
SIDS (sudden infant death syndrome) – nagła śmierć noworodka
SIMV (synchronised intermittent mandatory ventilation) – synchronizowana wentylacja wymuszona
SMR Służby Ratownictwa Medycznego
SOFA (Sequential Organ Failure Assessment) – skala oceny sepsy
SOR Szpitalny Oddział Ratunkowy
START (Simple Triage Rapid Treatment) – system segregacji
TAT (turn around time) – wykładnik czasu, w którym powinno być wykonane dane oznaczenie
TIA (transient ischemic attac) – niepełne niedokrwienie mózgu
TISS (Therapeutic Intervention Scoring System) – skala interwencji terapeutycznych
TRIAGE segregacja medyczna
TŚP toksyczne środki przemysłowe
TTM (targeted temperature management) – kontrola temperatury docelowej
TTN (transient tachypnea of the newborn) – przejściowe tachypnoë noworodka
TV (tidal volume) – objętość wdechowa
WKO Wojewódzki Komitet Obrony
WPMG Wojewódzki Program Mobilizacji Gospodarki
WPW (zespół) Wolffa, Parkinsona i White’a
ZMR Zespół Ratownictwa Medycznego
ZZO zespół zaburzeń oddychania
PRZEDMOWA
W ciągu ostatnich lat pojawiło się wiele podręczników z zakresu medycyny ratunkowej i katastrof. Znaczna ich część to tłumaczenia wydawnictw zachodnich lub monografie na temat określonych nagłych zagrożeń zdrowia i życia. Niestety, nie obejmują wszystkich zagadnień medycyny ratunkowej i intensywnej terapii, wymaganych na Lekarskim Egzaminie Końcowym – LEK oraz na Państwowym Egzaminie Ratowników Medycznych.
Podręcznik oddawany w Państwa ręce to II wydanie kompendium – poprawione i uaktualnione, zawierające wszystkie ważne wiadomości, których znajomość weryfikowana jest na Lekarskim Egzaminie Końcowym, obejmującym również zagadnienia medycyny ratunkowej i intensywnej terapii.
Repetytorium zostało napisane nie tylko z myślą o praktycznym zastosowaniu zawartej w nim wiedzy w trudnych i nagłych sytuacjach zagrożeń zdrowia i życia ludzi, lecz także z myślą o przygotowaniu absolwentów uczelni medycznych kierunków lekarskiego i lekarsko-dentystycznego do specjalizowania się w różnych dziedzinach medycyny; także dla absolwentów kierunku ratownictwo medyczne będzie ono przydatne w doskonaleniu zawodowym.
Pragnę gorąco podziękować moim najbliższym współpracownikom za cenny wkład intelektualny w przygotowanie I wydania podręcznika. Szczególnie dziękuję prof. dr. hab. n. med. Andrzejowi Piotrowskiemu, dr. hab. n. med. Waldemarowi Machale, dr. n. med. Dariuszowi