Узбектош Киличбек

Тожмаҳал


Скачать книгу

Қўлида узук йўқлигини билади.

      Ксанф: Ахир мен қандай ичаман денгиз сувини?

      Эзоп: Бунинг иложи йўқ!

      Ксанф бу гапни эшитиб, шу заҳоти “гурс” этиб тиз чўкади.

      Ксанф: Эзоп! (зор қақшаб) Ўтинаман сендан, бир уриниб кўр, ахир донишмандсан-ку. Гаровда ютиб чиқишнинг, ҳеч бўлмаса, ундан осон кутулишнинг бирон иложини топ.

      Эзоп: Бу гаровда асло ютиб чиқа олмайсан, аммо осон қутулишнинг йўли бор.

      Эзоп Ксанфга нимадир пичирлаб, четга олиб ўтиб қўяди. Қўлида коса билан талабалар кириб келади.

      Талаба-1: Ўҳ-хў, Эзоп-ку, энди сен Ксанфнинг эмас, менинг қулимсан!

      Эзоп: Йўқ, сен бойлигингни йиғиштириб олиб кел. Хозир денгизнинг ярми ичиб бўлинди хисоб.

      Ксанф чорпояга ёнбошлади. Талабалар унга косаларни узатади.

      Талаба-1: Нима бало, ростданам у бутун денгиз сувини ичмоқчими, дейман?

      Ксанф: Хўш, шартимиз қандай эди?

      Талаба-1: Шарт – денгизни ичиш, Талаба-2: Шўр денгизни ичиб тугатиш.

      Ксанф. Бор-йўғи шуми?

      Талаба-1: Шу!

      Ксанф: Менинг азиз ҳамшаҳарларим, биласизларки, денгизга жуда кўп тошқин ва азим дарёларнинг суви оқиб тушади. Лекин мен денгизга оқиб тушаётган дарёларнинг сувини эмас, фақат соф денгиз сувини ичиш ҳақида бас боғлаганман. Шунинг учун ракибим олдин ҳамма дарёларга ғов солсин, шундан кейин мен денгиз сувини ичай. Бўлмаса, дарё сувларини ҳам денгиз сувига қўшиб ичиб юборишимга тўғри келади!

      Талаба устозининг оёғига бош уради.

      Талаба-1: Эй устоз, сиз улуғ инсонсиз! Сиз баҳсда ютдингиз, мен буни тан оламан, ҳа, тан оламан! Энди, ўтинаман сиздан, келинг, қилган аҳдларимизни қайтиб олайлик!

      Улар узукларини бир-бирига қайтариб беришади.

      Эзоп: Ана, кўрдингми, хожам, мен сенинг бутун мол-давлатингни асраб қолдим; энди шу яхшилигим эвазига мени қулликдан озод қилишинг керак.

      Ксанф: Ўчир, касофат! (дағдаға қилиб) Нима қилиш кераклигини сенсиз ҳам ўзим яхши биламан. Унинг оёқ-қўлини боғлаб ўрага ташланглар.

      Эзоп: Дилим қаттик оғриди. “Шошмай тур хали, сендан қасдимни олмасам юрган эканман!”

      Клея: Ундан қасдингни олишда мен ёрдам бераман.

      Эзоп: Мени ўйинчоқ қилиб сотиб олишингга имкон бермайман.

      Икки қул кириб Эзопни олиб кетишади.

      Клея: Сенинг топган тиллаларингга эмас, тилла топиш қобилиятинг учун севиб қолдим.

      Коҳин: (кириб) Фалокат! Бугун шу пайтгача бўлмаган воқеа рўй берди. Кимдир чақалоқни бир четдаги ахлатхонага, бир қулнинг қўйнига ташлаб кетибди. Худойихурлик билан қорин қаппайтирувчи ва ўзларини хушаҳлок қилиб кўрсатиб, давлат мулкини худа-бедудага совурувчи мана бу нобакорларнинг гапига қулоқ солишдан бизга нима наф? Тўғри, юз берган бу холни таъбирлаш осон эмас, бу жумбоқни фақат барча илмларни мукаммал урганган комил алломагина еча олиши мумкин. Шунинг учун, Ксанф, сенинг олдингга келдик.

      Ксанф: Чақалоқ… қул… ахлатхона… менга муҳлат беринглар.

      Коҳин кетади.

      Ксанф: Эзопни бу ёққа чақиринглар!.

      Оёқ-қўли боғлиқ Эзопни етаклаб