келсангиз яхши бўларди…
1968 йил баҳори эди ўшанда. Абдулла Қаҳҳорнинг шаҳар марказидаги коттеж уйларига кириб борганимда ҳовлида бир туп настарин қийғос гуллаган экан. Кибриё опа мени меҳмонхонага бошлаб кирдилар-у «Мен ҳозир…» деганларича шошиб ошхонага кириб кетдилар. У ердан қизиган ёғда пиширилаётган қатламанинг ёқимли иси келарди…
Салом бериб меҳмонхонага кирганимда, у ерда Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти директори ёзувчи ва шоир, драматург Ҳамид Ғулом ва «Шарқ юлдузи» журналининг бош муҳаррири ўринбосари Ваҳоб Рўзиматовлар ўтиришарди. Беихтиёр Зулфия опамларнинг «Эртага қиссани нашриётга топширар эканлар» деганлари ёдимга тушди. Таниқли адиблар ҳам хайрлашгани, ҳам асарни олиб кетгани ўзлари келишганини тушундим. Домла Абдулла Қаҳҳор чуқур креслода, қалин адёлга ўралган иккала оёқларини иккинчи креслога узатганларича ўтирардилар. Биз ҳамиша нурли кўришга ўрганган юзлари салқиган, кўз остлари сал қорайгандек эди. Домла оғриқни билдирмасликка уринар, шунданми лаблари ингичкалашиб, қимтилган эди…
– Зулфияхон «қизларим олиб кетишади», дегандилар. Кибриё опангиз билан кечқурун «Саодат»га аталган парчани машинкадан чиқариб қўйдик. Ҳозир Кибриёхон олиб берадилар. Маъқул бўлади, деб умид қиламан… Агар қиссанинг ўзи билан тўлиқ танишмоқчи бўлсангиз, ана, Ҳамиджон ўқишга бериб турадилар…
Сўнгги гап билан Абдулла ака «агар мен танлаган парча Зулфияхонга маъқул келмай, бошқа парча танламоқчи бўлсангиз…», демоқчи эканларини тушундим, албатта. Зулфия опамлар журналда бериладиган ҳар бир асарга жуда талабчан эдилар. Буни муаллифлар ҳам яхши билишарди. Абдулла аканинг сўзларига жавобан, Ҳамид Ғулом бош ирғаб қўйдилар. Бу розиликдан мен тез кунда фойдаланганим ҳам эсимда. Абдулла ака Кибриё опа билан тайёрлашган парча журналнинг икки сонида берилди. Лекин севимли ёзувчимизнинг қиссалари китоб бўлиб чиққунича ёки «Шарқ юлдузи»да тўлиқ босилгунича (у вақтлар бунга кўп ойлар кетарди) сабрим чидамай, нашриётдан қўлёзмани бир кечага олиб, ўқиб чиққанман.
Матн ниҳоятда текис ва озода эди. Кўз олдимга икки кекса ижодкорнинг тун оғгунча машинка чиқиллатиб ўтирганлари келди. Катта ёзувчиларда аввало ўқувчи олдида, таҳририят олдидаги масъулият жуда кучли эди. Ҳозирги ёшлар ижод қилганда қалам-қоғоз билан ишламай, матнни тўғридан-тўғри компьютерга ёзадилар. Кейин уни флешкага кўчириб, чўнтакларининг бир четида ёки қўл телефонларининг қулоғига илиб таҳририятга олиб борадилар. Ходим кўрсатган файлга кириб бир зумда асарларини таҳририят компьютерига кўчириб, «иш топширадилар». Улар туни билан машинкани чиқиллатиб чиқиш азобини билишмайди… Ижод қилишнинг «ибтидоий» гашт-сурурини, қоғознинг, сиёҳнинг ажиб ҳидини билишмайди… Қолаверса, асарни папкага солиб, фарзандингни қучгандек бағрингга босиб, нашриётга олиб боришнинг ҳам ўзига яраша гашти бор!
Кўп ўтмай Кибриё опа ошхонадан бир лаган иссиқ балиш кўтариб чиқдилар. Ҳаммамизни дастурхонга