Маладесь, отангни қизисан-да!
Аммо, Қалдирғочни омма ичига қўшилиб кетдим, биринчидан яхши баҳо олдим деб суюнгани узоққа бормади.
Фирқа қўмитасида уни кўриб қолган, туманнинг иккинчи котиби ─ Вафоев: қани кабинетимга кирингчи, деб хонасига бошлади. Қалдирғоч ҳайрон унга эргашди. Вафоев унинг стулга ўтириб олишини ҳам кутмай, танбеҳ беришга ўтди.
─ Бу нима юриш? Хўжаликларда қайси тусда халққа кўриняпсиз?! Сиз қайси жойда ишлаётганингиз фаҳмига етмаяпсиз, шекилли.
Қалдирғоч, стулга омонат чўкканича, оғзи очилиб қолганча, яна соддалик билан: мен нима қилибман? Дарров арз қилишдими?
─ Ким арз қилади? Кейин бу юришингизга арз тугул, ҳайфсан берган кам?
─ Ҳимм.
─ Ўзингизни обрўингизни билмасангиз, бизни иззатимиз бор, уни оёқ ости қилманг-да! Оммани масофада ушлаш лозим, токи улар биздан чўчисин, керак бўлса қўрқсин. Ўттизинчи йиллар, коллективлаштириш замонидаги оддийлик, халқ ичига қўшилиб кетиш, замбил кўтариб бирга ҳаммоллик қилиш бу ғирт бачканалик. Ялиниб, илтимос қилиб эмас, авомга буйруқ бериб, мажбурлаб ишлатиш доктринамизга айланган. Бу принципларга амал қилишингиз зарур.
─ Хўп, албатта, ─ деди Қалдирғоч бироз овозини чўзиб, ─ Ўроз Турматбаевич бошқача гапирган эдилар.
─ Улар режага, иш фронтига жавоб берсалар, мен фирқа аъзоларини идеологияси учун масъулман. Маъқулми?
─ Тушунарли.
─ У ҳолда, туманда русумга кирган бошқаришга янгилик киритаман деб, мени бошқа ғашимга тегмассиз.
─ Худди шундай.
─ Ўйнанг-кулинг. Сафдошларингиздан тортиб, оддий одамлар: муаллимлар, колхозчилар, сут фермадагилар ҳам, ҳеч бўлмаса гард юқтирмай юрган кийимингизни гапирсин. Виқор ва бироз кибр лозим. Ўшанда дуч келгани ёнингизга йўламайди. Буйруқларингизни сўзсиз бажаради. Келишдикми.
Шундай деб, Вафоев унга кўз остидан астойдил тикилиб қаради. Қалдирғоч бу қарашларда қандайдир нотабиийлик сезиб, бошини ерга тушурганча: барча маслаҳатларингиз ўринли, деди.
Бу орада Миндибаев, ўзларингни ишларинг қолиб кетмасин, бириктирилган хўжаликка бир-икки бординглар, етарли, деб тайинлагач, Қалдирғоч яна бир бор “Машъал”га бордими-йўқми, режа бажарилдию,унга озодлик тегди.
Миндибаев: қадаминг ёқди, қолоқ хўжалик ҳам оёққа туриб кетди, баракалла, –деб мақтади.
Уч-тўрт ой ичида Қалдирғоч ўзини ушлаб олган раҳбарга айланди. У биринчини ўгитларидан кўра, иккинчини сўзларини инобатга олиб, қўл остидагилар, туманнинг бор хўжаликларидаги мактаб директорлари ва боғча мудирлари билан масофа ушлаб, ундан чўчиб, ҳайиқиб гаплашишларини машқини яхши ўзлаштириб олди. Жиддий, аммо кам гапириб, иззат-нафсларига тегмай уларни бошқаради. Барча ечим, қарор чиқаришларни турли комиссиялар зиммасига юклаб қўйган. Боғчага, ёзги таътилдаги лагерларга йўлланмалар бериш, ҳаттоки Иттифоқ миқёсидаги “Артек” га ҳам юборишни ҳайъат аъзолари ҳал қилишарди.
Қалдирғоч Бориевна, Қалдирғоч Бориевна, деб бир у ҳайъат, бир бошқасини раиси кириб ҳисобот берар, баённомалар тақдим этишар. Ҳеч бирига ортиқча тихирлик қилмас, тўла-тўкис ишонч билдиргани учун, улар жон-дилдан ҳаракат қилишар. Қалдирғочни