dinge ... Seker maar omdat ek ’n simpel ou romantiese mens is ...” Hy tik met sy voorvinger teen sy leë glas. “Luister nou mooi na my. Sien jy die deur hier agter ons?”
“Ja, oom Hein.”
“Wel, dit is ’n klein kantoortjie met ’n buitedeur. Ek gaan nou oorstap en vir Hermaans hiernatoe nooi vir ’n bier. Kruip jy in die kantoor weg. Dan kyk jy bietjie hoe hy lyk ... As jy vir hom kans sien, kan ons weer gesels. Maar hou jou skaars, moenie dat hy jou sien nie.”
Elsa knik stom haar kop, haar groot bruin oë bly op sy ernstige gesig gerig.
“Sluip dan agter uit na jou kamer toe en vra dat hulle jou aandete in jou kamer bedien. Ek sal later daar na jou toe kom.”
Elsa kan aan sy hele houding sien dat dit sy troefkaart is. Hy glo dat sy, nadat sy Hermaans Potgieter gesien het, nie meer bereid sal wees om met so ’n gekke plan voort te gaan nie.
Sy sluk vinnig nog ’n koppie koue koffie weg en stap dan deur na die kantoortjie. Sy laat die deur op ’n skrefie oop en gaan staan sodat sy die tafeltjie mooi kan sien.
Die minute tik tydsaam verby. Dit voel of sy ure lank in die klein kantoortjie staan. Die vrees dat die eienaar haar hier sal betrap, slaan koud op haar uit.
’n Harde, growwe lag klink skielik voor in die hotel op. Sy hoor Herr Schultz se hoë laggie en dan borrel ’n rits vloekwoorde hard en duidelik by die studeerkamertjie in.
Elsa loer versigtig deur die skrefie. Dan druk sy haar hande oor haar ore om nie verder na die man te luister nie. Twee uit elke drie van die woorde wat oor sy lippe rol, is grof en lelik.
Herr Schultz skuif voor die skrefie-opening verby en dan staan Potgieter lewensgroot in haar gesigsveld.
Hy is besonder lank. Elsa is nie danig kort nie, maar sy sal haar kop agteroor moet gooi om in sy gesig te kyk. Sy skouers is so breed, dit vul die hele opening. Sy gesig is bedek met ’n woeste swart baard wat hom wild en boos laat lyk. Sy hare is seker swart, maar op die oomblik is dit vaal van die stof. Die enigste kleur in die groot, woeste, wilde man se gesig is sy helder, blougrys oë.
Elsa se keel is droog en sy wonder of hulle nie dalk haar swaar, hortende asemhaling kan hoor nie. Sy druk haar hande op haar bors om die wilde klopping te stil. Dan dring Herr Schultz se joviale stem weer tot haar deur. “Jy sê dit is jou laaste tog, Hermaans?”
“Ja, oom Hein. Ek is nou klaar. My plaas lê en wag. Hierdie vrag ivoor is die grootste wat ek nog ooit ingebring het. Met die geld wat ek vandag gekry het, is my kop deur.”
Elsa luister verstom. Sy het nie geweet daar bestaan so ’n groot verskeidenheid van vloekwoorde nie. Dis so erg dat sy die gesprek met moeite kan volg.
Sy draai om en sluip verslae by die agterdeur uit. In haar kamer gaan lê sy stil op haar bed. Sy sluit haar oë moedeloos en asof vanself kom lê die gebed sommer op haar lippe.
“Ag, Heer, ek verstaan nie altyd U weë nie. Gee my tog asseblief leiding in hierdie saak. Ek weet nou nie verder nie, ek het my teen ’n muur vasgeloop.”
Sy krap in haar tas totdat sy die verslete Bybeltjie raakvat en slaan dit sommer net oop.
Met konsentrasie lees sy die bekende woorde wat vandag vir haar ’n splinternuwe betekenis het.
En die Here het aan Abraham gesê: “Gaan jy uit jou land en uit jou familie en uit jou vader se huis, na die land wat Ek jou sal wys.”
Elsa maak die Bybel baie stadig toe. ’n Stil vrede kom lê in haar hart. Asof iemand vir haar so pas mooi en duidelik die pad aangewys het, weet sy presies wat om te doen.
2
Met nat vingers vee die misslierte deur Elsa se gesig en klou aan haar vas. Sy kan nie ver voor haar sien nie en sy wens sy kan die misgordyn so ’n bietjie oopskuif om meer van die doenigheid uit te maak.
Hermaans se growwe stem en nog growwer taal klink spookagtig agter die misnewels op. Elke nou en dan kom een van die werkers in haar gesigsveld en koes sy half agter die wa in.
Sy voel uiters ontuis in haar kakiebroek en -hemp en die hoedjie wat slap om haar gesig hang. Sy het haar hare plat agter haar kop vasgesteek en ’n wit lap omgebind voordat sy die hoedjie bo-oor getrek het. Sy wou met alle geweld die hare afsny, maar Herr Schultz het daar sy voet beslis neergesit. As sy dit doen, het hy gedreig, gaan hy haar nie ’n tree verder help nie.
Dit is nog taamlik donker. Die dag breek swaar deur die misgordyn en gee net ’n flouerige liggie af.
Herr Schultz het haar so ongeveer agtuur die aand, nadat sy met hom gesels het, kom opsoek. Hulle het in die sitkamertjie op die boonste verdieping gaan sit en gesels.
Lank en breedvoerig het hulle die planne bespreek. Later is hy daar weg om Hermaans Potgieter te gaan vra of hy bereid sou wees om ’n familielid van Gert Fourie saam te neem tot op Tsumeb, ’n jong seun! Om haar ’n redelike verskoning te gee om soveel moontlik in die wa te bly, het Herr Schultz vir Hermaans gesê dat die seun ’n bietjie probleme met sy gesondheid het en daarom nou na ’n droër klimaat moet gaan.
Hermaans het geen onraad gemerk nie, net die bier met een teug weggesluk en toe onpersoonlik sy kop geknik. “Ja, hy kan maar saamgaan. Die een wa is so te sê leeg. Ek het meer goed gebring as wat ek terugneem.”
“Wel, baie dankie. Wat sal dit kos? Die seun het nie baie geld by hom nie, maar Gert Fourie sal darem instaan as dit nie genoeg is nie.”
“Hoe oud is die mannetjie? Ek wil darem nie kind oppas langs die pad nie, veral nie as hy nog sieklik ook is nie.”
“Nee ... nee, dit sal nie nodig wees nie. Hy is al seker so sestien of sewentien, maar skraal en nie juis sterk nie. Dit sal baie gaaf wees as ons vir hom ’n bed agter in die wa kan laai, dan kan hy mos maar rus as dit nodig is.”
“Hy moet my net nie hinder nie. As hy sy kos saamneem, sal hy niks hoef by te dra nie, anders kan hy maar iets gee vir die kos.”
“Baie dankie, Hermaans. As jy vir my wys watter wa, dan laai ek sommer sy goedjies op en sorg dat daar kos en ’n bed inkom. Die arme kind sal nie weet wat om alles saam te neem nie. Lyk maar vir my taamlik verfynd en meisierig ... maar, nou ja! Dit is seker maar soos hulle deesdae daar in die Kaap lyk.”
Herr Schultz het net gesorg dat hy nie vir Hermaans in die oë kyk nie, anders sou die baardman sommer die skuldigheid op sy gesig kon lees.
Hermaans se growwe, bulderende lag het teen die plafon van die sitkamertjie vasgeslaan. “Ja-nee, oom Hein. Dit is ook maar goed dat hulle so af en toe gedwing word om in hierdie harde, ongetemde wêreld van ons te kom bly sodat ons weer van hulle mans kan maak. Ek sal sommer op pad met my opvoedingstaak begin.”
“Ag nee, Hermaans ...” het Herr Schultz vinnig gekeer. “Jy moet darem onthou die kêreltjie het longmoeilikheid of so iets ... Hy is nie baie sterk nie. Gee hom eers kans dat Suidwes se lekker vleis en mieliepap hom bietjie opbou, dat ons vars lug en warm sonskyn eers sy longe droogbrand, dan kan jy hom aanvat.”
Hermaans het belang in die gesprek verloor en opgestaan. Herr Schultz het saam met hom gestap om die waens te inspekteer.
’n Ouerige wa het agter die ander gestaan. Hermaans het daar ingeloer. Dit was leeg, maar vuil en stowwerig.
“Ek sal môre ’n paar sakke suiker hier moet inlaai, maar so teen namiddag behoort ons klaar te wees, oom Hein, dan kan jy maar die seun se goed bring. Hy moet net baie vroeg hier wees, want ons wil Donderdagoggend so teen vyfuur ry.”
Herr Schultz het Elsa aangesê om die volgende dag maar in haar kamer te bly en al die reëlings aan hom oor te laat. Hoe minder mense haar sien, hoe beter. Hy het ook onderneem om, as sy eers weg is, vir kaptein Göring te gaan sê sodat hy nie dalk onrustig raak oor haar nie.
Hy het kos gekoop en ook ’n bekertjie, ’n bord en ’n klein blink keteltjie. Uit sy buitekamer het hy ’n kampbedjie gaan haal en agter in die wa gaan opslaan.
Elsa het vir hom geld gegee om vir