was vir my ’n verskriklike skok. Ek kan my net nie Neil blind en hulpeloos voorstel nie!” laat Deidre gedemp hoor.
“Ja, maar wat dit vir my eintlik swaarder maak, is dat hy so alleen en eensaam lewe. Gelukkig het die mens daardie gawe van die Skepper ontvang om hom by alle omstandighede aan te pas. En Neil is geen swakkeling nie. Aanvanklik was hy bitter opstandig en toegerol in selfbejammering. Maar dit is menslik. Hy het hom begin aanpas en weer rigting begin kry, want hy besit karakter en ruggraat. Maar die eensaamheid … ’n Mens kan nooit werklik aan eensaamheid gewoond raak nie.”
“Maar hy verkies blykbaar die eensaamheid, tante,” merk Deidre op, maar tant Bettie skud haar kop.
“Nee, Deidre. Geen mens kan werklik eensaamheid verkies nie. Maar vir ’n mens soos Neil het eensaamheid noodgedwonge ’n uitvloeisel geword van sy nuwe omstandighede. Neil was al die jare ’n baie onafhanklike mens en trots daarop. Vir sulke mense sal dit onuithoudbaar wees om terwyl hulle altyd so onafhanklik was, skielik hulpeloos en afhanklik te word. Vir sulke mense is hulle afhanklikheid noodgedwonge ’n skande. Vir hulle is dit ’n vernedering. Sulke mense soek die eensaamheid op, nie omdat hulle dit geniet nie, maar om hulself te beskerm. Het jy al daaraan gedink, Deidre, hoeveel erger die eensaamheid van ’n blinde moet wees as dié van ’n gewone mens?”
“Dit moet … vreeslik wees,” erken Deidre sag. “Oom Alwyn sê my hy het soos ’n besetene aan die werk gespring. Ek kan dit nie begryp nie. Oom Alwyn sê ook hy sou eers gaan vakansie hou het, maar het dit toe afgestel. Ek kan die dringende haas om met sy navorsing voort te gaan, nie begryp nie. Volgens oom Alwyn was hy nie op die spoor van iets definitiefs nie.”
Tant Bettie aarsel en vra dan sag, haar oë vas op die jong meisie: “Verstaan jy werklik nie, Deidre?”
Deidre kyk op, haar oë vraend, verward. “Nee, tante. Behoort ek te verstaan?”
Tant Bettie sug saggies. ’n Oomblik worstel sy met haar gedagtes. Dis ’n groot besluit wat sy moet neem. Durf sy by al die teleurstelling en smart wat Deidre die afgelope tyd moes ervaar, nog ’n verdere las op haar gewete plaas? Tog … In tant Bettie se hart begin ’n ou, halfvergete droom weer lewe … Miskien, wie weet, miskien kan die waarheid in hierdie geval net goed voortbring.
“My kind, Neil het nie kans gesien om met sy vakansieplanne voort te gaan nie. Hierdie vakansie sou vir hom iets baie spesiaals wees, en toe sy planne deur die mat val, het hy geen lus gehad om alleen daarmee voort te gaan nie.”
“Wat bedoel tante?”
“Hy wou dit sy wittebroodsreis maak, Deidre … saam met jou.” Deidre sit haar net en aankyk en tant Bettie se oë verteder. “Ja, my kind. Ek weet jy weet niks daarvan af nie. Hy het eers gewag om te hoor of sy planne om hom heeltyds op navorsing toe te lê, geslaag sou wees. Dan was hy van plan om ses weke vakansie te gaan hou.”
“Hy … hy wou my gevra het om … om met hom te trou?” fluister sy die vraag skor, verbyster.
“Ja. Hy het alles reeds tot in die fynste besonderhede uitgewerk gehad – waar julle sou gaan, wat julle sou doen, en so meer. Hy het vir my en oom Alwyn soos ’n opgewonde kind in die geheim kom vertel soos sy planne stap vir stap gevorder het. Maar hy wou dit alles vir jou as ’n verrassing hou. Hy wou jou al die wonderlike nuus sommer gelyk vertel en jou dan vra om met hom te trou.”
Deidre knyp haar oë ’n oomblik styf toe. Sy onthou hoe sy hom die oggend op kantoor oorval het met háár wonderlike nuus. Al die tyd het hy gebrand om haar sý wonderlike nuus mee te deel! Geen wonder dat hy nie geesdriftig oor haar prestasie kon raak nie! Terwyl hy op die punt gestaan het om haar te vra om sy vrou te word, moes hy hoor dat sy van plan is om heeltemal uit sy lewe te verdwyn.
Daardie aand het hy na die woonstel gekom … en Norman Zietsman, haar bestuurder, soos sy hom uitdagend voorgestel het, daar aangetref. Later, nadat Norman weg is, het hy die doel van sy besoek bekend gemaak. Daar was iets wat hy haar wou vertel – en iets wat hy wou vra. Toe het hy haar vertel dat hy eindelik sy groot droom verwesenlik gekry het: In die toekoms sou hy hom heeltyds op navorsing kon toelê. Die vraag wat hy haar wou vra, het hy egter nooit gevra nie. Op haar vraag het hy geantwoord dat dit nou nie meer saak maak nie. Sy het nie eens daarop aangedring om te weet wat dit was nie! Sy het nie belanggestel nie! Sy was te vol van haarself, haar eie planne …
Dis of ’n fisieke pyn deur haar gaan. Hoe verskriklik teleurgesteld en seergemaak moes hy nie gewees het nie! Nou kan sy sy vreemde, vyandige houding van daardie tyd verstaan! Nou kan sy begryp hoekom haar dierbare vriend skielik in ’n vyand verander het!
Hy was toe reeds ’n man van agt en dertig, ’n man wat nog nooit in ’n vrou belanggestel het nie, ’n man wat jare geduldig gewag het op die oomblik dat hy die meisie van sy keuse sou kon vra om met hom te trou. En toe daardie oomblik eindelik in sig was, is sy reg voor sy neus weggeraap …
As Neil haar wel daardie aand, ten spyte van die nuwe wending wat in haar lewe ingetree het, tog gevra het om met hom te trou … Sou sy ja gesê het? Sy twyfel. Sy het Neil nooit as ’n potensiële eggenoot gesien nie. Hy was die jare lange vriend, ’n pa … Maar ás hy haar gevra het en ás sy ja gesê het, hoe anders sou dit vandag nie gewees het nie! Sy sou nog met dieselfde soet stem gepraat het en terwyl sy haar huiswerkies verrig in ’n melodieuse stem liedjies vir haarself gesing het. En Neil sou nie vandag blind gewees het nie! ’n Koue rilling trek deur haar. As … so ’n frustrerende, futiele woordjie.
“Kan jy nou verstaan hoekom Neil soos ’n besetene begin werk het?” klink tant Bettie se simpatieke stem op. “Ons het by hom gesoebat dat hy jou tog moet vra, maar hy het geweier. Hy wou nie in jou pad staan nie.”
Tant Bettie dink terug aan daardie dag en sy sien die strak, streng gesig van Neil Maritz voor haar. Haar hart het daardie dag vir hom gebloei. Sy en oom Alwyn het reeds jare al geweet dat daar net een meisie vir Neil bestaan, maar dat hy geduldig gewag het dat Deidre moes opgroei, moes grootword. Sy diepe teleurstelling was ook hulle s’n. Sy onthou nog sy stem soos dit daardie dag geklink het toe hy beslis hul gesoebat opsy geskuif het.
“Nee, tante, oom, ek sal haar nie vra nie. Dis nou vir my baie duidelik dat Deidre my nie liefhet nie, nie op die manier wat ek verlang nie. Sy het nog nooit só aan my gedink nie en dit was dwaas van my om hoop in daardie rigting te koester. Ek was al die jare maar net ’n pa vir haar, ’n pa wat nou lastig en oorbodig geword het. Ek neem haar dit ook nie kwalik nie. Ek kon haar pa gewees het. Ek is baie jare ouer as sy.”
“Twak, man!” het oom Alwyn ontsteld, woedend, gefrustreer uitgeroep. “Van wanneer af raak ’n seun van vyftien jaar pa? Neil, dis jou eie skuld dat sy jou nog nooit in daardie lig beskou het nie. Jy het toegelaat dat sy jou soos ’n pa begin sien. Dis in jou hande om haar uit daardie verspotte waan te red. Wys haar jy is ’n man. Wys haar jy het haar lief. Vra haar om jou vrou te word!” het oom Alwyn gepleit, maar Neil was onversetlik.
“Nee, oom Alwyn. Dit is die allerlaaste ding wat ek nou sal doen. Sy het my onomwonde gevra om my neus in die toekoms uit haar sake te hou. Sy het my baie duidelik laat verstaan dat sy niks verder met my te doen wil hê nie, dat ek geen deel in haar nuwe toekoms het nie. En, asseblief,” het hy streng gewaarsku, “nie ’n woord hiervan aan haar nie. Dis nie nodig dat sy van my planne moet weet nie. Sy stel nie belang nie.”
Na geen kant toe kon hulle hom beweeg om ’n poging aan te wend om Deidre te behou nie. Hulle was magteloos. Neil het hulle baie beslis verbied om Deidre die geringste aanduiding te gee van wat werklik in sy hart omgaan. Hulle moes met bekommerde harte sien hoe Deidre met Norman Zietsman na Johannesburg vertrek en Neil homself in sy laboratorium begrawe.
Tant Bettie sug weer hardop. Dit was ’n moeilike, kommervolle tyd. Toe hulle hom eindelik weer ná ’n hele paar weke sien, het sy en oom Alwyn geskrik. Neil het merkbaar verouder in die kort tydjie. Dit was duidelik dat hy ontsettend moeg was en met die minimum slaap klaarkom. Weer het sy en oom Alwyn gepraat, gepleit, maar weer het dit geen indruk op Neil gemaak nie. Toe het die ongeluk gebeur.
Langs tant Bettie sit Deidre ook woordeloos, roerloos. Hoe langer die stilte rek, hoe bleker raak sy. Dan, eindelik, kom haar stem