próbuje naruszyć tę harmonię, może zostać oplecione włóknami różnych tkanek. W ten sposób organizm walczy o zachowanie strukturalnej integralności. Stawiając bańki możemy usunąć taki niechciany materiał z organizmu. Można to porównać do usuwania kurzu i brudu z dywanu za pomocą odkurzacza.
BAŃKOWE ABC
Pamiętaj: stawianie baniek nigdy nie powinno być bolesne!
Rozszerzenie naczyń
Rozszerzenie naczyń krwionośnych zazwyczaj następuje w wyniku rozluźnienia mięśni gładkich w danej okolicy ciała. Bańki wywołują reakcję miejscową w tkankach, stymulując wydzielanie związków rozszerzających naczynia krwionośne, takich jak histamina. Związki te sprawiają, że powiększa się światło naczyń (zob. „Informacje anatomiczne” poniżej). Podobny efekt uzyskuje się w wyniku masażu, a także gorącego okładu lub długo stosowanego okładu zimnego. W wyniku rozszerzenia naczyń do danej okolicy zaczynają napływać płyny ustrojowe.
INFORMACJE ANATOMICZNE
Światłem nazywamy przekrój poprzeczny przewodu, przez który przepływa dana substancja. Na przykład krew przepływa przez światło naczynia krwionośnego, a odpady procesu trawienia tuż przed wydaleniem z organizmu przechodzą przez światło jelita grubego.
Wzmożona wymiana płynów w organizmie
Stawianie baniek silnie oddziałuje na krew, płyn tkankowy i limfę. Dzięki podciśnieniu bańki powodują wzmożony napływ płynów do danej okolicy i ich przyspieszoną wymianę. W naczyniach włosowatych zachodzi wiele procesów wymiany płynów (dyfuzja, filtracja, osmoza i aktywny transport). Te procesy umożliwiają płynom bogatym w substancje odżywcze dostarczanie komórkom pokarmu, a następnie usuwanie odpadów. Podciśnienie sprawia, że do odwodnionych, niedokrwionych i niedożywionych tkanek trafia krew. Dzięki efektowi ssania bańki pobudzają też spływ żylny i krążenie limfy.
Połączenie podciśnienia, rozszerzenia naczyń i wzmożonej wymiany płynów sprawia, że w organizmie zachodzą niezwykłe reakcje. Jednak zanim do tego dojdziemy, musimy zrozumieć, w jaki sposób zrosty i materiał międzytkankowy wpływają negatywnie na ludzki organizm.
Co to są zrosty?
Zrosty definiujemy jako przyleganie lub przyrastanie dwóch anatomicznych powierzchni, które nie łączą się w sposób naturalny. Zazwyczaj ma to miejsce w wyniku urazu lub stanu zapalnego. Może to dotyczyć mięśni, tkanki łącznej (na przykład powięzi), narządów trzewnych, a także tkanek z różnych układów (na przykład zrastanie się skóry właściwej z mięśniami w miejscach, w których powięź jest napięta i cienka).
W każdym wypadku zrost hamuje prawidłowe funkcje, na przykład ograniczając krążenie płynów ustrojowych, osłabiając działanie mięśni lub przeszkadzając w normalnym funkcjonowaniu poszczególnych układów organizmu (m.in. jelit). Ludzkie ciało jest skonstruowane anatomicznie w taki sposób, by sprawnie funkcjonowało. Tymczasem zrosty zaburzają jego działanie, prowadząc do dysfunkcji.
Co to jest materiał międzytkankowy?
Jest to dowolny materiał, którego organizm nie jest w stanie usunąć samodzielnie. Mogą to być:
• krew zalegająca po urazie lub zabiegu chirurgicznym
• martwe komórki, których układ limfatyczny nie był w stanie wchłonąć (więcej informacji o limfie, zwanej też chłonką – zob. rozdział 3, „Działanie terapeutyczne na poszczególne układy organizmu”)
• zbędne produkty przemiany materii (na przykład kwas mlekowy)
• leki
• toksyny
• ciała obce (na przykład szwy, okruchy szkła po wypadku drogowym itp.).
Choć może się wydawać, że niektóre substancje, takie jak zalegająca, wynaczyniona krew, nie są szkodliwe, warto zastanowić się nad poniższym przykładem.
Kamyk, który wpada do spokojnego stawu, zakłóca bezruch całej wody. Kamyk opada i osiada na dnie. Woda przystosowuje się do tego, jak tylko potrafi, zapewniając mu miejsce. Kamyk pozostanie na dnie do czasu, aż ktoś go wyłowi. Woda nie wypchnie go na powierzchnię.
A teraz wyobraźmy sobie, że kamyk stanowi materiał międzytkankowy, a staw jest ludzkim organizmem. Dnem stawu jest tkanka, na której usadowił się taki materiał.
Reakcja organizmu
Kiedy organizm ma do czynienia z materiałem międzytkankowym, reaguje na rozmaite sposoby, na przykład:
• Dokłada starań, by zachować ogólne zdrowie, a do tego potrzebuje właściwie przebiegających procesów, takich jak krążenie krwi i limfy, rozwój tkanek i prawidłowo przebiegające naturalne funkcje organizmu. Materiał międzytkankowy jest w tym wypadku odpowiednikiem progu spowalniającego, zaburzającego płynność ruchu drogowego.
• Organizm próbuje usunąć wszelkiego rodzaju materiał międzytkankowy w sposób naturalny, ale bywa to bardzo trudne. Przeszkadza mu w tym tkanka łączna, która stara się przede wszystkim zachować integralność strukturalną, co nieuchronnie niweczy próby usunięcia materiału międzytkankowego.
• W taki to właśnie sposób rozpoczyna się błędne koło nieskutecznego usuwania niepożądanego materiału.
BAŃKOWE ABC
Bańki wpływają na tkanki leżące nawet 10 cm pod skórą.
Możemy spojrzeć na to zagadnienie z innej strony. Wyobraźmy sobie, że dźwigaliśmy ciężary i w mięśniu doszło do mikrourazów. Przebiegające w tym miejscu naczynia krwionośne usiłują wypchnąć resztki uszkodzonych tkanek przez warstwy włókien mięśniowych poza obręb mięśnia, skąd mogłaby je zabrać chłonka. Po usunięciu takich odpadów krew może wpłynąć do miejsca urazu i przystąpić do jego leczenia. Nie jest to jednak łatwe, ponieważ tkanki stawiają opór – na przykład z powodu zrostów tkanki mięśniowej. Dlatego proces gojenia nie przebiega prawidłowo. Odpady pozostają w uszkodzonej tkance, prowadząc do zastoju materii, której organizm nie jest w stanie usunąć poprzez układ limfatyczny. Następuje taka sama reakcja, jak po wrzuceniu kamyka do stawu. Dochodzi do zastoju płynów ustrojowych (obrzęku). Mięśnie nie są właściwie ukrwione. Substancje wywołujące stany zapalne, wysłane do tkanki w celu jej uleczenia, zostają uwięzione w niewłaściwym miejscu. Mięśnie nie działają prawidłowo, przez co są osłabione.
Tkwiący w tkankach materiał, na przykład nagromadzona krew lub odprysk szkła, wywołuje rozmaite skutki. Organizm może ukryć go w swoim wnętrzu i funkcjonować wokół niego. Jednak prowadzi to do zmian w prawidłowych czynnościach i wielu rozmaitych zaburzeń.
W takim wypadku pomaga stawianie baniek, które ujędrnia tkanki miękkie i ułatwia organizmowi usunięcie niepożądanego materiału (czego czasami nie jest on w stanie dokonać samodzielnie).
Inne przykłady korzystnego oddziaływania baniek na cały organizm
• Wspomagają krążenie krwi. Jednym z najbardziej godnych uwagi skutków działania baniek jest stymulacja krążenia, nawet w naczyniach włosowatych. To zaś doskonale wpływa na skórę, mięśnie i narządy trzewne.
• Przeciwdziałają zrostom. Równie terapeutyczny jest wpływ stawiania baniek na zrosty. Dochodzi do uniesienia i rozdzielenia tkanek, czemu towarzyszy lepsze nawodnienie (wcześniej utrudnione).
• Usuwają obrzmienia i zastoje. Wszystko, co zalega w zdrowym pod każdym innym względem