resuscytacji,
■ przywrócenie i podtrzymanie przepływu wieńcowego i mózgowego krwi,
■ ułatwienie defibrylacji elektrycznej,
■ zapobieganie komorowym zaburzeniom rytmu (nawrotom migotania komór),
■ zwiększenie pobudliwości i przewodzenia w bradyasystolii lub asystolii,
■ wyrównanie zaburzeń metabolicznych.
Tabela 3.1. Leki stosowane w resuscytacji wg wytycznych Europejskiej Rady ds. Resuscytacji 2015
EPINEFRYNA (adrenalina)
Działa pobudzająco na receptory α1 i α2 oraz β1 i β2.
Powoduje wzrost oporu obwodowego, zapobieganie zapadaniu żył, wzrost ciśnienia rozkurczowego w aorcie oraz zwiększenie przepływu mózgowego i wieńcowego, a także wzrost siły skurczu mięśnia sercowego, poprawę przewodzenia i automatyzmu w układzie bodźcoprzewodzącym serca oraz zwiększenie amplitudy migotania komór.
■ Dawkowanie: 1 mg dożylnie co 3–5 minut.
■ Stosowanie zwiększanych dawek nie jest polecane.
■ Działania niepożądane po przywróceniu spontanicznej czynności serca: tachykardia, zaburzenia rytmu, obkurczenie naczyń nerkowych, wzrost zużycia tlenu i niedokrwienie mięśnia sercowego.
Wskazania
■ Zatrzymanie krążenia niezależnie od mechanizmu: migotanie komór, aktywności elektryczne bez tętna oraz asystolia (wg algorytmu ALS).
■ Anafilaksja.
■ Lek drugiego rzutu we wstrząsie kardiogennym.
ATROPINA
■ Działa parasympatykolityczne: blokuje pobudzenie nerwu błędnego.
■ Zwiększa częstość pobudzeń zatokowych oraz poprawia przewodnictwo i automatyzm układu bodżcoprzewodzącego; antagonizuje działanie acetylocholiny na receptor muskarynowy.
■ Stosowana w przypadku aktywności elektrycznej bez tętna (dawniej: rozkojarzenie elektromechaniczne) i asystolii.
■ Najbardziej skuteczna przy zatrzymaniu krążenia z powodu pobudzenia nerwu błędnego (zatrzymanie odruchowe), w zatruciach związkami fosforoorganicznymi.
■ Dawkowanie w NZK gdy są wskazania: jednorazowo 3 mg dożylnie.
Uwaga: Dawka mniejsza niż 0,5 mg może spowodować paradoksalną bradykardię.
■ Działania uboczne po przywróceniu spontanicznej czynności serca: tachykardia (przewaga współczulna) z arytmią, suchość w jamie ustnej, zaburzenia akomodacji oczu, splątanie.
Wskazania
■ Asystolia.
■ Aktywność elektryczna bez tętna (PEA) o częstości zespołów QRS < 60/min.
■ Bradykardia zatokowa, węzłowa lub przedsionkowa powodujące niestabilność hemodynamiczną.
AMIODARON
■ Lek pierwszego rzutu w migotaniu komór opornym na defibrylację.
■ Stabilizuje błony komórkowe, wydłuża czas trwania potencjału czynnościowego i okres refrakcji w komórkach przedsionków i komór serca.
■ Wydłuża odstęp QT.
■ Zwalnia przewodnictwo przedsionkowo-komorowe.
■ Ma łagodne działanie inotropowo ujemne, może powodować hipotensję i bradykardię, którym można zapobiegać podając leki izotropowe i płyny.
■ Dawkowanie: 300 mg = 2 amp. rozpuszczone w 20 ml 5% glukozy w powolnym wstrzyknięciu przez 1–2 minuty po trzech defibrylacjach.
Wskazania
■ Oporne na leczenie VF/VT.
■ Hemodynamicznie stabilny częstoskurcz komorowy oraz inne oporne tachyarytmie.
LIDOKAINA
■ Zmniejsza pobudliwość komórek mięśnia sercowego, tłumi ektopowe komorowe zaburzenia rymu, podwyższa próg migotania komór.
■ Stabilizuje błony komórkowe, zmniejsza szybkość depolaryzacji, obniża próg defibrylacji.
■ Dawkowanie: 1–1,5 mg/kg mc. w bolusie (średnio 100 mg), następna dawka po 8–10 min 0,5 mg/kg mc. (średnio 50 mg), tak aby nie przekroczyć 3 mg/kg mc.; po powrocie spontanicznego krążenia wlew ciągły 2–4 mg/min; dawka całkowita w pierwszej godzinie leczenia – 300 mg.
1 ml 2% lidokainy = 20 mg
5 ml 2% lidokainy = 100 mg
Wskazania
■ Stosowana w migotaniu komór i częstoskurczu komorowym opornym na defibrylację, jeśli niedostępny jest amiodaron.
WODOROWĘGLAN SODU
Uwaga: Istnieją kontrowersje dotyczące stosowania wodorowęglanów w resuscytacji. Występuje konieczność zapewnienia skutecznej eliminacji CO2 (sprawna wentylacja).
■ Stosowany, gdy zatrzymanie krążenia trwa > 5 min, gdy resuscytacja krążeniowo-oddechowa przedłuża się ponad 10 min.
■ Dawkowanie: 50 mmol, następne dawki w zależności od potrzeby.
1 ml 8,4% NaHCO3 = 1 mmol
■ Przy przedawkowaniu: możliwa alkaloza metaboliczna z utrudnionym oddawaniem tlenu do tkanek, możliwe nasilenie kwasicy wewnątrzkomórkowej.
■ Łagodna kwasica powoduje rozszerzenie łożyska naczyniowego i zwiększenie przepływu mózgowego.
Wskazania
■ Nasilona kwasica metaboliczna z pH < 7,1; BE < – 10 mmol/l.
■ Zalecane stosowanie przy uprzednio istniejącej kwasicy metabolicznej, hiperkaliemii, zatruciu trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi.
MAGNEZ
■ Szczególnie polecany przy istniejącym niedoborze magnezu.
■ Zmniejsza uwalnianie acetylocholiny i obniża wrażliwość płytki nerwowo-mięśniowej.
■ Polecany przy długo utrzymującym się migotaniu komór i częstoskurczu torsades de pointes.
■ Dawkowanie: we wlewie 1–2 g magnezu w 100 ml roztworu fizjologicznego NaCl przez 1–2 min; dawkę można powtórzyć po 10–15 min.
10 ml 20% MgSO4 = 2 g = 8 mmol
Wskazania
■ Oporne na defibrylację migotanie komór przy podejrzeniu hipomagnezemii.
■ Tachyarytmie komorowe przy podejrzeniu hipomagnezemii.
■ Torsades de pointes.
■ Zatrucie digoksyną.
WAPŃ
■ Bierze udział w procesach decydujących o aktywności skurczowej mięśni, w procesach krzepnięcia krwi, w procesach posthipoksemicznych.
■ Dawkowanie: 10 ml 10% chlorku wapnia (6,8 mmol Ca2+).
Uwaga: