Тоµир Малик

ТАНЛАНГАН АСАРЛАР


Скачать книгу

титрабди. Оµу-нола чекибди, бироі унинг фар±дларини биров эшитмабди. Оіибатда унинг мевалари битта іолмай іоіилиб, йиІиштирилиб, іопчиіларга жойланибди. Меваларидан жудо бґлган ЎнІоі дарахти та±і еб синган, заха бґлган шохларининг азобларидан инграбди.

      Шунда ёнидаги іґшниси ЈайраІоч унга іараб, ачинибди-да дебди:

      – Бечора іґшним! Сен менинг ґлимимни тилаган эдинг, ундан кґра ґзингга осойишталик сґраганинг маъіул эмасмиди? ¤зингнинг бошингга тушажак офатдан бехабар экансан-да? Сенга икки томонлама ачиняпман: µам меваларингдан ажралдинг, µам бошингга та±і единг.

      ЎнІоі дарахти бу µаіиіат олдида тили калимага келолмай, азоб билан тґлІонибди, захаланган шохларини даволагунча анча фурсат ґтибди.

      Бировга ±монлик тиламаган, бировга µасад іилмаган іайраІоч эса томир отиб, барг ±йиб эркин равишда ґсаверибди…

* * *

      ¤згага жаµаннам гуллари насиб бґлишини истаган одам ґзига жаннат роµатини тилагани афзал эмасмикин? ¤зганинг жаµаннам ґтида куймоІи унинг дуоси билан бґлмаганидек, ґзининг жаннат боІларида сайр іилиши яхши ният ва амаллари билан эканлигини билиш µам бир бахтдир.

* * *

      Бир уйки, µавас іиласиз. Биллур іандиллар кґзни оламан, деб ±ниб турибди. Бойлигини кґз-кґз іила±тган кимса іалбида эса имон іандили ±нмайди, іалб – зим-зи± тун…

* * *

      «Аллоµ!» деймиз. Унга интиламиз. Аллоµнинг µузурига бошловчи ягона йґл эса – ґлимдир. Биз бундан іґріамиз, іочмоічи бґламиз…

* * *

      Муµтарама а±лларимизни таµіирловчи «сґзлар йиІиндиси» мавжуд. Мен атайин «маіол эмас», «сґзлар йиІиндиси» деяпман. «Хотинларнинг сочи узун, аіли калта», деган сґзлар йиІиндисини іайси тил билан «маіол» демоі мумкин? Маіол – µикмат демак. Ким юіорида зикр этилганни «маіол» деб таърифлабди, µикматдан узоі кимса экан. Баъзан жиддий, баъзан µазил аралаш юіоридаги сґзларни айтамиз. Ким айтибди, демак, ґша кимсанинг онаси, опаси, синглиси ва ниµоят іизи аілан заиф экан, деган маъно келиб чиіади. Шундай эмасми?

      Биз бемаъни сґзлар йиІиндисининг фаіат биттасини мисол тариіасида ба±н іилдик.

      Лекин шунга ґхшаш иборалар µам борки, уни тґІридан тґІри, очиі тарзда тушунмоі маъіул эмас. Иборанинг моµиятини англаш, бошіача айтсак, маІзини чаіиб кґриш керакмикин?

      Масалан, «Хотинга сир айтма», деган иборани таµлил этиб кґрайлик: юзаки іаралса, бунда µам а±ллар таµіирлана±тгандай туюлади. Яъни: хотинларга сир айтсанг, панд ейсан, каби. Асли моµиятини олсак, бунда а±лларни эµти±т іилишга уриниш бор. Яъни: а±лларга µамма сирни айтавериб, унинг ташвишини орттирма, деган маънони ґіисак µам бґлади. Баъзи эркаклар хотинларини ягона сирдош деб билиб, барча ташвишларини унинг іаршисида дастурхон іилиб ±задилар. Јарабсизки, у ґз ташвишидан бир алам тортса, бир «уфф», деса, аµли а±ли ґн карра кґп дард чекади, юрагига ґн карра кґп зардоб йиІилади ва оіибатда бир касалга мубтало бґлади.

      А±лларга касалликни раво кґрмай, маіолга амал іилиб, сир айтмай іґя іолган маъіулмикин?

* * *

      Дун± баргга іґниб,