podręcznika, a szczególnie dr. Ignacemu Baumbergowi oraz pracownikom wspomnianej wyżej katedry Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Będę wdzięczny za uwagi i opinie dotyczące formy podręcznika oraz zawartych w nim wiadomości.
WSTĘP
Oczekuje się od absolwenta uczelni medycznej umiejętności zachowania w sytuacjach zagrożeń zdrowia i życia.
Program stażu z medycyny ratunkowej i intensywnej terapii ma przypomnieć i utrwalić wiedzę w tym zakresie, a jednocześnie przygotować praktycznie do wykonywania procedur ratunkowych w stopniu podstawowym.
Lekarski Egzamin Końcowy (LEK) zawiera pytania z ratownictwa medycznego obejmujące niżej wymienioną tematykę:
W zakresie medycyny ratunkowej:
1. Poznanie współczesnych zasad zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
2. Poznanie współczesnych zasad postępowania ratunkowego w urazach wielonarządowych, w szczególności:
2.1. wstępnej oceny chorego z mnogimi obrażeniami ciała;
2.2. podtrzymania funkcji życiowych chorego z mnogimi obrażeniami ciała;
2.3. opanowania wstrząsu okołourazowego;
2.4. wtórnej oceny i zasad transportu chorego z mnogimi obrażeniami ciała.
3. Poznanie zasad postępowania w nagłym zagrożeniu zdrowia lub życia pochodzenia wewnętrznego, takim jak:
3.1. nagłe zatrzymanie krążenia;
3.2. ostra niewydolność krążenia różnej etiologii;
3.3. ostra niewydolność oddechowa różnej etiologii;
3.4. wstrząs;
3.5. nagłe stany utraty przytomności;
3.6. ostre schorzenia brzuszne;
3.7. ostre schorzenia ciężarnych;
3.8. ostre stany drgawkowe.
4. Postępowanie w nagłych zagrożeniach zdrowia lub życia u dzieci.
5. Postępowanie ratunkowe w nagłych zagrożeniach środowiskowych:
5.1. ostre zatrucia;
5.2. skażenia chemiczne;
5.3. urazy termiczne (oparzenie, udar cieplny, hipotermia);
5.4. utonięcia;
5.5. porażenia elektryczne i rażenia piorunem;
5.6. ukąszenia i użądlenia.
W zakresie ratownictwa medycznego:
6. Poznanie współczesnych zasad organizacji medycyny ratunkowej oraz zasad organizacji i funkcjonowania szpitalnych oddziałów ratunkowych.
6.1. Poznanie organizacji pracy pogotowia ratunkowego w Rzeczypospolitej Polskiej.
6.2. Poznanie zasad postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia w warunkach przedszpitalnych.
W zakresie intensywnej terapii:
7. Poznanie organizacji pracy oddziału intensywnej terapii.
8. Poznanie podstawowych technik terapeutycznych stosowanych w intensywnej terapii.
9. Poznanie zasad postępowania w leczeniu ostrego i przewlekłego bólu.
10. Poznanie zasad postępowania lekarskiego związanych z pobraniem narządów do transplantacji.
Opanowanie wykonywania następujących lekarskich umiejętności i czynności ratunkowych:
11. W zakresie resuscytacji krążeniowo-oddechowej:
a) udrożnienie dróg oddechowych metodami bezprzyrządowymi,
b) intubacja dotchawicza,
c) konikopunkcja i konikotomia igłowa (zasady wykonywania),
d) techniki sztucznej wentylacji,
e) defibrylacja elektryczna,
f) pośredni masaż serca,
g) resuscytacja płynowa,
h) odbarczenie odmy opłucnowej, w szczególności odmy prężnej.
12. W zakresie czynności ratunkowych w warunkach przedszpitalnych:
a) zabezpieczenie rannego pacjenta w czasie wyjmowania z uszkodzonego pojazdu,
b) podtrzymywanie funkcji życiowych na miejscu zdarzenia lub wypadku i w czasie transportu,
c) unieruchamianie kręgosłupa szyjnego i piersiowo-lędźwiowego,
d) unieruchamianie złamań na miejscu zdarzenia lub wypadku,
e) tamowanie krwotoków.
13. Monitorowanie podstawowych funkcji życiowych w trakcie transportu i na oddziale intensywnej terapii.
1
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA
RESUSCYTACJA
– przywrócenie za pomocą metod ratunkowych spontanicznego krążenia krwi lub krążenia i oddychania bez powrotu świadomości.
REANIMACJA
– przywrócenie krążenia krwi, oddychania i świadomości.
ZATRZYMANIE KRĄŻENIA
– nagłe ustanie czynności układu krążenia; ustanie ruchu krwi w łożysku naczyniowym. Prowadzi ono do śmierci klinicznej z następczym zatrzymaniem oddychania i ustaniem czynności ośrodkowego układu nerwowego.
Rozpoznanie
■ brak tętna na dużych tętnicach (szyjne, udowe),
■ utrata przytomności,
■ patologiczny oddech lub bezdech (po ok. 30–60 s od NZK).
1.1. MECHANIZMY ZATRZYMANIA KRĄŻENIA
» Zatrzymanie serca (asystole) – brak czynności skurczowej komór i przedsionków serca.
Ryc. 1.1
» Migotanie komór serca (fibrillatio ventriculorum cordis).
■ Trzepotanie komór serca (flagellatio ventriculorum cordis).
■ Częstoskurcz komorowy bez tętna (tachycardia ventriculorum).
■ Torsades de pointes – szybkie, chaotyczne pobudzenia poszczególnych włókien mięśniowych lub fragmentów mięśnia komór, uniemożliwiające skuteczny hemodynamicznie skurcz komór.
» Aktywność elektryczna bez tętna (PEA – pulseless electrical activity), rozkojarzenie elektryczno-mechaniczne (EMD – electromechanical dissotiation; dissociatio mechano-electrica cordis),
■ niedostateczna praca serca (adynamia musculi cordis),
■ zespół słabego serca (adynamia musculi cordis) – serce wykazuje czynność elektryczną, brak odpowiedzi hemodynamicznej.
» Zatrzymanie komór serca (asystole ventricularis, asystole ventriculorum cordis) – brak czynności skurczowej komór (przedsionki kurczą się).
Ryc.1.2.