Maar as daai kans kom, moet ons ’n geldjie in die boek hê, of die kans loop by ons verby.”
Salmon het diep gesug. “Ja, Katryn . . . Ek weet hoe jy voel, en soos jy voel, so voel ek ook. Maar wys vir my één Namafamilie wat ’n eie boerdery begin het en wat nie kort voor lank maar weer bakhand voor die witman moes gaan staan nie.”
“Ja, Salmon, ek weet. Maar dis omdat hulle nie ’n posboekie met ’n klompie geld in gehad het nie. Toe hulle gereedskap vir die tuine moes koop, was daar nie geld nie, en toe hulle aanteelvee moes koop, was daar nie geld nie. Of dit nou ’n witman of ’n bruinman is, as hy ’n boerdery aan die gang wil sit sonder ’n paar ekstra oulappe in die sak, is dit so goed hy ry die woestyn in op ’n kameel wat nie vooraf water gesuip het nie.
“As ek spaar, my man, moet jy my help. Maar voor jy my help, moet jy verstaan, dis hoekom ek nou die ding met jou kom bepraat het. Ons spaar solat ons eendag op ons eie plek kan staan, ons én die kinders.”
Salmon het lank na haar gesit en kyk, en toe sy twee swaar, eelterige hande op haar skouers gesit. “Ek het nie soveel geloof in die goewerment se planne soos jy nie, Katryn, maar ek het ’n groot geloof in jóú. As die kans kom wat jy van praat, moet jy maar die kopwerk doen, ek en die kinders sal ons lywe gee. Met ons lywe sal ons werk vir so lank as wat die liewe Here krag in ons sit.”
Sy was skoon bewoë van dankbaarheid. “Ek weet, my man,” het sy sag gesê. “Op die lywe van Salmon Jonis en sy kinders is daar nie ’n lui haar nie.”
“Ja, en die paar lui hare wat daar was, het jy uit ons uitgehel.”
Dit het haar laat lag, en sy het haar arms om sy nek gesit en hom styf vasgedruk.
Ná haar ma se dood het hulle die huisie op Grootderm opgegee en afgetrek Kortdoorn toe, na die sinkhuis waar Katryn grootgeword het. Hulle moes soggens vroeër opstaan om invaltyd by die werk te wees, maar hulle het nie omgegee nie. Hulle boktroppie was nou al stewig, en die vier kinders het hulle kant gebring met die versorging van die vee. Naweke het hulle almal van vroeg tot laat in haar ma se tuinerye gewerk. Met die geld wat hulle gespaar het, kon Katryn ’n paar aanteelooie en twee ramme bykoop.
Met die terugtrek Kortdoorn toe was daar net een vlieg in die salf: Abraham Klink. Want dis waar hy en sy gesin hulle onlangs tuisgemaak het, die sagsinnige antie Sophy en Koos en Joey, die twee kinders. Nou het Katryn ontdek hoe lyk die gevaarlikste vyand wat ’n mens kan hê. Hy lyk soos ’n onskuldige engel. Hy trek vir hom ’n kleed van goedheid en skynheiligheid en onskuldigheid aan en hy doen hom voor as die verontregte en die vals beskuldigde. Só ’n vyand was Abraham Klink.
Die Klinke was hakskeenbyters, hulle was sluipers in die nag. Koos en Joey was hulle pa se meelopers. Eers was dit net ’n bietjie moeilikheid hier en daar: ’n gat wat in die groentetuin se takskerm gemaak is sodat die bokke kon inkom en die tuinery vertrap; ’n messteek in elkeen van die waatlemoene en spanspekke as hulle net-net bekwaam raak vir pluk; kooksels boontjies in die nag gepluk; pampoene en skorsies afgebreek en stukkend gegooi; druiwetrosse gestroop van die ranke.
Leivore is gebreek, waterpype is stukkend gesny en die pomp wat haar pa nog gekoop het en waarmee hulle oor baie jare water na die lusernland gepomp het, het sand in sy sump gekry. Die bokkraal se hek is oopgemaak sodat die diere uitgekom en weggedwaal het. Of die lammerhok is helder oordag oopgelos sodat die lammers die ooie voor melktyd uitgesuip het.
Daar was geen bewyse nie, nie ’n enkele voetspoor nie, maar sy het geweet wie die skuldiges was. Elke keer het sy Port Nolloth se polisiestasie toe gebel en gesê sy wil ’n klag lê vir saakbeskadiging of betreding, maar elke keer is sy droëbek gelos. Sy het sersant Koekemoer oor en oor gesmeek dat die polisie moet kom help, maar hulle het nie een maal gekom nie.
Tot die sersant op ’n dag gesê het as sy nog één keer bel, sal hy haar kom oplaai en haar toesluit.
“Op watter klag nogal?” het sy gevra.
“Op die oomblik weet ek nie,” het hy op haar geskree, “maar teen die tyd wat ek op Kortdoorn kom, sal ek baie klagtes uitgedink het!”
Maar as jy ’n mens van die Richtersveld die seerste wil slaan, moet jy skade aan sy boktrop aanrig. Op ’n dag is een van die duur ramme wat Katryn met spaargeld uit die posboekie gekoop het, gevang en sy teelkliere afgesny.
Hierdie keer het sy die polisie op Springbok gebel. Sy het haar saak mooi verduidelik en die adjudant het gesê hy sal sorg dat Port Nolloth die saak ondersoek. Eers ’n week later kom sersant Koekemoer op Kortdoorn aan. Toe is sy klaar dreunlyf oor die lang gewag, en sy laat hom dit ook verstaan.
Sy het vir hom die hele kwessie met Abraham Klink uitgelê en al die voorvalle op haar vingers afgetel: dat dit twaalf jaar gelede begin het met die ontering van haar pa se graf, en die afgelope jaar die verwoesting van hulle tuinerye, die pomp wat gesaboteer is, die verskriklike skade aan haar boktrop.
Hoe meer sy verduidelik dat dit die Klinke se werk is, hoe meer stry die sersant met haar oor “bewyse”. Maar hy is darem daar weg om die Klinke te gaan ondervra.
Met die terugkom sê hy vir haar daar is geen bewyse nie, hy sal die saak moet sluit.
Toe vlam sy op soos ’n asbos en toe is dit die een woord op die ander.
Later het die sersant op haar geskree: “Jy is ’n liegbek en ’n kwaadstoker, Katryn Jonis! Jy lieg van goeie en ordentlike mense, mense wat nie ’n kooipister in die pad sal doodtrap nie! Hulle harte is seer en die trane loop oor hulle wange dat jy sulke bose goed van hulle kan dink en om dan nog daarmee polisie toe te hardloop! As jy my óóit weer hierdie slegte stuk sandpad van Port Nolloth af laat ry agter so ’n verdomde spul leuens aan, gooi ek jou agter in die wên en sluit jou vir ’n maand in ’n sel sonder venster op. En dan laat ek jou hierdie hele sestig myl met die voet terugloop. Weet jy waarvoor ek nou lus het? Ek het lus om jou nóú agter in die wên te laai en jou voor Abraham Klink te gaan afgooi sodat jy hulle om verskoning kan vra.”
Dit was die laaste strooi. Sy het haar vinger in Koekemoer se gesig gedruk en teruggeskree.
“Vat aan my vir enigiets anders en ek sal met jou saamgaan, maar vat aan my om voor Abraham Klink te gaan kruip, dan vat jy aan die hel se vuur! Skiet my lyf vol gate en dán vat jy my, anders slaat ek jou dat jy sal lyk of jy jou in ’n gekweste tier vasgeloop het. As Katryn Jonis verkeerd was, sal sy verskoning vra, maar nie vir ’n skynheilige duiwel soos daai man nie. Hoor jy vir my vandag: ek sal nóóit voor Abraham Klink gaan kruip nie!”
Sy onthou nog hoe die sersant teruggedeins het, en die skok en verontwaardiging op sy gesig dat sy so met hom durf praat het. Op daardie oomblik het sy geweet dat sy van hom ’n vyand gemaak het. Dit was eers later dat sy besef het hóé groot en hóé dodelik die vyand was.
Dit het nie gehelp om by bure en vriende te kla nie. Sy het agtergekom dat die mense hulle nie wou glo nie. In die oë van die mense langs die rivier was Abraham Klink met sy winkelbakkies ’n goedige oompie, en die veel jonger antie Sophy die gaafste mens wat jy jou kan voorstel. Ook op Koos en Joey was daar nie ’n speld te steek nie, goed gemanierde en voorbeeldige kinders.
Eendag het die ouderling selfs met Katryn en Salmon kom praat. Hy het hulle ernstig vermaan en hulle aangesê om na Kuboes te gaan en vir eerwaarde Schmidt te vra om vir hulle te bid sodat die duiwel wat haat in hulle harte saai, uit hulle lewe sou wyk.
. Hoofstuk 2 .
Vanoggend is daar net een ander vrou in die sel oor. Dié lê rugkant en slaap. Waar Katryn regop teen die koue muur sit, dink sy aan die Here. Maar haar gedagtes oor die Here is nie lekker gedagtes nie.
Sy is opstandig, en as die drang om te twis deurbreek, prewel sy: “Ag, Here, as jy net nie so van my af wil wegraak nie! Partykeers voel dit tog of jy hier rond is, maar as ek dan my hande na jou uitsteek, raak jy net so weer weg. Kom staan dan net een slag voor my dat ek jou met my oog kan sien en in jou oog kan kyk, dan kan ons mos hierdie ding wat jy oor my en my familie gebring het, uitpraat. Ek weet hoekom jy aanmekaar jou rug vir my draai as ek jou soek. Dis omdat ek vir jou kwaad is. Maar kom en kom sê nou vir