бач-чағарнинг боласи гапимни тушунди. Буни унинг бош бармоғини юқорига қилиб:
– Всё будеть окэ! – деган гапидан билдим.
Машинадан тушиб бироз юрдик, сўнг йўлнинг чап тарафига ўтиб, кўриниши хийла тузукроқ, икки қаватли бинонинг ёнида тўхтадик. Валерий менга иржайиб қараб қўйди-да, зиналардан енгил кўтарилиб, қоп-қора темир эшикнинг тугмачасини босди ва ўзича хиргойи қила бошлади. Унинг ҳаяжонланаётгани сезилиб турарди. Демакки, биз ҳазилакам жойга келмадик, йўқса, менинг йўлбошловчим бунчалик ҳаяжонланмасди, деб ўйладим.
Икки-уч дақиқадан сўнг эшик очилиб, бўйи нақ икки метр келадиган, калласи хумдай, сочлари жайранинг сихига ўхшаш тикрайган, кўзлари қисиқ, бадқовоқ, яна шу ҳолига иягининг тагида бир тутамгина соқоли ҳам бор, пешонасининг нақ учта жойи тиртиқ, угри обдан сийлаган шекилли, юзи шудгор бўлиб кетган, бир одамнусха махлуқ чиқиб келди. Уни кўриб рангим оқарди, Валерийга қарадим, унинг-да афт-ангори меникидан қолишмасди. Мени-ку, тушунса бўлади, тушимда ҳам кўрмаган жойга келиб қолганман. Валерий, адашмасам, бу ерга илгариям камида уч-тўрт марта келган. Манави тимсоҳбашарани аввал ҳам кўрган. Шундай бўлгач, унинг юзи нега бўздай оқаради?
Валерий билан тасқара алланималар тўғрисида мен мутлақо тушунмайдиган тилда гаплаша бошлашди. “Шуниси каммиди? – ўйладим мен. – Ўзи Валерийнинг гапига тушунмай, пешонам тиришиб, анқовга ўхшаб юрувдим. Энди “ға-ғу” деган яна бир бало бошланди”. Қизиқ, Валерий бу тилни қаердан ўрганган экан?
Тасқара ёмон гапирмади, шекилли, ҳамроҳимнинг юзига қон югуриб, иржайди.
Тасқара бир нималар деб, ортига бурилди, Валерий унинг орқасидан эргашди. Менга ҳам “юр” деган ишорани қилди.
Ичкарига қадам қўйишим билан этим жимирлаб кетди. Биз кирган йўлакнинг ҳавоси бўғиқ эди, устига-устак, зах, қоронғи. Шифтда осилиб турган товуқнинг тухумидай келадиган қизил чироқнинг хира нури йўлакни ёритолмас, қайтанга ваҳимали тус берарди. “Пул, менимча, шу ерда бўлса керак, – деб ўйладим, – булар-ку, шунчалик сир сақлар экан, мен қандай қилиб бемалол олиб кета оламан? Э, худо, ўзинг мадад бер!” Ўйимни ўйлаб тугатмасимдан чап томонда эшик кўринди. Тасқара қўлидаги узун калитни эшикнинг тешигига тиқиб шарақлатиб очди. Сўнг, ҳе йўқ-бе йўқ, менинг қўлимдан ушлаб ичкарига тортқилади. Камига Валерий ҳам елкамдан итарди, жон-поним чиқиб кетди ва:
– Ёрдам беринглар! Ким бор? Ёрдам беринг! – деб бақириб юбордим.
Бироқ менинг овозим бу зимистондан ташқарига чиқмагани аниқ эди. Ичкарига киришим билан ортимдан эшик қандай очилган бўлса, худди шундай шарақлаб ёпилди.
– Очинглар! Очинглар, қўйворинглар! – деб яна бирикки марта бақирдим. Аммо додимни эшитадиган бирор жон йўқ. Йўлакдан аста-секин узоқлашиб кетаётган оёқ товуши эшитилди, холос. Ноилож дамим ўчиб, хонанинг ичига кўз югуртирдим. Бу ер ҳам йўлакдаги каби зах ва қоронғи эди. Фарқи, ўнг томонда девор тубида каравот турар, унинг устига чойшаб ёпиб қўйилганди.
– Қаерга келиб қолдим? Э, худо, энди нима қиламан?! – дедим ўзимга-ўзим пичирлаб.