gesê , “u sal maar moet aanstoot met die paar letterkunde-leerlinge. Ek is bevrees hulle het verlede jaar slegs twee boeke gedek.”
“Ek is reeds besig met ’n tweede,” het sy hom effens gesteurd meegedeel.
“Sowaar. Dan is ek bly u is ’n vinnige werker. Ek betwyfel nie die kwaliteit van die onderrig nie, ek was net bang vir die tydsfaktor.”
“Dan kan u maar gerus wees.”
Nou, agterna, het sy die ongemaklike gevoel dat haar woorde aan die kil kant was.
4
Dis Charlene Winters wat haar kom roep: “ ’n Vreeslike fab ou, juffrou. Maar dis nie juffrou se verloofde nie. Hy het ’n uniform aan.”
Petro vermoed onmiddellik dat dit Marius is. Met sterk blydskap loop sy sitkamer toe. Sy het hom nie naastenby verwag nie, het net van Rina verstaan dat hy “bos toe” moet gaan.
“So ’n paar dae menslikheidverlof voor ek opgaan,” deel haar broer haar mee nadat hulle gegroet en sy haar verbasing uitgespreek het. “Rina se klaagbriewe sal my nog van my verstand af laat raak.”
Petro het nie vir hom ’n antwoord nie. As Rina se briewe soos haar woorde moet wees, elkeen op vergelding gemik . . . Sy laat haar blik oor Marius dwaal. Hy lyk forser, bruiner. Maar op die oomblik ook verkreukeld, verslae en moeg.
“Was jy al by Rina?”
“Ek het nie ’n sleutel nie. Sy is natuurlik nog nie terug van die werk af nie.”
“Wat jy wel kan doen, is om solank vir Hennie by die bewaarskool te gaan kry. Jong, hy is darem nou alte vermaaklik. So ’n ruk terug het ek en Danie een aand by hom gebly, maar jy moet hoor hoe praat hy al.”
“Wat sê hy?” wil Marius gretig weet.
“Ag, ’n mens verstaan net hier en daar ’n woordjie. Tussenin sê hy elke keer: ‘Oppas, oppas.’”
“Dis Rina wat praat,” sê Marius tussen wrewel en hunkering.
“Weet Rina jy kom?”
“Nee wat, daar was nie tyd om tyding deur te kry nie.”
“Dalk moes jy haar darem net gebel het.”
“Kos geld, man, Petro. En ek is wat geld betref kronies in die knyp. Dis ook ’n vernedering vir ’n man as hy so min huis toe kan stuur. As ek nou opgaan bos toe, kry ek darem ekstra. Danger pay.”
“Ja, dis gaaf,” sê Petro, wat hom op hierdie oomblik verskriklik jammer kry. Hy is so groot gebou, lenig en fiks, mooi van gesig . . . maar sy weet dat hy geen leeuehart in hom omdra nie. Sy man kan hy nie staan nie, nog minder kan hy vir sy regte veg sonder om grond te verloor. Hy het geen dwingende persoonlikheid nie en sy leierseienskappe is naastenby nul. Rina sit vierkantig op sy kop.
Daarby vermoed Petro dat hy sedert sy troue ook ’n gevoel van minderwaardigheid ontwikkel het teenoor Rina, wat ryk ouers het en hom elke oomblik daaraan herinner. Dat Rina se mense in hierdie tyd ook nie iets vir haar doen nie, skep die indruk dat haar keuse hulle nooit geval het nie. Dalk is Rina te trots om hulle hulp te vra, of dalk reken hulle sy moet slaap op die bed wat sy vir haarself opgemaak het.
“Marius, wag net ’n rukkie hier vir my, ek gaan gou vir ons koffie soek,” beveel Petro. In der waarheid wil sy, benewens koffie soek, gou vir Danie bel.
Dis gelukkig hy wat antwoord.
“Danie, jong, doen my ’n guns, dringend.”
“Natuurlik. Jy weet mos jy kan net sê: ‘Spring, vreksel’ en dan breek ek my bene.”
“Loop, man. Luister, Marius het onverwags hier aangekom en ek is bang hy kan vir Rina by die woonstel gaan inwag. Jy weet dis gedurig ’n op- en aflaaiery. Ek wil nie hê hy moet hom dalk in ’n ander man vasloop nie.”
“Ek volg die strekking van jou woorde. Nou moet ék haar by die werk gaan haal?”
“Asseblief. Hy is nie met eie vervoer hier nie, jy weet mos hulle moes die motor verkoop.”
“H’m. Het mos uitmekaar geval, dan nie?”
“Sal jy, Danie, asseblief?”
“Jy weet ek kan die mens nie uitstaan nie.”
“Sy’s nie sleg nie, regtig. Maar afgesien daarvan, wag net teen toemaaktyd vir haar voor die munisipale kantoor, sal jy?”
“Oukei, omdat dit jy is wat vra. Maar onder protes.”
“Dankie. Marius sal seker voetslaan soontoe, dan kan hy vir Hennie sommer by die bewaarskool kry. Sê vir haar so.”
“Ek gaan nie met haar praat nie. Ek sal net gebare maak. Omineuse gebare.”
Maar hy moet toe praat, anders sou Rina nie geweet het om langs hom in te klim nie.
“Het jy dan nou besluit om beter betrekkinge met Petro se spul familie te handhaaf?” wil Rina weet toe sy eindelik snap dat hy haar kom haal het.
“Ek het darem nog ’n gewete.” Hy bestuur met sy pinkies en kyk skuinsweg na haar gekruiste enkels. Sy het die langste enkels wat hy nog aan ’n vroumens gesien het. Haar kuite begin eers hoog op. As sy sit, maak haar enkels ’n boog wat in alledaagse taal seker as sierlik beskryf sou kon word. Maar Danie Momberg voel effens afgestoot daardeur. Hy is te gewoond aan Petro se enkels, fyn en beskeie. Petro se proporsies pas net mooi in op die kussing van sy kewer, soos in die kring van sy arms.
Sowaar, dink Danie, dis rêrig asof sy deur die jare na my liggaam gebeeldhou is, sy, Petro. Holte vir kurwe, en andersom.
“Toe, laat ek nou maar hoor wat jou storie is,” eis Rina toe hulle op pad is.
“Jou woonstel het afgebrand, en daar is besluit om my vooruit te stuur om die nuus taktvol aan jou oor te dra.”
“Dis nie waar nie, Danie Momberg.” Maar sy kyk tog onrustig na hom.
Hy haal sy skouers op. “Hulle het my nie gevra om jou te oortuig nie, net om die nuus mee te deel.”
“Nou is ek sowaar in die middel van die wêreld,” erken die vrou. Sy is nogal aanvaarbaar as sy dronkgeslaan is, dink Danie. Dit versag die lyne van haar gesig. Sy het ’n liggeel, somerse broekpak aan en haar toonnaels in die oop sandale is geverf met ’n lak wat die kleur van dooie bloed is. Ook haar vingernaels, dieselfde kleur. Tot sy verbasing sien hy dat haar hande nie stil is nie. Altyd ’n betroubare barometer, iemand se hande. ’n Mens kan jou nog so koel voordoen, maar die hande verklik altyd. Sy vroetel boonop aan haar naels.
“Sjaddap. Ek gril as iemand met sy naels bodder.”
“Hel, ek is bly jy is nie my man nie.”
“Ek ook. Eindelik stem ons oor iets saam.”
“Dan liewer die maaifoedie van ’n Marius. Ek en jy sou binne ’n week geskei het.”
“Vals. Ek sou in honderd jaar nie met jou getrou het nie.”
“Gestel ek was die enigste vrou op die aarde?”
“Dan het ek jou met aarde en al opgeblaas.”
“En jy dan?” Dit lyk waaragtig of sy dit begin geniet.
“Ek? Whau, dis ’n probleem. Ek sou maar in ’n erdvarkgat duik en my ore toedruk.”
Sy lag, kort en hard. ’n Mens hoor nie klokkies lui as sy lag nie, nóg die gekabbel van ’n bergstroompie, nóg die gekoer van duifies. Die lag, meer as enigiets anders, begin dit by hom tuisbring dat sy ’n vreugdelose innerlike het. Van nature, of deur omstandighede?
“Kom nou, Danie Momberg. My woonstel het nie gebrand nie, het dit? En daar is ook nie fout met my man of kind nie, dan sou jy meer sensitief gewees het.”
Sy noem hom altyd Danie Momberg. Waarom, weet nugter. Miskien wil sy dit onderstreep dat daar nie vertroulikheid tussen hulle is nie. Hy durf tog nie