хотини, ўн боласидан ортиб, Жасурни шу даражага етказиши осон кечмагандир ахир. Эри ҳақида ўйлаб қолди.
“Уни нима мажбур қилди экан, қайси куч таъсирида ўғлига бунча хизматларни ато этдийкин? Ё умри оз муҳаббати ҳаққи-ҳурматими, ундан ёдгор қолган ўғлини суйганиданми, ё дўсту душманлари олдида Жамиласиз ҳам ўғил тарбиялаш бунақа бўлади дея мағрурланиш учунми?
Тушунмайди, тушунмайди.
Аммо юрагида ён бергиси келарди: “Раҳмат, шунисигаям”.
Қайнонаси, болага кўзи оч қайнонаси-чи, келини ўн бола туғиб, ҳовлини тўлдириб ташлади.
У орзуларига етди. Лекин эри-чи? Ҳамид бахтлимикан, хотини билан жанжаллари ҳеч тинмайди дейишарди-ку. Хаёлан мурожаат этди. “Бир этак бола билан онанг сени бахтли қила олдими, Ҳамид? Ахир, ахир, – кўз ёшлари юзларини ювиб кетди, – биз битта ўғлимиз билан ҳам қанчалар бахтли бўлишимиз мумкин эди-ку!” Ўғлини уйлантиришарди. Кейин набираларини боқиб ўтиришарди. “Менинг айбим нима, наҳотки ёлғизгина ўғлимни менга нисбатан бирозгина оқибатли қилиб тарбиялай олмадинг, Ҳамид? Ахир сени қанчалар яхши кўрардим, қанчалар ардоқлардим, ўғлнм иккингга дунёнинг энг яхши тилакларини, хотиржамликларини тилаб келаяпман-ку шу пайтгача. Нега бунча лоқайд, бетуйғусан, Ҳамид!
Жамиланинг дилидан чиқаётган ёлворишлар тўсатдан нафратга айланиб кетди. Кўз ёшлариям таққа тўхтади.
“Бораман, – ўжарона такрорлади у, – кўраман уларнинг тўйларини”. Шу аҳволда кўчага чиқди.
Тўйхонага яқинилашган сайин юраги ҳаприқиб, безовталана бошлади. Фақат бир нарса, уни неча йиллар ўз домига тортган, хаёлий ширин эртакка ишонтирган вафосиз ҳислар олами уни олдинга ундарди.
Бир гал у ортига қайтмоқчи ҳам бўлди. “Йўқ, йўқ, Жасурнинг шу пайтдаги қиёфасини биргина кўришим керак…”.
Аёл қий-чув қилаётган томошабин болалар кетидан келиб секингина даврага разм солди. Кўп кишилик давра, қатор-қатор столларга ноз-неъматлар, ичимликлар тизиб қўйилган, давра ўртасида шўхчан мусиқага ҳамоҳанг ўйин-кулгилар. Ўтирганларнинг кайфиятини ифодалагандек тепада катта-катта лампочкалар ёғду тўкиб порларди.
Ҳамма шод, ҳамма хурсанд. Ана, давра оралаб кекса қайнонаси юрибди. Оқ чорси рўмол бошида, қадамлари илдам, меҳмонлар билан сўрашаркан, Жамила унинг бужмайган юзларидаги ифодани баралла ўқиди: «Шу кунларга етказганингга шукур, эгам».
Ана, кундоши. Қўлида кичик боласиям бор. Бесўнақай семириб, мўйлов қўйиб олган одам эса унинг бир вақтлар ҳаёти мазмунига, шодлигига айланган, энди эса бегона Ҳамид акаси.
Нафрат пардаси аёл кўзларини бир лаҳза қоплаб олди, сўнг бу туман тарқаб у ўғлига тикнлди. Жасур куёвлик либосида кайфи жуда баланд, қайлиғи билан ниманидир гаплашарди. Кулгили гап айтди шекилли, келин (келиним дея олмади) секин кулимсиради. Шу пайт орқадан кимдир, каттароқ болалардан шекилли, уни туртиб юборди. Жамила олдинга мункиб, йиқилишига сал қолди. Азоб, ширин бир азоб билан яна ўғлига термулди.
Болагинаси. Уни яқиндан кўрмагани, ўша бўйларига тикилмаганига, сочларидан силаб эркаламаганига неча йиллар бўпти. Неча