Тоµир Малик

ТАНЛАНГАН АСАРЛАР


Скачать книгу

итоат этишлари шарт эканлигини ґйлаб кґришмагандир. Шундай бемеµрларга эслатма сифатида бу ривоят баёнини таідим этишни лозим кґрдик.

      Абу Лайс Самаріандий µазратлари Яµё ибн Салимдан ривоят іилган эканлар:

      «Маккаи мукаррамада биз билан бирга Хуросон аµлидан бґлган бир киши бор эди. У солиµ киши эди. Одамлар унга ґз омонатларини іґяр эдилар. Бир киши келиб, ґн минг дирµам іолдирди-да, ґзи узоі сафарга кетди. Јайтганида хуросонлик киши вафот этган эди. У киши ґша куни Маккада йиІилган олимлардан бу масалани сґради: «Фалончига ґн минг дирµам ташлаб кетган эдим. У киши ґлибди. Хотини ва ґІлидан сґрасам, билишмас экан. Менга энди нимани буюрасизлар?»

      Айтдилар: «Бизлар хуросонликни жаннат аµлидан, деб умид іиламиз. Кечанинг учдан бири ёки иккинчиси ґтса, замзам іудуІи олдига келгин ва мана бу сґз билан хабар бергин: «Эй Фалончининг ґІли Фалончи! Мен омонат эгасиман!»

      Ґалиги одам келиб уч марта айтди, бироі, µеч ким жавоб бермади. Сґнгра олимларнинг олдига келиб, уларга бу хабарни етказди, айтдилар: «Албатта биз Аллоµникимиз ва Аллоµга іайтажакмиз! Бизлар сенинг дґстинг дґзах аµлидан бґлмоІидан іґріаяпмиз. Энди Яманга боргин, у ерда бир водий борким, уни Бархут дерлар. У ерда бир іудуіни кґрасан. Унга яіинлашгинда кечанинг учдан бири ёки учдан иккиси ґтганда: «Эй Фалончининг ґІли Фалончи! Мен омонат эгасиман!»-деб баіиргин». У айтилган ерга бориб овоз берди. Биринчи чаіирувдаёі жавоб эшитилди. Омонат эгаси ачиниб дедики: «Шґринг іурсин, сени бу ерга нима туширди? Сен яхшиликлар эгаси эдинг-ку?!» Жавоб келдики: «Менинг Хуросонда аµли байтим, іариндошларим бор эди. Улар билан узилиб яшадим. Аллоµ таоло менинг шу гуноµим учун бу азоб билан ушлаб шу манзилга ташлади. Аммо, сен ташвишланма, молинг ґз ґрнида турибди, мен ґІлимга билдириб іґйишга улгуролмай жон талсим іилгандим. Молингни уйимнинг фалон ерига кґмганман, борсанг, топасан».

      Шу ривоятнинг ґзи барчага ибрат эмасми? Мана буниси-чи:

      Ровийлар дерларким, ота вафот этиб, бир іопгина буІдой мерос бґлиб іолибди. Ака-ука буІдойни тенг иккига бґлиб олишибди. Тунда уканинг кґзидан уйіу іочиб, ґзига ґзи дебдики: «Эй нодон, нима іилиб іґйдинг? Сен шу буІдойга муµтожмисан? Сґііабош бґлсанг, биттагина іорнингни тґйдиролмайсанми? Акангнинг болалари бор, уларга нон топиш осонми?» Шу ха±л билан ука ґрнидан туриб, омборхонага чиіибди-ю, ґзига тегишли буІдойдан акасининг хумига солиб іґйибди. Иттифоіо шу дамда аканинг кґзидан µам уйіу іочибди, у ґзига ґзи дебдики: «Эй нодон, сен нима иш іилиб іґйдинг? Отанг сени уйлантириб, укангнинг тґйини кґрмай ґтди. Уканг энди іорин ташвишидан ташіари уйланиш ташвишини µам іилиши керак. Унга инсоф іил». Ака ґрнидан туриб омборхонага чиіибди-ю, ґзига тегишли буІдойдан укасининг хумига солиб іґйибди.

      Бу µаракат µар тун такрорланаверибди.

      Ой ґтибди, йил ґтибди, аканинг ярим хум буІдойи µам, уканики µам µеч тугамасмиш. Улар бу сирдан ажабланиб, донишмандга боришибди. Донишманднинг талаби билан тундаги іилмишларини