қайинопасининг ҳалиям ўзгалар эътиборида эканлигидан кувонмади, – хотини узоқ жойдан, ўзи яхши кўриб, севиб олган дейишади, – ўзининг ҳам мусофирлиги эсига тушиб келини эзилиб қолди.
Жамила тушунди. Қаршисида анчадан буён қариндошларини соғиниб, боришга илож тополмай юрган бошқа туманлик бу соддагина келини хоразмлик аёл ўрнига ўзини қўйиб кўрмоқда эди.
Оғзидан чиққан гапга Жамила пушаймон бўлди. Билади. Муса анчагача унинг ортидан юриб рад жавобини олгач, Тошкентга ўқишга кетиб, у ерда ўша қиз билан танишган, севиб уйланган. Болалари бор, ўз бахтидан ўзи сархуш. Лекин, лекин аёл кўнгли нега бунча очилмас сир? Нега бунча бемаъни ўйлар келаверади. Балки ўзини овутиш учунми ё кўролмаслик, ҳасадми? Муса эса уни аллақачон унутган, унутганига юришлари, кўзларида чақнаган ҳаётидан мамнунлик ўти далил эмасми?
У аллақачон бахтиёр. Жамила эса…
– Искандар ака-чи? Ҳалиям кеп-кетиб юрибдими? – келини уни қийноқ ўйлардан қутқариб қолди.
– Шунинг учун айтаманда бу дунёда совги йўқ деб. Раҳматли хотини билан лайли-мажнун эди. Маҳалла-кўй билади улар тарихини. Хотини касал бўлиб ўлганда ҳозир еттига кирган қизчаси бир яшар эди. Ўшани ўзи боқиб катта қилди. Ўғли тўққизга кирди. Шунча оғир кунларни ўтказгаи одамга энди хотин керак бўлиб қолибди.
– Ҳалиги… уйларига хотинининг суратларини осиб ташлаган дейишади.
– Ўзим кўрганман, ўғли шамоллаганда борувдим. Уй жиҳозлариям хотини қандай қўйган бўлса шундай турибди.
– Узил-кесил уздингизми энди?
– Ҳм, аллақачон жавобини берганман. Шундаям ўзи келиб-кетиб юрибди, – беихтиёр яна ёлғон тўқиб юборди. – Нима, хотинини бир умр эслаб йиғлаб юришига шерик қилмоқчими мени. Мен фақатгина ўғлимга керакман…
Узоқдан боласининг йиғлаганн эшитилиб, келини сапчнб туриб эшикка отилди.
– Майли, опа, мен бора қолай…
Холи қолгач, сандиқни очиб ўғли, келинига қилган сепларни бир-бир кўздан кечирди. Атаб олган тилла буюмларни хаёлан келинига, ўғлига тақдим этишини ҳис этаркан, ўшанда ўғли хотинининг олдида қанчалар қувонишини кўз олдига келтирди. Шу каби ҳамманинг ҳам қурби етавермайдиган қимматбаҳо совғалар олиб беришга қодир одами борлигидаи қайлиғи олдида қанчалар мағрурланарди. Бу ўйлардан ўзини енгил ҳис қилиб, боққа йўл олди.
Шу зайл уч кун ўтди. Бугун эса ўғлининг тўйи. Аёл ишга ҳам оёғи тортмади. Кун бўйи уйдан чиқмади. Укаси эса бугунги кун улар учун оғир бўлишини сездими ёки севимли опасининг юзларидаги изтиробларга тоқат қилолмасданми, ё тараддуди шу кунга тўғри келдими, хотини, икки боласини олиб қайнотасиникига жўнаб кетди.
Ҳайҳотдек ҳовлида аёл ёлғиз қолди. Сўнгсиз дардли ўйлари билан “Наҳотки келмаса ўғлим, икки сингилчасининг айтиб кетгани ҳисобга ўтиб кетаверадими? Наҳотки, ўғли шунчалар тошбағир, беоқибат. Бунчалар бепарволик, туққан онасига нисбатан нафратни у қаердан олди?! Ахир уни кўчаю мактабида, ҳатто узоққа ўқишга кетиб, бир келиб-кетар найтлариям йўл пойлаганлари, бўйига термулиб интилганларини наҳотки сезмаса?
Наҳотки, шунча