Aslan Aslanov

Haber Oluşturma: Standartlar ve Yeni Yaklaşımlar


Скачать книгу

enformasyon merkezlerinin faaliyeti için gerekli koşulları yaratmaları talimatı verildi. Aynı yılın 31 Ekim tarihinde, Cumhuriyet hükümeti kararın uygulanmasını sağlamakla ilgili bir karar aldı.22

      Bu dönemde bağımsız Azerbaycan’ın uluslararası ilişkileri, genişleyerek dünya çapında yayıldı. Azerbaycan’ın gerçeklerini dünyaya aktarmak için Ajansın faaliyetlerini, günümüz gereksinimleri düzeyinde karşılayacak şekilde geliştirmek gerekiyordu. Bunu dikkate alarak, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev 17 Ocak 2000 tarihinde “Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kuruluna bağlı Devlet Telgraf Ajansı’nın (AZERTAC’ın) faaliyetlerini geliştirilmesi hakkında” bir kararname imzaladı.23 Kararnameye göre AZERTAC, Cumhurbaşkanı’na bağlı Bakanlar Kurulu’ndan çıkarıldı. Cumhurbaşkanına bağlı bağımsız bir kurum, Azerbaycan Devlet Telgraf Ajansı olarak ismini değiştirildi, yabancı dillerde haber yayınlamak ve yaymak için yeni bir yazı işleri bürosu oluşturuldu ve ilgili diğer işler yapıldı.

      Doğal olarak, zaman hareketsiz durmamıştı ve yeni zorluklara cevap verme zamanı gelmişti. 1 Mart 2000 tarihinde, AZERTAC’ın kuruluşunun 80. yıldönümü onuruna, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ajansın çalışanlarına tebrik mesajı gönderdi: “Son yıllarda AZERTAC’ın faaliyetlerinde özel bir dönüşüm gerçekleştirildi, malzeme ve teknik tabanını güçlendirmek, faaliyetlerini geliştirmek ve daha hızlı, verimli düzenlenmesini sağlamak için önemli adımlar atıldı. Bunun yanı sıra, medya için bilimsel ve teknik ilerlemenin, özellikle dijital medya iletişim araçlarının sınırsız gelişiminin yarattığı tüm fırsatların günlük olarak güncellenmesi ve bilim dünyasında bu alandaki başarıların yaygın olarak kullanılmasını gerektirmekteydi. Bu nedenle AZERTAC çalışanları sadece ulusal gazeteciliğimizin asil vatansever geleneklerini haysiyetle devam etmekle kalmamalı, aynı zamanda küresel dünya enformasyon alanında değer kazanmak için daha çok çalışmalıdır.”24

      15 Mart’ta Bakanlar Kurulu, 17 Ocak 2000 tarihli Cumhurbaşkanı Kararnamesi’ne ilişkin bir karar kabul edildi.25 Karara göre, AZERTAC’ın malzeme ve teknik tabanının modern gereksinimler düzeyine getirmesi ve ayrıca yurtdışındaki muhabir bürolarının teknik ekipmanı olmak üzere ve çalışanlar için maaş zammı yapmak amacıyla finansal kaynaklar getirmesi sağlandı.

      29 Haziran 2001’de Cumhurbaşkanının Kararnamesi ile Azerbaycan Devlet Telgraf Ajansı (AZERTAC) tüzüğü onaylandı.26 Ajansın tüzüğü şu şekilde açıklanmış: Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına bağlı kılınan AZERTAC, ülkenin sosyo-politik, ekonomik, sosyal ve kültürel hayatı ile ilgili enformasyon toplar, kitle iletişim araçlarına (yabancı ülkelerin medyası dâhil), devlet ve hükümet kurumlarına, birimlere, kuruluşlara ve işletmelere, kamu derneklerine derhal ulaştıran devlet kurumudur.

      AZERTAC, yönetmeliklerde tanımlanan görevlere uygun olarak aşağıdaki işlevleri yerine getirir:

      …“10.1. Ülkenin iç ve dış politikasındaki en önemli olayları, sosyo-politik, bölgesel ve uluslararası olaylar hakkında haberler ve fotoğrafları, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu ve diğer devlet kurumlarının resmi haberlerini medyayla, kendi yöntemleri ve uluslararası internet aracılığıyla tüm insanlar ve kuruluşlar için ulaştırır;

      10.2. Kendi yayınlarını (gazete, dergi), haber bültenlerini, basılı, bilgisayar, fotoğraf, görsel ve diğer ürünleri yayınlar ve bunları Azerbaycan Cumhuriyetinde ve yurt dışında abonelik, perakende satış, kişisel ve internet üzerinden dağıtır;

      10.3. Azerbaycan Cumhuriyeti mevzuatı ile belirlenmiş düzenle, devletin politikasına ve mevcut fırsatlara uygun olarak yurt içinde ve yurt dışında kendi enformasyon hizmetlerini (muhabir bürolarını, haber merkezlerini) kurar, yeniden yapılandırır ve kaldırır;

      10.4. Yabancı haber ajansları ve diğer medya kuruluşları, enformasyon değişimi ya da ticari şartlar temelinde bilgi sağlanması (edinilmesi) ile ilgili anlaşmalar yapar;

      10.5. Belirlenen düzende enformasyon alanında ihracat-ithalat işlemleri yapar, temsilcilik faaliyetleri gösterir, ticari faaliyetler yürütür;

      10.6. Mevzuata uygun olarak, çeşitli birimler, kuruluşlar ve şirketler Azerbaycan Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren yabancı şirketlerle ortak faaliyetler konusunda anlaşmalar yapmaktadır.”27

      Ajansın hayatındaki bir başka yenilik de 2002’de yapıldı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın 28 Aralık 2002 tarihli Kararnamesi28 ile AZERTAC’ın 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren sürekli faaliyete geçmesi ile ilgili ciddi yapısal reformlar gerçekleştirilmiştir; gece, hafta sonları ve tatil günleri nöbetleri, haberlerin hızlı hazırlanması ve yayılması için yaratıcı çalışanların uzmanlaşması amacıyla ana yayın işleri ofisi yanında çeşitli alanlarda editör grupları ve ilişkili bölümler oluşturuldu. Günün herhangi bir saatinde, ajansın personeli çalışıyor ve haberler medyaya ve küresel internete iletiliyor. Bilgi toplayan, hazırlayan ve daha hızlı yayan dünya deneyine uygun yapılar oluşturuldu. Şu anda AZERTAC’da 4 ana yayın işleri ofisi, 8 yayın editör grubu, 13 bölüm, 8 şube, Azerbaycan’ın 11 bölgesinde, 21 yabancı ülkede muhabir büroları bulunmaktadır.

      2005 yılı AZERTAC’in tarihine önemli bir yıl olarak girdi, ajans 85. yıldönümü kutlandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Ajansın yıldönümü ile ilgili 28 Şubat’ta imzaladığı kararname ile AZERTAC’ın 13 çalışanına “Terakki” madalyası verildi29. Beş çalışanına “Emektar Kültür İşçisi” onursal adı verildi.30

      Günümüzde dinamik bir sosyo-ekonomik yönde gelişen, demokratik bir sivil toplumun yapılışında güvenle ilerleyen, zengin doğal kaynaklarını dünyaya açan ve Avrupa’nın enerji güvenliğine katkıda bulunan bağımsız Azerbaycan yaşamının tüm alanlarında meydana gelen en önemli değişiklikler, bugün AZERTAC haberlerinin ana konusudur. Ülkenin tüm bu alanlardaki başarısı hakkındaki haberler AZERTAC aracılığıyla sadece ülke içinde değil, aynı zamanda dünya çapında da yayılmaktadır.

      AZERTAC zengin enformasyona, fotoğrafları ve video arşivleri korunan en güncel sunucu cihazlarına ve tamamen güncellenmiş bir web sitesine (www.azertag.gov.az) sahiptir. Kesintisiz 24 saat içinde sitede 7 dilde Azerbaycan Türkçesi, İngilizce, Rusça, Almanca, Fransızca, Arapça ve Çince haberler yayınlanmaktadır. Bu liste ayda 30.000’den fazla haber, 80.000’e kadar fotoğraf, 800’den fazla video haberi ve 40’tan fazla infografik enformasyonu içerir. Dünyadaki birçok saygın haber ajansı, dürüst ve güvenilir bir bilgi kaynağı olarak bilinen AZERTAC’ın enformasyonlarını kullanır. AZERTAC, bölgede 7 dilde enformasyon ve 5 dilde görüntülü haber yayınlayan tek ajanstır.

      Facebook, Twitter, YouTube ve Instagram gibi sosyal ağlarda AZERTAC’in Azerbaycan Türkçesi, İngilizce ve Fransızca sayfaları bulunmaktadır. ABD sosyal medya analiz şirketi Social Bakers istatistiklerine göre, AZERTAC’ın Azerbaycan Türkçesi Facebook sayfası ülkenin en hızlı büyüyen profillerinin ve medya sayfalarının ilk beşinde yer almakta ve haber ajansları arasında ilk sırada bulunmaktadır. Social Bakers göstergelerine göre AZERTAC’ın Twitter sayfası ve YouTube kanalı her zaman Azerbaycan medya kategorisinde ilk beşte alır. Ajansın Rusça ve İngilizce videoları YouTube’da ayrıca kanalları ve Azerbaycan Türkçesi, İngilizce ve Rusça enformasyonları ve video haberleri Twitter’de yayınlanıyor. Kullanıcılar ayrıca