− деб янга йиғлаб юборди.
Кампир укки кўзларини бир нуқтага йўллаб, қотиб ўтирарди.
− Бошқа гапим йўқ.
Оловиддин важоҳати қўзғалиб, жаҳлда ўзига қисқа дуо қилди: тинчлик, хотиржамлик бўлсин!
Фотиҳага қўл тортиб ўрнидан турди ҳам, кампир ўзини ташлаб юборди.
Қалдирғоч войлаганча уни тепасига келди, сўнг югурлаб, бир коса сув келтирди.
Кампир юзига сув сепилди. У кўзини очиб, ҳой, қаердаман! Акобир, ўғлим. Менга қаранг, Қалдирғоч, деб чақирди.
− Ҳа, ойижон яхшимисиз? Одамни қўрқитиб юбордингиз.
− Ҳа-я, анаву ким? – деди кампир, Оловиддинга энгаш дегандек имо-ишора қилиб.
Йигит ҳайрон бош эгиб, Оловиддинман, деди.
Кампир яна ўзидан кетиб йиқилаётганида, йигит унинг бошидан ушлаб қолди.
Қалдирғоч: мени ўз ҳолимга қўйинг деб неча марта айтдик. Бунчалик қайсар бўлишлик…
У йиғлашга тушди.
− Бунчалик пешонам шўр бўлмаса. Дил истагим қолиб, бошқалар ҳавасининг қули бўлишим керакми? Ким менинг дардимни тинглайди? Қалбимни нидосига ким қулоқ тутади?
− Мен деяпман-у, − деди Оловиддин.
Янга кескин бош чайқаб, “оғзингизни юминг” дегандек қўлини Оловиддин юзига яқинлаб силкиди. Бу ишорадан яна: “Сиздан қачон қутиламиз. Қорангизни қанча тез ўчирсангиз, шунча яхши”, деган маъно илғаган Оловиддин, ўзининг мунчалик пастга урилишини кутмаган эдими, боши эгилди: майли, холам ўзларига келсинлар. Шунчалик бедаво туюлсам, Сиз айтганча бўлсин. Талоғингизни бераман, − деди.
Келини манглайи, қош, юзларини силай бергач, кампир ўзига келиб кўзини очди.
Қалдирғоч кесатди: бу йигит вақтинчалик хотинини қўярмиш, эшитинг, деди.
− Сўзини айта оладими? − деб сўради кампир аста.
Оловиддин елкасини сиқди.
− Мен ҳам билмайман, − деди Қалдирғоч.
Кампир кучанди: ўзим айтиб тураман, мени чалғитмай, кетма-кет қайтар.
− Яхши, яхши, бошлай қолинг! − деди янга чувиллаб.
Кампир аввал, кетидан бошини ердан узмаган ҳолда Оловиддин қайтарарди.
− Мен ким Оловиддин кимнингдир ўғли…
− Мен ким Оловиддин Маҳамат ўғли…
− Қалдирғоч Борий қизини…
− Қалдирғоч Борий қизини…
Шу сўзни айтганида йигитнинг овози қалтираб кетди. Бу янгага сезилди. Бир ёқда унга кўз соққасидан чиқиб кетгудек бақрайиб тикилганини ҳам фаҳмлади. Аммо, сир бой бермай, йигитга қарамасликка ҳаракат қилишни давом эттирди.
− Уч талоқ, уч талоқ, уч талоқ қилдим.
Йигит бу сўзларни зўрға қайтараркан, охирги марта уч талоқ дейиш олдидан янгани нигоҳини, унинг юз-афгорини қидирди. Қалдирғоч унга қадалган нигоҳга дош беролмай, ботини дод деб, кўзларига ёш қуйилиб келганини, бошини беихтиёр кўтариб йигитга кўрсатди. Оловиддин тезроқ бу машмашалардан қутилсам, ўрнимдан тураману, янгани овутаман, кўнглини кўтарсам бўлар деган ўйда, жуда паст овозда, чўзиб, уч талоқ қилдим, деб юборганини сезмай қолди. Чунки унинг хаёли бўлак, тилдан чиққан сўзлар бошқа эди.
У оғзидан чиққан