ўлди, – деди.
Шу куни улар қишлоқдаги бор-йўғи битта хонаси бўлган уйида қолишди. Ота тоққа кетай деса, бели кўп "айтганини" қилмаяпти. Ўғлини жўнатай деса, унинг аҳволи отасиникидан баттар. Шундан кейин у Фаррухга бир кеча шу ерда қолишларини айтиб, қўйларни худога топширди.
Эртасига ота-бола чайлага боришганида уларни раис, амалдорнинг новча хизматкори ва ўзларининг қишлоғидан Сайфи исмли қирқ беш-элликлар атрофидаги сочи пўстак бўлиб кетган одам кутиб турарди.
– Қўйларни кимга топшириб кетгандингиз, Марди ака? – деди раис совуқ иржайиб, ота-бола ҳали отдан тушмасларидан бурун салом-атикниям яқинига бормай.
Чўпон жавоб қилмади. Бунинг ўрнига отдан тушмоқчи бўлди. Иложини қилолмади. Бели қаттиқ оғриганидан, унинг афти бужмайиб кетди. Отга минаётгандаям оғриқ бўлганди. Лекин бунақа даражада эмас. Боши боғланган Фаррух эса сакраб тушди.
– Отданам тушолмай қолган экансиз, айтмайсизми, дарров ўрнингизга одам қўйиб қўймаймизми? – деди раис Марди чўпоннинг ҳолатини кўриб ичида қувонар экан.
– Қўй керакми сенга?! – деди жаҳл билан Марди чўпон. – Ана, олавер. Менинг эллик йил бу қўйларнинг орқасидан чопганим етар, энди бошқаларам боқсин-да.
– Мен ўзим келганим йўқ, Марди ака. Мени шу ерга олиб келишгандан кейин қўй боқасан, дейишди, – деди Сайфи пўстак бирдан гапга аралашиб.
– Ўчир! – дея унга бақирган раис Сайфининг бошига шапалоқлаб урди. – Шунақанги лақмалигинг бўлса боқмаслигинг аниқ.
– Чайлани бузиб ташлаймиз, бўрибосарларниям ўзимиз билан олиб кетамиз! – деди келганидан бери новчага ўқрайиб қараб турган Фаррух.
– Сен бола, – деб кулди раис, – айниб қопсанми? Илгари туппа-тузук эдинг. Ёки каттани қизи бошингни айлантириб қўйдими?
– Шунга бошини боғлаб олганга ўхшайди, – деб кулиб юборди новча.
– Ҳов, итдан тарқаган! – дея бирдан бақирди Фаррух. – Ҳали сенинг энангни кўзингга кўрсатаман!
Тирмизаккина боланинг оғзидан чиққан гап новчанинг суяк-суягигача етиб борди. У Фаррух томонга юра бошлади.
Уйга етиб келганларидан кейин Моҳирўй ўзининг хонасига қамалиб олди. Бундан Зулайҳонинг фиғони фалакка ўрлади. "Падарингга лаънат етимча! – дея ўйлади у. – Шунча вақт кўнглингга қараб келдик. Индамасак, бошимизга чиқиб, билган нағмангни чаласан, шекилли? Бир танобингни тортиб қўйиш вақти келиб қолганга ўхшайди".
– Дадаси, – деди Зулайҳо диванда ўтириб бир нуқтага тикилиб қолган эрига, – бу қиз билан очиқчасига гаплашиб қўймасам, кўп майнавозчиликлар қиладиганга ўхшайди.
– Нима қилмоқчисан? – деди эр ҳолатини ўзгартирмай.
– Кимлигини эслатиб қўйиш вақти келиб қолмадимикин?
Турғун Ғаниевич хотинининг гапидан кейин бирдан унга ўқрайиб қаради.
– Товуқмия бўлиб бораяпсанми кундан-кунга, – деди у Зулайҳога, – қачон қарама, битта фалокатни бошлаб юрасан.
Зулайҳо шу пайтгача эридан бундай қўпол ҳақорат эшитмаганди. Амалдорга тикилган кўйи музлагандек қотди. Унинг бундай безрайиб туриши амалдорни баттар "тутатиб" юборди.
– Нимага