.

ANATOMICZNA

      Układ krążenia składa się z serca, krwi, naczyń krwionośnych, limfy (czyli chłonki), naczyń limfatycznych i narządów chłonnych (szpik kostny, migdałki, śledziona i grasica).

      Układ ten odgrywa istotną rolę jeśli chodzi o zdrowie i dobre samopoczucie. Jego najważniejszą funkcją jest sprawienie, by płyny krążyły w organizmie.

      Dzieli się na dwa główne układy – krwionośny i limfatyczny.

      CZY WIESZ, ŻE…

      Organizm człowieka w około 70 procentach składa się z wody.

      Układ krwionośny

      FUNKCJE

      • Umożliwia dystrybucję gazów oddechowych (tlenu i dwutlenku węgla), substancji odżywczych, przeciwciał i hormonów (z układu hormonalnego).

      • Wspiera funkcje układu odpornościowego, produkując komórki zwalczające choroby, takie jak białe krwinki, a także pomaga w usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii i patogenów, takich jak wirusy.

      • Za pomocą mechanizmu krzepnięcia chroni organizm przed nadmierną utratą płynów ustrojowych na skutek urazu.

      • Uczestniczy w regulacji temperatury ciała, przesyłając ciepło z pracujących mięśni do skóry – za pośrednictwem rozszerzonych naczyń krwionośnych – skąd jest ono usuwane z potem.

      Krążenie krwi

      Układ krwionośny składa się z serca, krwi i naczyń krwionośnych. Serce pełni funkcję centralnej pompy, która za pośrednictwem naczyń rozprowadza krew do każdej komórki. W tętnicach płynie krew bogata w substancje odżywcze i tlen. Poszczególne tętnice rozgałęziają się na cieńsze (arteriole), a następnie na naczynia włosowate, sięgające najbardziej odległych części organizmu. Najważniejszą funkcją tych ostatnich jest kapilarna wymiana materii.

      INFORMACJE ANATOMICZNE

      Termin „proksymalny” określa punkt znajdujący się bliżej tułowia lub bliżej danego miejsca na ciele. Natomiast termin „dystalny” określa położenie dalej od tułowia lub innego miejsca na ciele.

      Tętnica szyjna jest bardziej proksymalnie położona względem serca niż tętnica udowa. Naczynia włosowate są najbardziej dystalnie położonymi elementami tętnic.

      Kapilarna wymiana materii

      Naczynia włosowate, zwane inaczej kapilarami, są najbardziej oddalone od serca. Znajdują się niemal w każdej tkance organizmu. Ich ściany są bardzo cienkie i przepuszczalne, dzięki czemu może w nich zachodzić dyfuzja.

      Kapilarna wymiana materii jest procesem dyfuzji, w którym krew i substancje odżywcze są rozprowadzane po okolicznych tkankach, a zbędne produkty przemiany materii usuwane z komórek i przestrzeni międzykomórkowych. Na tym – między innymi – polega prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia.

      Naczynia włosowate są bardzo gęsto ułożone w mięśniach i narządach wewnętrznych, natomiast w tkance łącznej jest ich mniej.

      CZY WIESZ, ŻE…

      W trakcie kapilarnej wymiany materii, erytrocyty (krwinki czerwone) leukocyty (krwinki białe, „komórki obronne”) i ważne substancje odżywcze (na przykład glukoza) są rozprowadzane po organizmie, a zbędne produkty przemiany materii usuwane z komórek. Krew dostarcza do tkanek tlen i odprowadza z nich dwutlenek węgla.

      Powrót żylny

      Żyły odprowadzają krew odtlenioną z najdalszych miejsc, w których kończą się naczynia włosowate, i transportują ją do serca w procesie zwanym powrotem żylnym. Ponieważ żyły nie otrzymują od serca takiego wsparcia w przesyłaniu krwi jak tętnice, muszą się napracować. Pomagają im zastawki żylne, które otwierają się tylko w jedną stronę, umożliwiając przepływ w stronę serca, a blokując go w odwrotnym kierunku. Dodatkowo powrót żylny wspomagają skurcze mięśni w kończynach. Ogólnie rzecz biorąc krew trafia z powrotem do serca dzięki wspólnej pracy zastawek i mięśni oraz zmian ciśnienia w klatce piersiowej (wynikających z działania narządów wewnętrznych, na przykład płuc).

      Powrót żylny jest procesem nieco trudniejszym niż rozprowadzanie krwi po organizmie. Żyły muszą walczyć z grawitacją. Ponadto ich zastawki wymagają wsparcia, ponieważ są bardzo delikatne. Nadmierne obciążenie zastawek, na przykład z powodu niedostatecznej aktywności mięśni kończyn, skutkuje ich uszkodzeniem. To z kolei prowadzi do uszkodzenia żył. Na szczęście żyły znajdują się bliżej powierzchni ciała niż tętnice, więc łatwiej jest wspomóc ich działanie. Dlatego ćwiczenia fizyczne i terapie manualne, na przykład masaż, są tak pomocne w zapewnieniu właściwego krążenia żylnego.

      Regulacja temperatury ciała

      Innym zadaniem układu krążenia jest regulacja temperatury ciała. Organizm rozszerza naczynia krwionośne, by oddać ciepło, lub zwęża je, gdy temperatura wewnętrzna jest zbyt niska. W razie jej nadmiernego spadku pojawiają się dreszcze, czyli skurcze mięśni, które podnoszą temperaturę.

      Organizm najlepiej funkcjonuje w określonym zakresie temperatury wewnętrznej. Reguluje ją dzięki współpracy powłoki ciała oraz układu krążenia i układu mięśniowego.

      KWESTIA BEZPIECZEŃSTWA

      Baniek nie wolno stawiać w miejscach, w których tuż pod powierzchnią skóry przebiegają naczynia krwionośne (żyły lub tętnice), ponieważ grozi to zakłóceniem ich działania.

      W jaki sposób bańki wpływają na układ krążenia

      • Wspomagają krążenie ogólne. Bańki doskonale wpływają na działanie naczyń włosowatych, które są najmniejszymi elementami układu krążenia. Powodują rozszerzenie tych naczyń i wspomagają transport płynów do ich zakończeń. Wzmożona dystrybucja krwi, tlenu i substancji odżywczych na tak mikroskopijnym poziomie jest niezwykle ważna dla zdrowia. Sprawniejsze mikrokrążenie oznacza lepsze krążenie ogólne.

      • Wspomagają powrót żylny. Pamiętajmy, że bańki unoszą tkanki, a żyły leżą bliżej powłoki ciała niż tętnice. Delikatne stawianie baniek wspomaga działanie zastawek, a masowanie nimi w kierunku tułowia znacząco poprawia powrót żylny.

      • Wpływają na ciśnienie tętnicze. Rozszerzenie naczyń i lepsze krążenie ogólne, które zawdzięczamy bańkom, prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi. Bańki mogą pomóc na  podwyższone ciśnienie, ale pod warunkiem, że stosujemy je tak, by podciśnienie nie było zbyt wysokie. Po postawieniu baniek osoby z niskim ciśnieniem tętniczym mogą odczuwać lekkie zawroty głowy na skutek nagłego przyspieszenia krążenia.

      • Wpływają na temperaturę organizmu. Za pomocą baniek można dość łatwo zmieniać temperaturę ciała – dzięki temu, że rozszerzają one naczynia krwionośne. Dodatkowo, kiedy chodzi o obniżenie temperatury wewnętrznej, sprawiają one, że organizm łatwiej schładza się pod wpływem niższej temperatury zewnętrznej (pamiętajmy, że skóra jest barierą przepuszczalną w obie strony). Po zastosowaniu baniek należy przez krótki czas obserwować temperaturę ciała.

      UKŁAD LIMFATYCZNY

      BUDOWA ANATOMICZNA

      Układ limfatyczny składa się z limfy, naczyń limfatycznych i narządów limfatycznych,