Sal jy toelaat dat ek jou eendag skilder, Janie?”
“Dankie. Ek sal baie gevlei voel. Maar as jy platsak is, moet jy nie van mý ’n skildery maak nie. Dit sal nie verkoop nie.”
“Nee, Janie,” sê Walt ernstig. “Dis ook nie ’n skildery wat ek ooit sal wil verkoop nie; selfs nie al is ek sonder kos om te eet nie.”
Walt se woorde laat Janie verleë voel en sy kyk deur die rondawel.
“Mag ek van jou ander werk sien?”
Walt wys vir haar van sy skilderye en verduidelik wat hy met die kwas probeer sê het, maar Janie verstaan nie alles wat hy aan haar probeer verduidelik nie. Dis te modern vir haar smaak en sy hou meer van die houtskoolsketse wat hy van die diere gemaak het.
“Sal jy asseblief daar in die lig gaan sit, Janie?” versoek Walt.
“Hoekom?”
“Omdat ek ’n paar voorlopige sketse van jou wil maak. Ek moet eers die vorm van jou gesig leer ken en die uitdrukking in jou oë op papier probeer vaspen, voordat ek met ’n olieverfskildery kan begin. Ek skilder nooit ’n model met ’n eerste kennismaking nie: sy moet eers deel van my word; elke detail van haar gesig moet in my geheue gegraveer wees.”
Na twee ure roep hy halt en kondig aan dat Janie maar kan ontspan.
Janie kom stram regop van die harde kombuisstoel voor die venster.
“Styf?” vra Walt.
“Nogal. Ek is nog stram en lyfseer van gisteraand.”
“Ek is jammer. Ek het daarvan vergeet en dit was onbedagsaam van my om jou so lank stil te laat sit.”
Walt lyk werklik boetvaardig en begin die stram spiere van haar nek en skouers te masseer.
Dit laat Janie baie ongemaklik voel. Sy gee ongemerk pad en hoop dat Walt dit nie sal agterkom nie.
“Ek hoop nie jy het hierdie lelike merk aan my voorkop ook in jou sketse gesit nie?”
“Nee, ek het nie. Jy is ’n goeie model, Janie. En daarmee bedoel ek nie dat jy lekker doodstil sit nie. Dit ook, maar jy is ’n pragtige meisie. Ek sal nooit reg kan laat geskied aan daardie dromerige grys oë met die digte swart wimpers en die hoë wangbene en die mobiele mond nie.”
“E … ek sal moet gaan,” stamel sy verleë en gee ver van hom af pad. “Dis amper vieruur.”
“Jy is soos ’n wildsbokkie,” sê Walt sag. “Altyd op jou hoede en baie skrikkerig. Moenie vir my bang wees nie, Janie.”
“Nee, ek – ek is nie vir jou bang nie,” jok sy. “Dis net … Ek probeer daardie sketse sien. Ek is nuuskierig om te sien hoe hulle lyk.”
“Die sketse is nog onafgerond. Wanneer ek klaar is, sal ek hulle vir jou gee sodat jy hulle in jou dagboek kan plak – om jou aan ’n sukkelende jong skildertjie te herinner wat by die eerste kennismaking dolverlief op jou geraak het.” Hy stoot die sketsboeke eenkant toe en gooi die potlood neer waarmee hy gewerk het. “Kom,” sê hy met ’n skewe glimlaggie. “Ek stap saam tot by jou rondawel.”
Langs die pad gesels hulle nie veel nie. Janie kan Walt de Witt nie heeltemal kleinkry nie. Is dit die kunstenaar in hom wat hom tydelik op al sy modelle verlief laat raak, of het hy werklik al daardie dinge bedoel wat hy gesê het? Is hy regtig op haar verlief, of moet sy hom nie ernstig opneem nie? Is dit wat Walt bedoel het toe hy gesê het sy model moet eers deel van hom word voordat hy haar kan skilder? Kunstenaars is mos meer intens as ander mense.
“O maggies!” sê Walt skielik en steek in sy spore vas. “Theo is reeds by die huis. Ons is in die moeilikheid, Janie …”
Sy skrik uit haar mymeringe wakker en kyk op. Walt is reg: Theo se Land Rover staan onder die blinkblaar-wag-’n-bietjie. En hy self staan met gevoude arms op die stoep, ’n grimmige uitdrukking op sy gesig.
4
Theo se gesig lyk soos ’n donderwolk en Janie is dadelik met ’n verskoning reg oor hoekom sy nie tuis was toe hy gekom het nie, maar dan hoor sy weer Katinka se raad: jy moenie toelaat dat Theo jou boelie nie, Janie. Staan jou man en baklei net so kliphard terug, anders sal jy ondergaan. Of spring hom voor en klim in voor hý kan begin rusie maak, soos jy vanaand gemaak het.
Sy onderdruk die verskoning en haar ken lig uitdagend.
“Jy is vroeër terug as wat ek jou verwag het. Ek het gedink ek sal die hele dag alleen hier in die kamp moet sit.”
“Ja, dis voor die hand liggend dat jy my nie so gou terug verwag het nie, my vrou,” sê Theo koel en kyk insinuerend na Walt. “In die vervolg sal ek die toeter blaas sodra ek by die kamphek indraai, sodat jy betyds gewaarsku is jou man is by die huis.”
Theo draai om en stap die rondawel binne, dog in die deur steek hy vas.
“En ek glo nie jy behoort te kla dat jy die hele dag alleen by die kamp moet sit nie. Ek sien jy het sommer die eerste dag reeds vir jou afleiding gaan soek.”
“Janie en ek het mekaar toevallig by die rivier ontmoet …” begin Walt, maar hy bly stil toe hy sien dat Theo nie luister nie en reeds na binne gestap het.
“Jammer, aster,” sê hy onderlangs. “Gaan verduidelik jy maar hoe dit gekom het en pak al die skuld op my. My skouers is breed …”
Hy glimlag vlugtig vir haar en maak hom dan uit die voete.
Janie gaan nie dadelik binnetoe nie. Sy het nie die moed nie. Voor haar is ’n tranewaas en sy let nie op dat Walt rivier toe stap om te gaan kyk of die versigtige koedoe weer sy opwagting gaan maak nie.
Iets wat Theo gesê het, gee haar egter hoop. In die vervolg sal ek die toeter blaas … Dus daar gaan darem ’n volgende keer wees. Sy word nie summier huis toe gestuur nie.
Janie haal ’n paar keer diep asem om haar senuwees te kalmeer en stap dan met kloppende hart die rondawel binne.
Theo sit op die riempiesbank, sy bene lank voor hom uitgestrek en ’n koppie koffie in die hand. Daar is geen glimlag van verwelkoming op sy gesig toe sy die woonkamer binnekom nie, maar hy staan darem hoflik op en dit gee haar effens moed.
“E … het jy ’n aangename dag gehad, T-Theo?” stamel sy.
“Redelik. Maar seker nie so aangenaam soos jóú dag was nie. Ek vertrou jy het my neef se geselskap na wense gevind?”
“Ons het … sommer net gesels en hy het ’n paar sketse van my gemaak en … en dis al.”
“Jou geskets? Ja, ek het gedink hy sal dit doen. Dis deel van sy tegniek – stap een.”
Janie antwoord nie en gaan sit op die puntjie van ’n stoel.
“Jammer, net soos jý verbeel ek my dat ek nog ongetroud is … ek vergeet my maniere en bied jou nie eers iets te drinke aan nie. Sal jy koffie drink?” vra Theo.
Janie ignoreer die eerste helfte wat Theo gesê het, maar die tweede deel aanvaar sy as ’n vredesgebaar. Hy bied haar darem koffie aan, en die minste wat sy kan doen, is om vriendelik te antwoord.
“Dankie, maar dis seker nie vir jou nodig om gasheer te speel nie. Ek is die huisvrou en om koffie te maak, is seker my verantwoordelikheid.”
“Vergewe my as ek gasheer speel en jou ontuis laat voel,” sê Theo formeel. “Maar ek het die indruk gekry jy is nie van plan om jou intrek permanent hier te neem of om jou pligte as huisvrou te aanvaar nie.”
Janie sien ’n gapende afgrond voor haar voete en dink naarstiglik aan iets wat sy kan sê om haar op veiliger grond te bring.
Voordat sy egter aan ’n neutrale antwoord kan dink, praat Theo verder.
“Ek sien jy het nog glad nie uitgepak nie, Janie, en in plaas van jou nuwe huis te leer ken en tuis te raak, flenter jy heeldag met Walt rond. Wanneer is jy van plan om terug te gaan Johannesburg toe?”