anaç işlevlere sahip olduğu fikri dünyanın pek çok bölgesine yayıldı.
45
İnsanın üremesi ile toprağı sulama fikirlerinin benzerliği ve erkeğin antik dönemde yaygın bir şekilde “toprağı sulayan” olarak görülmesi fikrine ilişkin olarak Canon van Hoonacker, M. Louis Siret’ye şu şekilde cevap verir:
“Asur çivi yazısında suyu temsil eden sembol ayrıca, yaratma fikrini (banû) ifade etmek için de kullanılırdı. Bunları İbrani ve Arap yazılarıyla karşılaştırın. Yeşaya 48:1’de şöyle yazar “Dinle ey Yakup soyu, İsrail adıyla anılan ve Judah’ın suyundan gelen” ve 24:7’de şunlar söylenir, “Su şakır şakır akacak ve tohumları suların içine dağılacaktır.
“İbranicede cinsel birleşmeye gönderme yapan shangal, Arapçada ise sadjala filli ‘su dökmek’ anlamına sahiptir. Kuran’da 36. sure, 6. ayette mâ’un (su) kelimesi spermi ifade etmek için kullanılır,” (L. Siret, “Questions de Chronologie et d’Ethnographie Ibériques,” Tome I, 1913, s. 250).
46
Quibell, Hieraconpolis, 1. Cilt, 260, 4.
1
Mumyalama Uygulamasının Coğrafi Dağılımının Önemi Üzerine. (ç.n.)
2
“Antik Mısır Medeniyetinin Doğu’ya ve Amerika’ya Etkisi”,
3
Bu bölüm, Mısırlıların mumyalama işleminin medeniyetin gelişmesiyle olan ilişkisi üzerine, John Rylands Kütüphanesi’nde verilen konuşmanın ayrıntılarıyla açıklanmasıdır.
4
5
6
Samuel Laing,
7
8
Savunucu. (ç.n.)
9
Bu konu hakkında bkz. Elliot Smith ve Pear,
10
Bu mesele hakkında ilginç bir tartışmaya merhum Profesör William James’in kitabında rastlanabilir.
11
Bu konunun bazı kısımları hakkında doyurucu bir tartışma için bkz. benim konuşmam: “Primitive Man”,
12
“The Influence of Ancient Egyptian Civilization in the East and in America”,
13
“The Migrations of Early Culture”, 1915, Manchester University Pres: “The Evolution of the Rock-cut Tomb and the Dolmen”,
14
15
“Egyptian Mummies”,
16
Sözgelimi, anatomi, patoloji ve genel olarak biyoloji biliminin gelişiminde çok büyük bir rol oynayan insan dokusunu saklama yöntemlerinin kazanılmasında etkisi. Mumyalama uygulaması başta çürümeyi engelleyici olmak üzere pek çok ilacın özellikleri hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlamıştır. Mumyalamanın etkisi yalnızca maddi olguların bilgisiyle sınırlı değildir. Yüzyıllar boyunca geçerli olmuş ve başından beri günlük dilimizdeki etkilerini görebildiğimiz, humoral patoloji teorisi, bu kitapta inceleyeceğim görüşlerle yakından bağlantılıydı. Mısırlılar, insan anatomisinin incelenmesini sağlayan kendi mumyalama yöntemlerinin olağanüstü faydalarından kayda değer bir şekilde yararlanmadılar. Bu ritüelin kutsallığı ve Mısırlıların düşünce yapısı böyle fırsatları bilgi edinmek için kullanmalarına engel oldu.
17
Benim konuşmama bakınız, “Primitive Man”,
18
Bununla beraber bkz. “The Origin of the Pre-Columbian Civilization Of America”,
19
A.g.e.
20
Mimari amaçlarla taş yontmanın ilk kanıtları için bkz. “Report of the British Association for 1914”, s. 212.
21
Özellikle Girit, Filistin, Suriye, Anadolu, Güney Rusya ve Kuzey Afrika sahillerinde.
22
Bu yapıtlarla ilgili bulgulara dair tam bibliyografik referanslar için bkz. Déchelette,
23
W. J. Perry, “The Geographical Distribution of Terraced Cultivation and Irrigation”,
24
Bkz. benim kitabım:
25
G. Elliot, “The History of Mummification in Egypt”,
26
Excavations of the Vienna Imperial Academy of Sciences at the Pyramids of Gizah, 1914”,
27
Excavations at Saqqara, 1907-1908, s. 113.
28
Piramitler Çağı’nın başlarında çok sayıda deneyin yapılıyor olması bu aletlerin asıl mucitlerinin o sıralar Aşağı Mısır’da iş başında olduklarını göstermektedir.
29
“Aylward M. Blackman, “The
30
A.g.e. 171.
31
Bugüne kadar bulunmuş belki en iyi ve kesinlikle en iyi korunmuş Orta Krallık döneminin mumya koleksiyonunu gün yüzüne çıkaran Profesör Garstang, bunların gerçekten mumyalanmış olduğu gerçeğini fark edememiş olması fevkalade garip bir durumdur.
32
Bu inançların kökeni ve bunların ciddi bir şekilde nasıl rağbet gördüğü konusunda daha doyurucu bilgi isteyen okuyucu Çin’deki uygulamalara bakabilir. Çin felsefesi hakkında De Groot’un “Religious System of China” adlı çalışmasında hayranlık uyandıracak görüşler mevcuttur.