УРФОН ОТАЖОН

ДАВЛАТ


Скачать книгу

маълум бєладики, агар кимда ким тєўри мулоіаза юритиб адолат іамма ерда биттадир деса, у іолда бу нарса энг кучлига яроїли нарса бєлади.

      – Сен нима деяётганингни энди тушиндим. Бу тєўрими ё йєїми тушинишга іаракат їилиб кєраман. Сен єз жавобингда яроїли (керакли) нарсани адолатли деб айтдинг, гарчи менга бундай деб жавоб беришни манъ їилган бєлсанг іам. Сенда фаїат бир нарса: «энг кучлига» їєшиб їєйилган.

      – Арзимас їєшимча бєлса керак-а!

      – Іали аниї эмас, балки у салмоїлидир. Аммо шуниси аниї-ки, сен іаїмисан ё ноіаї эканлигингни текшириб кєриш зарур. Негаки мен іам адолат яроїли бир нарса деб айтиш тарафдориман. Аммо сен «энг кучлига»ни їєшмоїдасан, мен эса буни билмайман, шунинг учун буни бир кєриб чиїиш керак.

      – Тезрої кєриб чиї.

      – Албатта, шундай їиламан. Сен менга айтчи, іокимиятга бєйсунишни адолатли деб іисоблайсанми?

      – Іисоблайман.

      – У ёки бу давлатда іокимиятлар бехато ишлайдиларми ёки адашишлари іам мумкинми?

      – Албатта адашишлари іам мумкин.

      – Демак, їонунларни єрнатишда улар бир хил їонунларни тєўри баъзиларини эса нотєўри єрнатадилар, шундайми?

      – Мен іам шундай деб єйлайман, – деди Фрасимах.

      – Тєўри єрнатилганлари – іокимиятлар фойдасидир, нотєўрилари – зараридир. Сенинг фикринг їандай?

      – Мен іам шундай деб єйлайман, – деди.

      – Улар (іокимиятдагилар) нимани єрнатсалар, іокимиятга тобеълар буни бажаришлари зарур ва бу адолатли бєладими?

      – Бєлмасачи.

      – Демак, сен тасдиїлаётганинг бєйича, энг кучлига фойдали нарсани бажаришгина эмас, унинг їарама-їаршисини, яъни ярамайдиганини бажариш іам адолатли бєлади.

      – Сен нималар демоїдасан єзи?

      – Менингча, сен нима деяётган бєлсанг єшани аётмоїдаман. Кел яхшилаб кєриб чиїайлик: іокимиятлар тобеъларини єз талабларини бажаришга мажбур этаётиб, шу іокимиятларнинг єзлари энг маъїул бєлганини танлаб олиш борасида баъзан адашишларини ва шу билан бирга іокимиятларнинг іар їандай талабларини тобеълар томонидан бажарилиши адолатли бєлишини биз тан олмаганмидик?

      – Іа, шундай, биз буни тан олган эдик.

      – Сен іукуматлар ва умуман кучлирої (одам)лар учун зарарли нарсаларни амалга ошириш іам адолатли деб тан олган эдинг, шуни єйлаб кєр: іокуматлар беўараз єз-єзларига зарар бєлсада, ниманидир бажариш мажбуриятини юклайдилар, шунга їарамай сен буларга амал їилишни бари-бир тасдиїлайверасан. Бундай іолда, донишманд Фрасимах, сен айтганларингнинг аксини бажариш адолатли бєлиб їолмасмикин? Зеро бу єринда беїиёс кучлига зарарли бєлган нарсани бажаришни энг ожизлардан талаб этилмоїда-ку.

      – Зевс билан онт ичаманки Суїрот, бу шундай, – хитоб їилди Полемарх, – бу мутлаїо равшан!

      – Айниїса, агар Суїротга їєшилиб сен іам бунга гувоіликка єтсанг, – суібатга їєшилди Клитофонт.

      – Гувоілик нимаси? Зеро, Фрасимахнинг єзи іукуматлар баъзида єз-єзларига зарар келтирувчи талабномалар їєядилар ва