ўқиган, ҳаётда кўп эшитган, шунинг учун суҳбат мазмунини бошқа ўзанга буриб қўя қолди ва бепарво эсноғи тутиб сўради.
− Қачондан бери мени ёқтирасиз?
Оловиддин ўйлаб қолди, қўллари бўшашди. У хаёлга толди. Чайналди. Биринчи бор бағримга босганимда деса, янга ҳирс туфайли мени севибди деб ўйламасмикан, деган андишада эди.
− Эслай олмаяпсиз, балки сўзингиз алдоқдир, − деб янга уни синашга қарор қилди.
− Алдоқмас, биринчи бор кўйлагингизни қистирилган ҳолатда ошхонадан шошиб чиқиб келганингиз эсингиздами? Менга кўзингиз тушиши билан вой деб, ичкарига ўзингизни урганингиздан, шармли жувон экан дегандим.
Янганинг чеҳраси сал очилди:
− Ёдимга тушди. Яхши эслатдингиз. Яна-чи?
− Институтга кирайми? Ё ўқимай қўяқолайми?, деб сўраганимда мақол билан жавоб берганингиз эсингиздами? «Эшакка тўқим, одамга либос». Бу асл мақолнинг матни, сиз эса либос ўрнига билимни келтирдингиз. Чиндан ҳам инсонни билим безайди. Ўшанда сизни ақлли экан деб баҳолаганман.
Янга, бу гапдан фаросатли аёлларга хос, қошларини пирпиратиб, сўзсиз бу иддаодан мамнунлигини билдириб, сўради:
− Бўлдими?
− Елкамни ишқалаб қўйинг десам, устимга пақирлаб сув қуйганингиз?
− Сизни ўзига бино қўйган, тарбиясиз деб ўйлагандим, ўшанда, − деди янга ўша иши ўзига нашъа қилиб.
− Энди-чи?
− Йўқ-йўқ, қарши савол билан асосий мавзудан четлашманг. Ҳали бошқа девоналик сабабларни келтирмадингиз, чоғи.
− Айтмадим, тўғри сезибсиз. Сизга нимани биринчи етказай, чиройли шеър ўқиб романтиклигингизни англатган колхозчи аёл кийимидаги ҳолатингизними?
− Ҳимм.
− Ёки тамоман савдойига айлантирган ертўладаги вазиятними?
Оловиддин катта тол остида, будкада узун сочини сув парисидек тараётганингизга кўзим тушгани дейишга ҳали бормаса-да, Қалдирғоч қизаринди, аммо бу гаплар эриш туюлганини яширмади.
− Шоир бўлиб кетинг-эй! Кўнглим равшан тортди. Энди тинчгина ухласам бўлади.
− Майли. Ўзингиз биласиз, – деб Оловиддин бўшашди.
− Фақат мен чўзилиб олгунимча у ёққа, Қалдирғоч парда тўсилган тарафни кўрсатди, қараманг!
− Шундоқ ҳам ранги тўқ пардадан ҳатто шарпа илғанмайди, − деб Оловиддин янгани тинчлантирди.
Бирпас ўтмай шундоқ кийими билан чўзилган янганинг яқиндан пиш-пиш нафас олгани келди.
Оловиддин бирпас нима қиларини билмай анг-танг ўтирдию, сўнг бўлак кравотда у ёқ-бу ёққа бир-икки бор ағдарилганди, тезда уйқу босди. Кун бўйи пахта териб қаттиқ толиққани устун келганди.
Кампир бекорга бу ҳийлани ўйлаб чиқармаган. Унга худонинг кутилмаган марҳамати керак. Бошқа йўли топилмади. Барча шифолар наф бермади, қанча дўхтирлар ваъдаси ваъдадан нарига ўтмади. Самарасизликдан кўнгиллар чўкиб, ўргимчаклар ин қурди. Оила эса фарзандсиз қуриб чирийди. Устунлари ағдарилаб нурайди. Қийин, қийин, ўғлига қийин бўлади. Мана шунинг учун…
Келинни ётоқхонаси ва ромли айвон ўртасидаги деворга голланд печи ўрнатилган бўлиб, ўтхонаси айвон тарафда. Ёшлар совуқда қолмасин деб, дам-бадам бу ўтхонанинг оловига қараса, ўтин, кўмир ташлаб қўйса,