en stap na sy wa.
3
“Haai, Koos!” Hermaans bulder van die voorste wa af en Elsa draf vinnig om te gaan hoor wat hy wil hê.
Dit is ondraaglik warm en na die vierde dag op pad smag sy na ’n bad. Sy steel saans bietjies water uit haar drinkbalie om darem die ergste sweet en stof af te was. Saans as die osse klaar gesuip het, gaan was sy haar voete en hande by die watergate. Maar die water is die meeste van die tyd modderig, veral nadat die osse die wêreld ’n pappery getrap het.
“Ja, oom?”
“Klim op.” Hermaans beduie na die sitplek langs hom. “Ek gaan nou met die perd so ’n ent deur die veld ry en kyk of ek nie ’n bokkie kan plattrek nie. Kan jy lewer en vetderm oor die kole braai?”
“Ja, oom.” Elsa vergeet skoon van haar seunsrol en brei breedvoerig uit. “Ek kan die vetderm stop met die lewer en niertjies, of ons kan van die lewer stukkend sny en dit in die netvet toedraai. O! Dit is lekker! Oom het mos speserye hier.”
Hermaans bekyk haar ongelowig. “Het jou ma jou so geleer kook?”
“Ja, oom, my ma was baie sieklik en iemand moes kook.”
“O! Is dit hoekom ... Maar ek dink jou pa kon ook iets aan jou opvoeding gedoen het. Jy is darem baie fiefierig vir ’n seun.”
Elsa kyk kastig skaam weg.
“Wat doen jou pa, boer hy?”
“Nee, hy was ’n predikant.”
“O, behoede my! Dan het jy jou mos nou al opgetrek aan die kruise omdat ek so vloek.”
“Ons is Protestants, oom ... nie Katoliek nie.”
“Wat maak jy dan met ’n groot sondaar soos ek?”
“Ek bid maar vir oom.”
Hermaans gooi sy kop agteroor en sy harde lag weerklink ver oor die vlaktes.
Elsa vererg haar vir die lasterlike mens. “Ek sien daar regtig niks snaaks aan nie, oom.”
“Ou Koos, as jy vir my wil bid, sal jy die hele dag op jou knieë moet bly. Ek en die ou sendeling daar by ons is groot vriende, maar selfs hy het al moed opgegee.” Hy kyk haar tergend en opsommend aan. “Nee, maar nou kan ek darem verstaan hoekom jy so verfynd is.”
Elsa maak of sy hom nie hoor nie. “Wou oom gehad het ek moet saam gaan jag?”
“Nee dankie, ou Koos, ek sal maar liewer alleen gaan. Ek wou net vir jou sê dat daar by ons uitspanplek vanaand ’n lekker fontein met heerlike vars water is. Man, ek geniet altyd dié uitspanplek. Hier kan ’n mens ’n slag bad en die dae lange vuil stof afspoel.”
“O! Dit sal lekker wees!” Elsa sê dit sonder om te dink, maar dan slaan die skok lam op haar maag vas.
“Ja, ek het gedink jy sal daarvan hou. Ek sien hoe was jy saans voete en arms en nek in die modderwater. Ons skep net eers al die balies vol water voordat ons bad. Jy kan maar solank bad terwyl ek in die veld is.” Hy loer onderlangs na haar. “Want ek gaan my morsdood lag as jy met jou hoed op bad. Ek dink tog ek moet kom loer, want dit sal die moeite werd wees.”
Elsa glimlag verleë en trek haar hoed dieper oor haar kop. “Oom sal meer lag as oom my kop sien. Dit is hoekom ek so aan my ou hoedjie klou.”
Hermaans lag en mik goedig na haar hoed om dit af te pluk, maar sy is bedag daarop en ruk weg. Sy spring van die wa af en stap stadiger tot haar wa verbykom, met Hermaans se hartlike lag nog spottend in haar ore.
Kort daarna sien sy hom op sy perd verbyry, die veld in. Sy kyk hom peinsend agterna. Hy is ’n onverstaanbare soort mens. Hard en ru, ongetem en half wild, maar sy is seker daar skuil tog ’n sagte hart onder die ruwe uiterlike.
’n Mens moet liewer nie met hom kanse waag nie. Hy dink nog sy is ’n seun. Wat sal gebeur as hy agterkom sy is ’n vrou?
Die fontein is louter vreugde. Die water is blink en suiwer en dit borrel en raas. Elsa help later om die balies vol te maak sodat die Herero’s kan klaarkry en sy kan bad voordat Hermaans terugkom.
Die Herero’s dra die balies terug na die waens en verdwyn dan met die osse, wat laer af ’n suipplek het.
Sy het die stywe band al in die wa losgemaak en die hemp hang los oor haar broek. Sy gaan sowaar probeer om haar hare ook te was, al moet sy dit net so nat onder haar hoed indruk.
’n Skoon hemp word netjies op die gras by haar handdoek neergesit. Sy verkeer in ’n doodse vrees dat Hermaans skielik op haar sal afkom. Sy gaan dus maar haar hemp aanhou solank sy bad, en daarna kan sy die skone aantrek.
Die water is koel en heerlik verfrissend om haar heupe toe sy diep instap en op die gladde klippe neersak. Die kakiehemp bol soos dit wind skep en bo-op die water dryf.
Vinnig was sy haar hare, wat sy uit die hoed uitgedop het. Die skuimbolle staan om haar kop. Sy spoel dit af en druk die ergste water uit voordat sy vinnig en deeglik bad.
Sy leun oor, neem haar handdoek en vryf haar hare met vinnige hale om dit darem effe droog te kry.
Geskok klem sy die handdoek in haar hande vas, gryp dan wild na haar hoed en bondel haar hare daaronder in toe sy die harde geklap van perdepote hoor. Sy knoop die hemp vinnig met dom vingers vas en pluk die kakiebroek sommer oor haar nat lyf aan. Toe sak sy op die gras neer en begin vinnig haar skoene aantrek.
“Wragtig! Jy bad toe met jou hoed op.” Hermaans lag ongelowig.
Elsa voel die verligting deur haar spoel omdat hy nou eers hier aankom. Sy lag hoog en senuweeagtig.
“Nee, oom is net te laat. Ek het my kop lekker gewas, maar darem weer betyds my hoed opgekry.”
Sy wens hy wil loop sodat sy kan opstaan en na haar wa kan gaan. Sy het geen verskansing vir haar vroulike kurwes onder die nat hemp nie. Sy sit dus inmekaargevou en peuter met haar skoene.
Dit is stil agter haar en sy kyk stadig om. Hermaans het gaan sit en vinnig sy groot stewels van sy voete afgetrek. Elsa sit vasgenael op een plek. Sy kan nie waag om op te staan nie. Die nat hemp klou aan haar vas en die droë hemp lê buite haar bereik. As sy dit net hier gehad het, kon sy dit half voor haar gehou het vir ekstra beskerming.
“Ou Koos, sal jy nie asseblief gou vir my ’n handdoek in my wa gaan haal nie?”
“Ja ... ja, seker!”
Hermaans kyk verbaas na haar waar sy nog stil op een plek sit en peuter met haar skoene. Iets lyk vir hom nie heeltemal reg nie, maar hy weet nie mooi wat nie. Hy skud sy kop liggies en onbegrypend.
Sy hou hom fyn dop. Toe hy sy hemp oor sy kop trek, spring sy vinnig op, gryp haar droë hemp en sonder om om te kyk, verdwyn sy agter die rots in.
Hermaans dink nie verder aan die snaakse mannetjie nie. Hy bad luidrugtig en blaas proesend terwyl hy tussendeur ’n Duitse deuntjie met volle oorgawe sing.
Elsa stap haastig na haar wa. Sy bind eers die lap weer stewig om haar bors en trek die droë hemp aan. Sy trek ’n skoon kakiebroek aan en besef dat sy nie tyd het om met haar hare te sukkel nie. Sy draai dit op en steek dit bo-op haar kop vas voordat sy weer die hoed daaroor trek.
Sy hardloop na Hermaans se wa, gryp die handdoek en draf so vinnig as wat sy kan na die fontein toe.
Van ver af hoor sy hom al. “Koos ... bring die handdoek!” Die paar woorde is goed gekruie met vloekwoorde. Elsa het lus en druk haar ore toe.
“Ek kom, oom!”
Sy hou die handdoek om die rots, maar kom nie agter die rots uit nie.
“Bring vir my die ding, man. Is jy dan simpel! Hoe moet ek dit nou daar in die hande kry?”
“Ek is haastig, oom, ek moet na die kos gaan kyk.”
Sy gooi die handdoek so ver sy kan en nael terug vuur toe.
“As ek my sonde nie