каби оддий, содда.
Сочларининг чангига боқма,
Кўйлагининг рангига боқма…
Кўзларининг соф нурига боқ,
Севгининг маст дарёсида оқ!
Ёғдулар узоқдан ёрқин кўринади дейишади ахир! Умр тарихга нисбатан лаҳза бўлса, шу лаҳзаларда битилгани асрларга татигани, минг йилликларни боғлагани учун ҳам шундайдир?!
«Азалдан абадни бўйлайман…» эндигина ўттизга кирган Ойбекнинг башоратларимиди бу? Балки қўлларига оддий эмас – «қуёшли қалам» тутганларини сезгандирлар?
Нега энди сокин бу музей хонада ўтириб тиловат қилганда кишининг ич-ичидан хўрсиниқ келаркин?
Бу – ёғдуларни кўришга, танишга, ёзган асарларидан нурланишга насиб қилганидан шукроналик эмасми? Ўзларининг «Қуёшли қалам» достонларида Зулфия опамлар ҳам Ойбекдек ёғдуларнинг ҳеч қачон сўнмаслигига ишора қилгандилар:
Ўз кўркини кўриб тасвирларида
«Ойбек ишлаяпти!» дейди асрлар.
Аслини олганда «Саксон йил ловиллаб, сўнмаган ўт»… – Зулфияхонимнинг ўзлари ҳам бунга ёрқин мисолдирлар.
Ёғдулар – авлодлар аро камалак кўприк. Улар аждодлар ёғдулари билан тўйинган, улар билан ифтихор қилган, уларнинг маънавий бойлигини юрагига жо қилган, уни ўзи ғурурланадиган келажакка етказувчилардир:
Номлари, ёдлари пайғамбар монанд,
Ҳазрат устозларим, теран илдизлар.
Мен ундан жон олиб кўкарган дарахт,
Меваси – қалбимда етилган сўзлар…
Ҳикматлар баҳрида дур, марваридим,
Аждодларим – менга ифтихор, ғурур.
Шу мавжлардан томган нуқра умидим,
Шоира қизларим бахш этган сурур.
Ёғдулар қуёшдан парча олиб, уни юрагидан ўтказиб, халқига ҳовуч тўла нур таратгани учун ҳам сўнмасдир. Зулфияхоним қуёшдан озиқланганлар, ёруғликка интилганлар, тарихда ёғду бўлиб ёрқин қолганларданлар:
Мен қуёшдан узиб берай сенга бир парча,
Юрагимдан узган сингари…
Зулфияхоним ўзлари ўттиз беш йил бош муҳаррир бўлган «Саодат» журналида турмушнинг нурсиз томонларини яхши кўриб турган бўлсалар ҳам, уларни кўпам иштиёқ билан журналда ёритишга қарши эдилар. Бу – журнал саҳифаларида берилган танқидий материал тузумни танқид қилиниши каби талқин этилишидан қўрққанларидан эмас эканлигини биз, ёшлар яхши билардик. Бу – бошқа:
Лек афсус, надомат аччиқ заҳридин,
Кашф этиб бўлмайди рўшнолик илмин…
ишончидан. Бу – инсоннинг доим икки зид – яхшилик ва ёмонлик орасида яшашга мажбурлигини тан олганлари ҳолда, унинг қалбини нурга тўлдиришга интилганлари, яхшиликка чорлаганлари, киши қалбида умид учқу-нининг сўнмаслигига интилганларининг оқибати эди. Бундай эътиқод билан яшаган, шунга амал қилган кишигина ишонч билан дея олади:
Бу назм боғига киролмас хазон,
Бизни маҳв этолмас завол лашкари.
Мен кетсам мунғаймас ўрним ҳеч қачон,
Бу боғлар… Бир боғлар бўлади ҳали…
Ҳамон эътиқодим ҳақиқат, ҳақдир,
Сўзлайман юзимни тутиб Каъбага.
Емира олмади ўткинчи тақдир,
Осуда ўтади руҳим абадга.
Булардан