BEZ DNA NA OAK ISLAND
Przynajmniej od połowy XIX wieku ludzie sądzą, że jakiś zakopany skarb znajduje się na Oak Island leżącej u wybrzeży Nowej Szkocji. Aby go odnaleźć, kolejne grupy poszukiwaczy kopały coraz głębsze doły. Prawdziwe pochodzenie tych historii jest niejasne, ale obecnie stały się one już prawie mitami o mitach: większość dowodów wskazujących na to, że coś tajemniczego zostało zakopane na Oak Island, opiera się na historiach o dowodach znalezionych lub nie przez wcześniejszych poszukiwaczy.
Nikt nigdy nie znalazł tu żadnego skarbu. Nawet jeśli na wyspie została zakopana wielka skrzynia pełna złota, zsumowana wartość czasu i wysiłku, jaką kolejne pokolenia poszukiwaczy skarbów zainwestowały do dzisiaj w jej odnalezienie, niemal na pewno przekroczyłaby wartość samego skarbu.
Jaka więc jest wielkość dołu, który warto wykopać, aby odnaleźć różne rodzaje skarbów?
Pojedynczy zloty dublon – typowy skarb piratów – jest obecnie24,25 wart około 300 dolarów. Jeśli wiecie, gdzie jest ukryty dublon, nie warto wynajmować nikogo do jego wykopania, w razie gdyby koszty robocizny okazały się wyższe od tej kwoty. A jeśli wyceniacie swoją pracę na 20 dolarów za godzinę, nie powinniście poświęcić na wykopanie dublonu więcej niż 15 godzin.
Jeśli jednak skarbem jest skrzynia złota, może być on wart ponad 300 dolarów. Za kilogramową sztabkę złota trzeba zapłacić około 40 tysięcy dolarów, skrzynia zawierająca 25 takich sztabek warta jest więc około miliona dolarów. Jeśli dół, jaki musicie wykopać, ma mieć objętość większą niż 20 tysięcy metrów sześciennych – czyli rozmiar powyżej 30 m × 30 m × × 20 m – to jego wykopanie zajmie tyle czasu, że wartość robocizny będzie większa od wartości skarbu. W takim przypadku lepiej zacznijcie przymierzać się do zawodu przedsiębiorcy zajmującego się kopaniem dołów.
Najcenniejszym pojedynczym kawałkiem tradycyjnego „skarbu” w historii mógł być ważący 12 gramów klejnot znany jako diament Pink Star, który został w 2017 roku sprzedany na aukcji za 71 milionów dolarów. To wystarczająco duża kwota, aby opłacić jakiegoś wykonawcę do kopania przez tysiąc lat albo wynająć tysiąc wykonawców, którzy kopaliby przez cały rok. Gdybyście posiadali działkę o powierzchni jednego akra i wiedzielibyście, że diament Pink Star jest na niej zakopany gdzieś na głębokości jednego metra, prawie na pewno warto byłoby spróbować go wykopać. Jeśli jednak wasza posiadłość miałaby powierzchnię jednego kilometra kwadratowego, a diament spoczywałby kilka metrów pod ziemią, koszt wynajęcia ludzi do jego wykopania mógłby zbliżyć się do 71 milionów dolarów, czyli całe przedsięwzięcie nie byłoby opłacalne.
A przynajmniej nie byłoby warte kopania za pomocą łopaty.
KOPANIE PRÓŻNIOWE
Jeśli skala przedsięwzięcia byłaby na tyle duża, że kopanie za pomocą łopaty zajęłoby lata, z pewnością nie byłaby to najbardziej wydajna metoda. Wówczas powinniście rozważyć zastosowanie nieco bardziej nowoczesnych technik.
Jedną z nich jest kopanie próżniowe, polegające w gruncie rzeczy na usuwaniu gruntu czymś w rodzaju ogromnego odkurzacza. Samo ssanie nie wystarczy jednak do rozdzielenia zbitej ziemi, więc to urządzenie jest w zasadzie połączeniem przemysłowego odkurzacza ze strumieniem powietrza albo wody pod wysokim ciśnieniem.
Kopanie próżniowe jest szczególnie przydatne, jeśli nie chcecie uszkodzić znajdujących się pod ziemią obiektów, takich jak korzenie drzew, przewody czy zakopany skarb. Powietrze (lub woda) pod wysokim ciśnieniem wydmuchuje grunt bez uszkadzania zakopanych przedmiotów. Koparki próżniowe umożliwiają usunięcie wielu metrów sześciennych ziemi na godzinę, co zwiększa waszą wydajność co najmniej dziesięciokrotnie.
Największe doły kopane są za pomocą koparek górniczych, które usuwają kolejne warstwy gruntu i tworzą kopalnie odkrywkowe, zagłębienia w ziemi wyglądające jak tort odwrócony do góry nogami. Mogą one osiągać imponujące rozmiary – główne wyrobisko kopalni miedzi Bingham Canyon w Utah ma ponad 3 kilometry średnicy i ponad 800 metrów głębokości.
Oak Island, ciesząca się złą sławą dziura bez dna, liczy sobie w najszerszym miejscu około półtora kilometra. Gdyby zorganizować tam wykopy na skalę Bingham Canyon – z użyciem pomp i budową wałów przeciwpowodziowych26, aby nie dopuścić do zalania dołu przez wodę – koparki mogłyby usunąć całą wyspę i znajdujące się pod nią podłoże skalne do głębokości 10 razy większej niż najgłębszy szyb wykopany przez poszukiwaczy skarbów.
Wydobytą ziemię można by następnie dokładnie przesiać w poszukiwaniu skarbu – i rozwiązać w ten sposób definitywnie całą tajemnicę.
NAJWIĘKSZE DOŁY
Dzięki zastosowaniu przemysłowych metod kopania i wiercenia ludzie potrafią wykopać ogromne doły. Usuwaliśmy całe góry, tworzyliśmy olbrzymie sztuczne kaniony i przewiercaliśmy szyby przez znaczną część skorupy ziemskiej. Możemy kopać otwory tak głębokie, jak tylko chcemy, pod warunkiem, że skały nie mają zbyt wysokiej temperatury.
Ale czy powinniśmy to robić?
W 1590 roku, ponad 300 lat przed wybudowaniem Kanału Panamskiego, hiszpański jezuita José de Acosta rozważał pomysł przekopania kanału przez przesmyk, aby połączyć dwa oceany. W swoim dziele Historia Natural y Moral de las Indias [Historia naturalna i moralna Indii] brał pod uwagę potencjalne korzyści i wyzwania techniczne związane z „otwarciem ziemi i połączeniem ze sobą mórz”. Ostatecznie doszedł do wniosku, że to prawdopodobnie zły pomysł. Tak to uzasadniał:
Wierzę, że żadna ludzka siła nie jest w stanie zburzyć potężnej i nieprzeniknionej góry, ze wzgórzami i skalistymi graniami zdolnymi przeciwstawić się wściekłości napierających oceanów, którą Bóg umieścił pomiędzy nimi. A nawet gdyby człowiek był w stanie to uczynić, uważam, że należałoby się spodziewać kary Niebios za próby ulepszenia dzieł Stwórcy wpisanych w tkankę naszego świata z głębokim zamysłem i przenikliwością.
Jeśli nawet odsunąć na bok kwestie teologiczne, trzeba podkreślić pokorę duchownego. Ludzie są w stanie wykonać wszelkie rodzaje wykopów, od kopania łopatą w ogrodzie, przez przekopywanie kanałów, po tworzenie kopalni odkrywkowych na skalę przemysłową i likwidowanie gór. Dzięki kopaniu w ziemi z pewnością możemy osiągnąć coś wartościowego.
Jednak być może czasami lepiej jest po prostu zostawić ziemię w spokoju.
ROZDZIAŁ 4
(na całej klawiaturze)27
Gra