adlarının büyük önem taşıdığını, Kazak toprağının tarihinin bu şekilde yazıldığını ifade eder.45
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
1
ÇN: Siyasi bir liderin propaganda ve medya aracılığı ile övülmesi ve bir kahraman olarak görülmesidir. Kişilik kültünde tek kişiye tapma ve ona boyun eğme fikri hâkimdir. Çalışmada, Stalin dönemi vurgulanmaktadır.
2
ÇN: Yazar, edebiyat tarihi araştırmacısı, filoloji profesörü Muhtar Avezov, Türk dünyasının önemli isimlerindendir. Muhtar Avezov, halk edebiyatı ile klasik edebiyatı, Batı ile Doğu’nun güzel söz kültürünü öğrenerek, günümüzdeki Kazak edebiyatının gerçekçilik kalitesini geliştirmeye, edebi dilini zenginleştirmeye katkıda bulunan yazarlarındandır. Kazak Türklerinin kültür ve medeniyetinin gelişme tarihinde gazeteci, araştırmacı, tercüman ve bir halk figürü olan Muhtar Omarhanoğlu Avezov’un rolü ve etkisi çok büyüktür. Muhtar Avezov, 1905 Devrimi, I. Dünya Savaşı, 1917 Ekim İhtilali ve II. Dünya Savaşı gibi önemli tarihi olaylara sahne olan bir bir dönemde yaşamıştır. Stalin döneminde birçok Kazak aydını, sanatçı ve bilim adamının öldürüldüğü zor döneme şahit olmuştur. Bkz. Zhangabayeva, A. (2016). Muhtar Avezov’un Romanlari Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek lisans tezi, Ankara.
3
ÇN: Tarihî ve biyografik bir roman olan Abay Yolu’nda, şair ve aydın Abay Kunanbayev’in hayatı anlatılmaktadır. Romanda bütün cepheleriyle tanıtılan Abay, aynı zamanda da tarihî bir şahsiyettir. Roman, Abay’ın çocukluk döneminin, yetiştiği ortamın tanıtımıyla başlar ve onun ölümüyle biter. Eserde Abay’ın yaşadığı dönem siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel şartlarıyla birlikte ele alınır. Abay’ın hayatındaki önemli olaylardan hareketle onun içinde yaşadığı toplumun örf-âdet, gelenek, duygu ve düşüncelerine de ışık tutulur. Başka bir deyişle bu roman, 19. yüzyılın yarısı ile 20. yüzyıl başlarındaki Kazak toplumunun hayatını anlatan bir eserdir. Bkz. Duisebayeva, D. (2008). Mehmet Akif Ersoy’un “Safahat” İle Muhtar Avezov’un “Abay Aolu” Adlı Eserinin Tema Bakımından İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Doktora tezi, Ankara.
4
ÇN: Nikolay İvanoviç İlminski (1822-1891): Rus Ortodoks misyonerdir. Kazan İlahiyat Akademisi’nde öğrenim görmüştür. 1861’de Kazan Üniversitesi Türk-Tatar kürsüsü profesörü olmuştur. Tatarca ve Arapça bilirdi. Türk lehçeleri üzerine çalışmaları mevcuttur. Türk halkları üzerinde misyonerlik faaliyetleri yürütmüştür.
5
ÇN: Nikolay Petroviç Ostroumov (1846-1930): Bir papaz ailesinde 1846 yılında dünyaya gelen Ostroumov orta ve yüksek öğrenimini dini eğitim veren kurumlarda tamamlamıştır. 1866-1870 yıllan arasında Kazan Din akademisinin Müslüman karşıtı bölümünde eğitim almıştır. Burada misyoner eğitimi almış, Arapça, Farsça ve Tatarca öğrenmiştir. İlminski’nin öğrencisi olan Ostroumov hayatı boyunca onunla alakasını kesmemiş ve birlikte çalışmıştır. Bkz. Somuncuoğlu, T. B. (2012). Çarlık Rusyasında Müslümanlar Üzerine Bir Dergi: Mir İslama (1912-1913). Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi. Cilt: V, Sayı: 2. s. 83-102.
6
ÇN: Aleksandr Yefimoviç Alektorov (1861-1918): Rus tarihçi, şarkiyatçı, misyonerdir. Orenburg Pedagoji Enstitüsü’nü bitirmiştir. Kazakistan ve Başkir halklarının tarihi, kültürü ile ilgilenmiş, bu halkların eğitimi konusunda faaliyetler yürütmüştür. Ders kitapları hazırlamış, akademik kadroları oluşturmuş ve okullar aracılığıyla misyonerlik faaliyetleri yürütmüştür.
7
ÇN: Hristiyanlıkta, dinî veya idarî problemleri çözmek için içinde din adamı olmayanların da oluşturduğu genel ya da yerel kurul.
8
Literanurno-memorialnıy muzey Muhtara Avezova. Papka № 9, 135-142.
9
Dvadtsatitomnoye sobraniye soçineniy. (1980). Almatı, 363-364.
10
Kazak edebiyeti. (1989). 20 Ocak.
11
Proşloye Kazahstana v materialah i istoçnikah. (1935). Alma-Ata, 103-104.
12
Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin (SPKP) kongre kararname ve hükümleri ve Merkez Komite’nin genel toplantıları, 1985, bölüm I, s. 595.
13
Voşçin, V. (1914). Oçerki novogo Turkestana. Sankt-Peterburg, s.77.
14
Russkaya Pravda (1906), Sankt-Peterburg. 77.
15
Argumentı i faktı. (1989). № 2, 5-6.
16
Drujba narodov. (1988). № 12, 226)
17
Ostroumov N. P. (1904). Otçet Turkestanskoy uçitelskoy seminarii za XXV let yeyo suşçestvovaniya. Taşkent, 25.
18
ÇN: Konstantin Petroviç Von Kaufman 1867-1882 yılları arasında Türkistan Genel Valiliğinin ilk valisi olara hizmet etmiştir. Çarlık Rusyasının Türkistan’daki pek çok politikasının temelini atmıştır.
19
ÇN: Kazak edebiyatının ünlü simalarından Ahmet Baydursunov (1873-1937), XIX. asrın sonları ile XX. asrın ilk otuz yılında Kazak edebî ve sosyal hayatı ile siyasetine damgasını vurmuş bir şahsiyettir. Sanatkâr, şair, gazeteci, yayıncı, dilci ve edebiyatçı gibi vasıflarıyla, Kazak halkını sosyal ve medenî bir uyanışa hazırlayan, onlara yol gösteren tanınmış bir Kazak âlimidir. Baydursunov’un bıraktığı eserler, üç ana bölüm altında toplanabilir. Birincisi; yazarın halkı aydınlatma dili kurallarına göre
İzbrannoye. (1985). Almatı, 115.