Николай Якутский

Төлкө


Скачать книгу

сиэбитин көрбөккүт дуо?! – дии-дии ытаан маргыйар.

      – Бэйи, тохтооҥ! – Дьаакыбылап ытаһан ньолҕоруһа олорор уоллаах ойоҕун буойар. – Нохоо, ол тоҕо сирэйгин быһа оҕуста?

      – Ой-о-о-ҕун, – диир Сүөдэркэ ытаан сыҥсырыйа-сыҥсырыйа. Огдооччуйа, уоска оҕустарбыт курдук, ытаан маргыйарын тохтотор, уолун диэки куттаммыт курдук көрөн кэбиһэр:

      – Муокастаатыҥ дуо?

      – Су-о-о-ох… Муокастаары г-гым-мы-мы-тым…

      – Сааппаккын даҕаны… Хамначчытыҥ ойоҕун муокастаһа сылдьаҕын… Кэм буолан истэхпит… – диир Дьаакыбылап кулуба.

      Огдооччуйа уолун төбөтүн кууһар уонна, эрин диэки куһаҕан баҕайытык көрүтэлии-көрүтэлии, айдаарар:

      – Оҕобун сэмэлииргин, мөҕөргүн эрэ билэҕин. Ол ыт уола оҕоҥ сирэйин быһа охсубутугар «баһыыба» диириҥ буолуо!

      – Хамначчытын ойоҕун тыыппатын! – Дьаакыбылап кыыһырбыт куолаһынан көбдьөөрөр.

      – Кининньиктэр баҕастар ойохтоохтор-уруулаахтар… Оҕом тыыппыт да буоллаҕына – саата кыра… Ыал хамначчытын батыһа сылдьар дьахтар сааттаах баҕастаах! Туруоҥ дуо?! Ыҥыртаран ылан, дьыалата оҥорторон, «сибииккэҕэ» уктаран кэбис!

      Дьаакыбылап кулуба саараабыт курдук турар. Оҕонньор эмиэ да уолуттан кэлэйэр, хамначчыта оҕотун сирэйин быһа охсубутуттан эмиэ да абарар быһыылаах.

      – Ким эмэ туораттан көрбүтэ дуо… ол муокастаары гыммыккын?

      – Суох… Ким да суох этэ.

      – Дьахтары көрбөтөҕүм, билбэппин диэн мэлдьэһэн кэбиһээр, – Дьаакыбылап уолун үөрэтэр.

      Малаанай Ньукулайынан Сылгыһыт Сүөдэри ыҥыртараллар. Сүөдэркэ сирэйин ийэтин бытырыыстаах хаарыс былаатынан саба баайаллар. Дьыала оҥортороору, Сиидэр суруксуту аан хоско остуол аттыгар кумааҕылаан, чэрэниилэлээн олордоллор.

      Сип-сибилигин Сылгыһыт Сүөдэр киириэхтээх. Оҕонньор кинини кытта хайдах кэпсэтэрин, дьыаланы оҥорууну туохтан саҕалыахтарын барытын өйүгэр бэрийэ олорор. Күүлэҕэ ким эрэ атаҕын тыаһа иһиллэр. Сылгыһыт Сүөдэр кэллэ дии санаан, бука бары харахтарын аантан араарбаттар. Аан аһыллар, Сылгыһыт Сүөдэр оннугар кини кэргэнэ Маайа киирэн кэлэр.

      Быһа оҕустарбыт сирэйин икки илиитинэн саба тутта сылдьар Сүөдэркэ түгэх хоско киирэн ньимис гынан хаалар. Огдооччуйа, туох да диэн булумуна хараҕын муҥунан көрөн баран, уолун батыһан эмиэ хоско киирэр. Сиидэр суруксут, «тугу гынабыт?» диэбиттии, тойонун Дьаакыбылап диэки көрөн кэбиһэр.

      Дьаакыбылап кулуба, тоҕо киирбитин таайа сатыырдыы, Маайаны атаҕын тумсуттан төбөтүн оройугар диэри көрөн таһаарар. Маайа кинилэргэ кэлбитэ төгүрүк сыла туолуох буолла да, оҕонньор кинини сирэй көрсөн кэпсэтэ илик, кэпсэтиэн да баҕарбат этэ.

      Маайа, дьиэлээхтэр сорохторо куттанан куоппуттарыттан, сорохторо тылларыттан маппыт курдук буолбуттарыттан эр ылан, дьиэ иһин тула көрүтэлээмэхтээн кэбиһэр:

      – Сүөдэр оннугар мин киирдим. Тугу кэпсэтээри ыҥыртарбыккытый?

      Дьаакыбылап кулуба: «Бу дьахтар тыла-өһө тугун чобуотай», – дии саныыр.

      – Мин эйигин ыҥыртарбатаҕым, тоҕо киирдиҥ?! – диэн кини күргүйдүүр