Абдужаббор Обидов

Икки жаҳон оворалари


Скачать книгу

шундай ҳаётга кўникди. Яна озгина ишласа, балки цех бошлиғи бўлар.

      Уларнинг цехи чет элга юбориладиган экспорт маҳсулотларига ёғоч, фанерлардан стандарт шаклдаги қутилар ясаб, жойлаштиришади. Вагонларга жойлаш учун тайёр ҳолга келтиришади. Цех шундай ёрдамчи вазифаларни, асосан дурадгорлик ишларини бажаради. Давлат қуриб бераётган уй-жойларга эшик, ромлар ясаш ҳам уларнинг йўналишларидан бири.

      Иш вақти саккиздан то кечки еттиларгача, Оловиддиннинг умри цехда ўтади. Ўз кабинети, ҳатто котибагача бор. Тўғри, бу котиба аслида цех бошлиғига қарайди, лекин раҳбари депутат. Кўпинча халқ талаб, истаклари, турли органлар сўрови билан ишдан ташқаридаги юмушлар, мажлисларда банд бўлганидан, цех ишини олиб бориш, режага жавоб бериш Оловиддин бўйнида.

      Ҳар куни эрталабдан у беш дақиқалик йиғилиш ўтказади. Баъзан беш дақиқалик йиғилиш тез тугаганда ярим соат, йўқса бир соатга чўзилади. Нима қилсин? Тушунтириш, талаб қилиш, режани вақтида бажармаётганларга танбеҳ бериш, ўшанда ҳам ўзгариш бўлмаса, мукофотини қирқишга ўтади. Ишдан ҳам ҳайдаш мумкин, лекин у бу чорани ҳеч қўлламаган. Бу охирги чора. Кейин, ишдан ҳайдалган деган сўзни маҳаллада унча-мунча одам кўтариб юра олмайди. Йўқса бундай ишчининг хотини, бола-чақалари домангир бўлсинми. Худодан қўрқади. Ёмонлик қилиш осон.

      Йўлга солиш-чи қийин, лекин шарафли. У шу усулни тутган.

      Бироқ қаттиққўллик қилмаса, жамоада тартибни ушлаб туриш мушкул. Жамоа фақат ишда эмас, дам олишда ҳам бирга кўпроқ вақт ўтказишса, жипслашиб, ўзаро ҳурмат ва бир-бирини ўрнини билдирмай меҳнат қилиш ҳисси ошади. Бу японларга хос удумлар, осиё халқлари, жумладан ўзбекларда ҳам кенг тарқалган. Жамоа бўлиб тўйларга, ҳашамларга бориш. Ойда бир ёки икки марта чойхонада ош ташкил қилиб туришлар шулар жумласидандир. Ҳазил-ҳузул, хурсандчилик орасида аскиялар мансаблар орасидаги тўсиқларни олиб ташлаши ҳам аниқланган.

      Оловиддин бундай ўтиришларда қандай бўлмасин пайровларни кўтаради, майда ҳазилларга аҳамият бермайди, кек сақламайди. Аммо ўтириш сўнггида ҳаммасига чойхонадан чиқиб соат тўққизга қолмай уйга етиб боришларини мажбурий қилиб қўйганди. Ҳамма бу талабга кўнган ва ҳеч ким унинг сўзини икки қилмай қатъий итоат этарди. Аммо, барибир битта жанжал-тўполонли воқеа бўлган. Гап шундаки, битта келин арз қилиб келади. У айтишича: эри Акмал уйга кеч келибди, сўраса чойхонада ўтириш бўлгану, уларга бошлиқлари Оловиддин бош бўлганмиш.

      Энг ёмони, бу келин шаллақилик қилиб, бор айбни унга ағдараётгани, ҳеч кимга сўз бермай шаштидан тушмагани ортиқча эди. Оловиддиннинг жаҳли чиқиб, тутоқмади, аввал суриштирса, Акмал уйига соат ўн иккида кириб борибди, у уйга қайтаётганида кўчада синфдошини кўриб, у билан кичикроқ кафега кириб давом эттиргани маълум бўлди.

      Бригадада гап битта эди. Уни ишдан бўшатишини барча аъзолар маъқуллади. Даъво қилган хотин тилини тишлаб қолди. Кейин Акмалнинг қайнотаси келиб ялинди, ёлворди, қизини уришганини, минбад қадами цех остонасини