skilderye?”
“Daar was ’n paar GJ Beukesse. Dit was deel van die restant. Dit het my toegekom toe Oupa Jim dood is. Wat het jou ma daarmee gemaak?”
“Ek weet nie waarvan Oom praat nie,” sê Kleinjim, en gaan staan voor ’n karige boekrakkie. Bo-op lê oom Jan Smal se gehekelde penslappie dubbeld gevou en bo-op dit die Familiebybel. Dit staan voorop geskryf: Familiebybel. Binne die Familiebybel is ’n sertifikaat ingeplak met twee gedrukte vanne. Dié van ’n man en dié van ’n vrou. Sayer en Bailey. No Issue. En dan aan die rand van die sertifikaat met ’n blou pen en ’n bewerige hand drie geslagte ingedruk. Oupa Jim Moore. Daniël Moore. Kleinjim Moore. In volgorde van gewildheid. Binne die boekrak lê The Lion King op VHS, ’n agterstallige telefoonrekening en ’n stukkende afstandbeheer.
“Gmf,” sê George en sit die Familiebybel neer.
“Nou moet Oom my verskoon, asseblief. Ek het papierwerk,” sê Kleinjim en begelei George by die huis uit. George talm by die mond van die gang, doer onder die toe deur. Joseph Israel Moore se kantoor. Kom, wys Kleinjim, ek is ’n besige boer. Kleinjim bied nie sy hand aan toe hy baai sê nie, waai nie toe George wegraak in die stofpad nie. Hy haal die sambok uit die bakkie, klim op die agterwiel, kry ’n lekker houvas aan die skaaphok met sy linkerhand toe hy die honde met die sambok bydam, oor die gesig, amper mis, en dan ’n goeie loesing oor die rug want die honde het nêrens om heen te vlug nie. Van hier in die stofpad af lyk dit of iemand op die agterwiel staan en ’n rol pyp uit die bakkie ryg.
Dit vat ’n spesiale mens om ’n boer in hierdie wêreld te wees. Dis ’n onherbergsame, lewelose planeet onder ’n wolklose gewelf. Dis peste en geweld en kindergraffies en selfmoordnuusbriefies. Dis Y-lyne wat kruis en goedgekamoefleerde ogies wat jou die heeltyd dophou en ’n son soos ’n stok in jou oog. Jy wil net gou vir so ’n rukkie na jou kajuit toe terugkeer en jou papierwerk in orde kry, om te weet waar jy staan, om die grootheid van die wêreld hok te slaan, om sy wolklose intensiteit af te weer. Jy wil nie in die son wees nie, dis genoeg om te weet die son skyn buite. Jy is nie depressief nie, jy het net doodeenvoudig ’n oerdrang na klamheid. Jy vind dit in die muwwerigheid van toe ruite, vuil klere, ou boeke, pakke papiere. Jy wil ’n grotbewoner wees. Net vir ’n rukkie.
George lê ’n week in die hotelkamer om. Dis Jungle se hotel. Dis die beste kamer in die hotel. Dis op Jungle se rekening. Daar is twee beddens oorkant mekaar, ’n deur wat nie kan sluit nie, ’n stoel wat pas by ’n spieëlkas maar geen spieëlkas nie, seker maar ’n geaborteerde lay-by, ’n plastiekroos in ’n plastiekvaas, ’n asbakkie wat oorloop van stompies, en ’n kolletjie aan die oorkantste muur. Die kolletjie is baie ver. Dit vat George dae lank om daar uit te kom, daardeur te klim. Op pad soontoe word die vuurspuwende monster vir die laaste keer gewaar, ’n lawaaierige watsenaam wat snags deur die lande jaag, vuur spoeg, skape brand. Op pad kolletjie toe lê meneer Senoamadi ’n klag van diefstal teen Jan Boorman. Vyf beeste. Die ink is nog nat in die docket toe trek die vangwaens weg met skreeuende sirenes. Vyf gewapende polisiemanne om Jan Boorman te arresteer. Toe George anderkant die kolletjie uit is, is hy jags en dors. Hy stap disko toe, koop ’n hoer en ’n paar quarts, stap terug hotelkamer toe, sy dra die quarts. Sy ken haar pad deur die hotel, weet waar is die bad, weet waar is die seep. Jungle is goed vir die locals. Jungle weet ook wat die foreigners wil hê. Hy bring die twee wêrelde bymekaar. Hy vertel graag die storie van hoe kak apartheid nou eintlik was: “Jy moet in die veld loop kak, jou hol met ’n klip afvee, jou hande loop afspoel met koue water by die damkraan, en dan met daai selfde hande my heerlike kos vir my voorberei en bedien. Was ons mal of wat?”
“Nee. Moenie aan my vat nie,” sê George. “Sit daar.”
Sy gaan sit op die oorkantste bed, vat ’n sluk bier.
“Trek jou klere uit. Nee, vat jou tyd. Ek wil hê jy moet jouself geniet.”
Sy vat ’n sluk bier.
“Vat aan jouself. Dis reg. Ja. Dis beter.”
Om oorleg te pleeg met die veilige vlees. En dan om in te gee.
“Nou is ek waarlik ’n Europeër,” sê George toe hy wakker word. Dis wat hy altyd sê wanneer hy ’n inboorling genaai het: “Nou is ek waarlik ’n Europeër.” Die bloedroof in sy oorskulp het in die nag losgekom, daar is orals bloed, maar geen teken van die hoer nie. Daar is luiperdjies op die geel gordyn. Sulke gelukkige luiperdjies met glimlaggies soos miniatuur-ankertjies, en pootjies soos babahandskoentjies. “Dis die Here se dag,” sê George en vroetel ’n sigaret uit ’n pakkie Princeton los. Hoes toe hy dit brandsteek. “Die Here het die dag vir my gegee,” sê hy, rook in sy glimlag.
BLYVERBY – ’n Bekende inwoner is gister hier in ’n skietongeluk oorlede. Meneer Jan Christiaan Boorman het hom verset teen arrestasie nadat ’n klag van diefstal deur die burgemeester, meneer Victor Senoamadi, teen hom aanhangig gemaak is. In die proses het een van die polisielede se wapens afgegaan en meneer Boorman is noodlottig gewond.
George staan ’n dag by die kruising om. Rook. George gooi duim Upington toe, maar niemand laai hom op nie. Die mense is agterdogtig, die mense naai skaap. “Naai jou ma!” skreeu ’n man van ’n bakkie af. George tel die trokke wat verbyry. Eenhonderd-en-vier in Upington se rigting. Vier-en-negentig in die Kaap se rigting. Een trok draai af Blyverby toe. Nul trokke draai af op die Kleinbegin-pad. Toe dit begin skemer raak, stap hy in Kleinbegin se rigting, hoeveel kilometer tot op Grypenskuip. Hier lê baie berede Britte begrawe, For King and Empire op hulle grafte geskryf. Niemand weet waar lê hulle perde nie. Grypenskuip is Blyverby se naaste stasie. Hier het Ou Jim die trein uit Beaufort laat stilhou, sodat hy sy seun op pad grens toe kon groet. Hier is Ou Jim uit die hotel verban nadat hy een aand van sy wit perd af geval het, in die lugversorger gepis het. Die hotel was ’n fênsie affêre met ’n dansbaan en ’n swembad, ’n gewilde oorblyplek vir reisigers en negosiesmouse, ’n lekker kuierplek vir die hele gesin oor naweke, en ’n bordeel vir die boere gedurende die week. Maar toe die wit porseleinvoëltjies op die telefoonpale begin verdwyn onder die takkies en kakkies wat die versamelvoëls aandra en vasryg, het Stach Terbeek Holland toe gevlug sonder om eens die deur agter hom toe te trek. In al die plaashuise in die kontrei is daar stukkies van die hotel te vinde. Die biljarttafel, die vensterrame, die dakbalke, die krane. Ou Piet Jood het bakkievragte stene weggery en vir sy skoonma ’n buitekamer gebou.
“Wat maak jy hier?”
George skrik. Dis ’n bos wat praat. ’n Kaal mensvoet steek onder die bos uit.
“Ek soek lêplek,” sê George.
“Die hotel is toe,” lag die bos.
“Ek weet,” sê George.
“Probeer die swembad,” sê die bos.
“Dankie,” sê George, dan stap hy ’n entjie die veld in en pis ’n versigtige kring op die dansbaan. Daar is baie bossies wat by die dansbaan uitgroei, George maak seker daar’s nie mensvoete wat uitsteek nie. Die piskring kom krom en spatterig uit, die buitelyne van ’n amebe, ’n eensellige slymdiertjie. George vergeet om sy gulp toe te maak, baan sy weg deur die driedorings swembad toe. Daar’s ’n vuurtjie in die swembad. Langs die vuurtjie sit ’n man sonder skoene.
“Ek is Matthys,” sê die kaalvoetman.
“Ek is George.”
“Wat maak jy hier?”
“Ek doen navorsing. En jy?”
“Ek kruip weg.”
“Ek dink my familie befok my,” sê George.
“Daar’s ’n prys op my kop,” sê Matthys.
George hou die vuurtjie dop. Die vuurtjie laat hom kriewelrig voel. Dis die kruiereuk van die driedoring en die rokerigheid van die stukkies hotel en die blou wande van die swembad wat opvlam in die lig. George krap in sy sakke vir iets wat sal brand. Hy ly aan ’n verskriklike vrees dat die vuur sal sterf. Daar moet ’n liter petrol op. En ’n pak kerse. En ’n pak Blitz. En als wat nat en vlambaar is. Hy gooi ’n pakkie vuurhoutjies op die vuur en bied Matthys ’n sigaret