poniższych czterech temperamentów. A może uda Ci się na podstawie poniższego opisu zidentyfikować temperament każdego z czterech ewangelistów: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana?
Percepcjoniści obserwatorzy (SP) stanowią statystycznie około 35 % populacji. Lubią być tam, gdzie coś się dzieje. Podejmują wyzwania wymagające odwagi, niejednokrotnie wybierając drogę uważaną przez innych za zbyt ryzykowną. Ich sangwiniczny temperament przejawia się w spontaniczności i impulsywności. Optymistyczni, weseli i szczodrzy są duszą towarzystwa. Kochają przygodę, zabawę, niespodziankę i rywalizację. Cenią wolność i autonomię, co idzie w parze z wyrozumiałością wobec innych i łatwością w pożyciu. Unikają rutyny, ograniczeń i zobowiązań, teoretycznych rozważań i strategii. Brak przygotowań nadrabiają elastycznością i improwizacją, co uwidacznia się w sytuacjach awaryjnych i kryzysowych. Ufni w swoje zdolności manualne, które są nadzwyczajne, z łatwością operują narzędziami i sprzętem, grają na instrumentach, posługują się pędzlem czy skalpelem, władają bronią i uprawiają sport. Lubią zajęcia, które przynoszą natychmiastowe i wymierne rezultaty. Ich działania cechuje pragmatyzm i skuteczność, ale także elegancja i wyczucie.
Percepcjonistów obserwatorów (SP) interesuje to, co fizyczne i aktualne, włącznie z trendami i modą, do których przywiązują sporo uwagi. Żyją lekkodusznie, dla obecnej chwili, nie przejmując się jutrem. Wydają się hedonistami, ale gdy zachodzi konieczność, potrafią znosić ból, głód, zmęczenie i niewygodę lepiej niż ktokolwiek. Pociąga ich heroizm, wyczyn i mistrzowskie dzieło. Jako wyjątkowo spostrzegawczy i realistyczni są dobrymi obserwatorami ludzi i umiejętnymi negocjatorami.
Ich temperament uosabiał w greckiej mitologii Dionizos, bóg wina, zabawy i ekstazy, blisko związany ze światem przyrody. Do biblijnych przykładów zaliczyć można Ezawa, Samsona, Dawida, apostoła Piotra, a także ewangelistę Marka. Znanymi przedstawicielami tego temperamentu byli: Franciszek z Asyżu, Maria Antonina, generał George Patton, pilotka Amelia Earhart, Ernest Hemingway, Fred Astaire, Marilyn Monroe, a z bohaterów fikcyjnych: James Bond. Na co dzień wielu sangwiników to strażacy, policjanci, żołnierze, sportowcy, sanitariusze, kierowcy, piloci, mechanicy, rolnicy, przewodnicy, aktorzy, muzycy, malarze, tancerze, rzemieślnicy, chirurdzy, kosmetyczki.
Percepcjoniści sędziowie (SJ) statystycznie stanowią około 40 % populacji. Stoją na straży porządku społecznego i tradycyjnych wartości. Zatroskani, obowiązkowi, sumienni, punktualni, uprzejmi, praktyczni i konserwatywni pielęgnują obyczaje, tradycje, normy, procedury, reguły i nakazy moralne. Cenią sobie przynależność do szanowanych instytucji, których są filarami. Przełożeni mogą liczyć na ich lojalność, koledzy na rzetelność, a przyjaciele na oddanie. W ich oczach wielką wartość ma stabilność, dyscyplina, współdziałanie i skromność.
Mocną stroną melancholików jest logistyka. Zapobiegawczością i utrzymywaniem wszystkiego w stanie porządku przypominają mrówki. Dobrze sprawdzają się na stanowiskach menadżerskich, często biorąc na siebie rolę ojca, matki, wuja czy starszego brata. W pracy preferują rutynę i stabilność, niechętnie odnosząc się do zmian, nawet pozytywnych, gdyż uważają je za zagrożenie dla dotychczasowego porządku. Melancholicy wykonują niewdzięczne prace i służby, oczekując w zamian uznania i podziękowania, do czego przywiązują dużą wagę. Nazwa tego temperamentu bierze się z nuty fatalizmu i melancholii przewijającej się w myśleniu melancholików.
Percepcjoniści Sędziowie (SJ) mogą rozmawiać o ideach, zwłaszcza w polityce i historii, ale bardziej absorbuje ich rzeczywistość, a więc ceny produktów i usług, zdrowie i finanse, dom i rodzina, ważne wydarzenia, daty i uroczystości. Czują się zobligowani, by pomagać ludziom, dlatego wśród nich jest wielu policjantów, dentystów, lekarzy, farmaceutów, pielęgniarek, bibliotekarzy, duchownych, sekretarek, recepcjonistek, księgowych i aktywistów społecznych. Wielu melancholików pracuje w administracji, szkolnictwie, bankowości, ubezpieczeniach, sądownictwie, rolnictwie, wojsku, prawnictwie i budownictwie.
W mitologii greckiej melancholikiem był Epimeteusz, którego imię oznacza myślenie zwrócone ku przeszłości. Z postaci biblijnych wymienić trzeba praworządnego Mojżesza, ewangelistę Mateusza, a także Jakuba – autora listu w Nowym Testamencie. Ze znanych postaci w dziejach chrześcijaństwa na myśl przychodzi Ignacy Loyola oraz Florence Nightingale, a z postaci fikcyjnych na przykład Sam Gamgee z Władcy Pierścieni.
Intuicjoniści Myśliciele (NT) statystycznie stanowią zaledwie 10 % populacji. Motorem ich działania jest poznanie, zbadanie, zrozumienie i przewidywanie. Cholerycy to dalekowzroczni teoretycy i stratedzy o innowacyjnym myśleniu. Mają nieugaszone pragnienie poszerzania kompetencji i pogłębiania wiedzy. Pociąga ich zwłaszcza to, co nieznane i niezbadane. Choleryczność tego temperamentu przejawia się w dążeniu do kontrolowania świata za sprawą technologii lub teorii systematyzujących wiedzę, a także w intensywności w pracy, która może ich pochłonąć tak, że zapominają o otoczeniu.
Choleryków irytuje brak kompetencji i efektywności. Starają się wykorzystać do maksimum czas, środki i możliwości. Nie mają za złe krytyki swojej pracy, jeśli opiera się na zrozumieniu i może być konstruktywna. Dążąc do ideału, koncentrują się na tym, co można ulepszyć, dlatego częściej krytykują niż chwalą. W oczach innych temperamentów tę cechę jeszcze pogarsza fakt, że nie są zbyt świadomi odczuć innych ludzi.
Intuicjoniści myśliciele (NT) są bardzo niezależni i pragmatyczni. Nie przywiązują wagi do tradycji, konwenansów ani politycznej poprawności. Autorytet to dla nich wiedza i kompetencje, a nie pozycja czy tytuł. Szybują na dużych wysokościach, dlatego innym wydają się nieco wyobcowani, tym bardziej, że łatwo operują technicznym żargonem i poruszają się w świecie złożonych teorii. Lubią zajęcia, które pozwalają im zachować autonomię, rozwijać nowe idee i rozwiązywać problemy. Z ich grona wywodzi się większość wykładowców, uczonych, inżynierów, wynalazców, ekonomistów, informatyków, prawników i psychiatrów. Naukowy i technologiczny wkład intuicjonistów myślicieli (NT) w rozwój cywilizacji jest nieproporcjonalny wobec faktu, że tylko co dziesiąty człowiek ma choleryczny typ osobowości.
W mitologii greckiej reprezentuje ich Prometeusz, który nauczył ludzi pisać i czytać, a także kontrolować siły przyrody. Biblijnym przykładem tego temperamentu był Salomon, apostoł Paweł oraz ewangelista Łukasz. Z innych postaci historycznych można wymienić Sokratesa, Tomasza z Akwinu i Marię Skłodowską-Curie, a z postaci fikcyjnych Gandalfa z Władcy Pierścieni i profesora Henry’ego Higginsa z My Fair Lady.
Statystycznie intuicjoniści uczuciowcy (NF) stanowią około 15 % populacji, ale ich ideały są powszechnie znane za sprawą ich działalności, zwłaszcza twórczości.
Flegmatycy są najbardziej ze wszystkich temperamentów zainteresowani człowiekiem i jego potencjałem. Z entuzjazmem starają się wydobyć z ludzi to, co najlepsze. W wyrozumiałości, z jaką to czynią, przejawia się flegmatyczność ich temperamentu. Te predyspozycje czynią z nich świetnych doradców, psychologów, nauczycieli, dyplomatów, terapeutów i duchownych. Z grona flegmatyków wywodzi się większość najlepszych dramaturgów, poetów, pisarzy, filmowców, kaznodziejów, aktywistów i aktorów. Jako aktorzy NF utożsamiają się z graną postacią, w przeciwieństwie do sangwiników, którzy grają siebie.
Intuicjoniści uczuciowcy (NF) są idealistami, wizjonerami, mistykami, prorokami, romantykami i filozofami poszukującymi własnej tożsamości i sensu życia. Interesuje ich etyka, kultura i metafizyka. Wierzą w lepszy świat i pracują nad tym jako misjonarze, filantropi i wolontariusze. Współczują z cierpiącymi i pokrzywdzonymi, godzą poróżnionych i dążą do zgody ze wszystkimi, choć czasem dają się przez to uwikłać w problemy innych