hulle bestaan kom inwig. Margot het leer klavier speel. En omdat die Scotts self nie ’n klavier tuis gehad het nie, het Debora vriendelik opdrag gegee dat Margot op die regop, swartblink C. Bechstein moet kom oefen pleks van smiddae op die skool se redelik wanklankige klavier in die saal. Spoedig kon Margot eenvoudige stukkies speel en het die seuns ewe gewillig en met groot geduld na haar geluister, soms selfs op hul strykinstrumente saamgespeel. “Three blind mice” en die liedjie “Sarie Marais” wat toe pas in druk verskyn het. Soms het hulle “Stille nag” ook saam met haar gespeel. Dit, bo alles, was vir Margot by wonderlik verby.
Dit het aan haar ’n gevoel gegee dat sy in beheer is. Later eendag het dit haar soos ’n koel skootjie water getref: Sy het in beheer van die drie Schlagerfeldt-manne gevoel. Want dit was en is die enigste kere wat sy ooit só kon of kan voel. Wanneer sy na hul musiek sit en luister of poog om saam musiek te maak. In wese is hulle gaaf maar ontwykend, vriendelik en afstandelik tegelyk. Haar ma se woorde waarop sy kon terugval as sy oor hulle wonder. Behalwe natuurlik Erik met wie sy baie makliker as met die ander twee gesels.
Veral toe hulle ouer word, is daar meer gesels as gespeel.
“Jy lyk soos ’n feetjie,” het hy eendag onverwags aangekondig.
“O?” Sy was nie doodseker dat dit ’n kompliment was nie.
“Lyk ek soos ’n feetjie?” wou sy die aand by haar ma weet toe hulle twee klaar stiltetyd gehou het.
Susan het gelag. “’n Lang, maer feetjie, ja. Maar Margot, vir my is jy mooi. Dun beentjies en armpies en al. Jou oë is ’n soort Dresden-blou, so blougrys.”
“En Debora en Erik-hulle s’n?”
“A. Debora s’n is silwergrys en die seuns s’n bloupers. Die kleur van die morning glory wat oor die heining rank.”
Ja, dit is wat haar die meeste boei, dink sy nou. Daardie oë. Heinrich s’n wat meesal lag en Marnitz s’n wat altyd koel is. So asof hy nie juis hou van wat hy sien nie.
“Margot!” Dis Erik wat oorgeleun het en taamlik onsag met ’n voorvinger op haar skouer druk.
“Wat?”
“Juffrou Williams het jou ’n vraag gevra.”
“O. Ek … Pardon me, Miss.”
“Well, Margot, can you explain to me specifically why the use of the present continuous on page fourteen is correct?”
Sy kyk na die fraai blondekop-juffrou en begin beduie. Slaak ’n verligte sug toe die onderwyseres haar aandag na Hantie wend. En haar gedagtes dwaal verder die oomblik toe sy seker is dat Erik se volle aandag weer by miss Williams is. Sy moet haar oë knipper om haar swaar ooglede oop te hou.
Noudat die twee ouer Schlagerfeldts gaan tuis wees, wonder sy of hulle in die winkel sal help. En of dit maar weer sy en Erik sal wees wat moet uithelp as ou juffrou Henning Desembermaand ’n bietjie met vakansie wil gaan. Eintlik is dit nie sleg nie. Die winkeltjie – so groot soos ’n langerige klerekas, soos Susan altyd spot – is koel en gesellig. Al is dit so tussen Eisenstein en die prokureurs ingedruk. Debora en Seuns doen vir seker goed besigheid en sy help eintlik graag daar. Sy was sowat twaalf toe Debora haar vir die eerste maal daar toegelaat het en sy het ongelooflik belangrik gevoel om die klingelende kasregister te kon gebruik.
Dit was ook daardie jaar dat sy die eerste keer regtig naby herr Dieter gekom het.
Sy en Erik het dikwels al rondom hom in sy rolstoel gespeel, maar hy het net in hul rigting geknik. Hy kan nie waai nie, het Erik gesê. Sy hande en als aan hom is lam. Sy hande was ook toegemaak.
“Ek sien,” het haar ma daardie dag gesê toe Margot dit oorvertel. “Maar praat jy dan nooit met die oom nie?”
“Nee, Mamma.”
“Ek sien.”
Margot het nog ouer geword en begin besef dat haar ma nié sien nie. Ander mense ook nie. Want Debora het hulle nie toegelaat nie. Margot het self partymaal vergeet dat daar nog ’n persoon in die Schlagerfeldts se huis was. Sy het die man in die rolstoel soms skrams deur die donkergroen krulle van die tralies op die systoep gesien wanneer hy die middagsonnetjie geniet. En vir hom gewaai. Hy het net sy kop stadig geknik en dit het gelyk asof sy oë haar volg. Sy het eers veel later vir herr Dieter Schlagerfeldt van aangesig tot aangesig ontmoet.
Sy was al veertien toe Debora haar een middag nader roep en, met albei hande sag op haar skouers, vra dat sy asseblief vir herr Dieter ’n koppie tee moet neem want sy moet na die konfyt op die stoof gaan kyk. “Sal jy dit sommer maak ook?” het sy mooi gevra.
Margot was ’n bietjie skrikkerig. Die syvleuel wat soos ’n enkele lang arm na agter die tuin in strek. Dit het kompleet gevoel asof sy nog nooit in daardie huis was nie. Sy het suutjies deur die woonhuis se lang, breë gang gestap en die deur na die gastevleuel sag oopgestoot. Dit was stil. Al die geluide van die huis het tot in die verste hoeke weggeskuif.
Toe het sy die vrou hoor praat. Gawe Anna met die donker plooigesig wat haar van meet af aan “Ounooitjie” begin noem het. Margot het versigtig op die klank van Anna se warm stem af geloop.
Die deur het oopgestaan. Die middaglig was geelblink op die gepoleerde plankvloer. Anna het op ’n regop houtstoel langs die rolstoel gesit. Smaaklik aan die beduie oor ’n jagter wat ’n alleenloperolifantbul dae lank deur bosse en woestynsand agtervolg en toe uiteindelik geskiet het.
Sy het stilgebly toe sy Margot in die deur sien staan.
“Herr Dieter, hier’s die tee nou net,” het sy geglimlag. “Dankie, Ounooitjie.”
Die man, krom geboë in die rystoel, het weer so stadig sy kop geknik. Sy oë het na haar toe gedraai en die felblou blik het haar vasgepen. Seker dié dat die seuns ook almal sulke blou oë het, het Margot onwillekeurig gedink en skaam geglimlag. Dis oë soos die helder hemel van die diepsomer. Asuurblou, sou sy dit in later jare kwalifiseer. En rondom die pupil so perserig soos ’n morning glory se kelk.
“Hierso,” het sy vir Anna gesê toe die vrou die tee by haar vat. En toe: “Middag, herr Dieter.” Sy het die aanspreekvorm gebruik omdat sy nog nooit iemand na Debora se man as “oom” hoor verwys het nie. Selfs die dominee en Ou Dokter het van “herr” Schlagerfeldt gepraat.
Nie dat mense ophou uitvra het nie. Maar Debora se onpeilbare stilswye oor die presiese aard van haar man se toestand het voortgeduur. Net dit: Haar man is in ’n rystoel en bly maar daar in die gastevleuel waar hulle hom self versorg. Dis die beste vir hom.
“Hoe dan so, Mamma?” wou Margot vroeër eendag weet, toe Susan en Debora al nader aan mekaar was.
Susan het haar by hul smal kombuistafel maak sit. “Ag, my kind, herr Schlagerfeldt sal nie weer herstel nie. Hy het, voordat hulle hierheen gekom het, baie siek geword. Ek vra nie te veel uit nie want ek kan mos sien dat dit Debora diep ontstel. Aanvaar die mense soos wat hulle is, Margot.”
Wat sy steeds doen. Ook die dag toe sy die tee gevat het, was herr Dieter vir haar amper soos ’n gewone mens. Al kon hy nie praat nie. Of eens sy hande gebruik nie. Sy het in daardie blou blik gelees dat hy vriendelik is met haar. Belangstellend selfs. En sy het mooi geglimlag toe sy uit is en so ewe gegroet: “Auf Wiedersehen, Herr Dieter.” Waarop hy weer kop geknik het. Sy een mondhoek het effens gelig.
Vreemder as ’n storie in ’n boek, dink Margot dikwels. Dit is die Schlagerfeldts wel. Die hulpelose man, die drie besige seuns en die raakvatvrou. Mens kan byna nie glo dat daar ’n vrou is wat haar vreemdsoortige huis so bekwaam en stylvol regeer soos wat Debora dit doen nie. Dis net Erik wat haar soms teëgaan, om dan gou weer die aftog te blaas. Want sy is ferm verby. Sy is verby baie dinge wat vir gewone mense aanvaarbaar is. Want die vrou van Nêrens laat haar net nooit gesê nie.
Die skoolklok lui met sy kenmerkende hol klank en Margot skrik op, pak haastig boeke weg. Erik kom staan digby haar en lig die swaar tas vir haar van die vloer af op. “Jy weet niks van hierdie klas nie. Is jy verlief, of iets?”
Direk soos altyd. Maar sy ruk haar op. “Moenie laf wees