Susan Sontag

Jak świadomość związana jest z ciałem


Скачать книгу

Brown Maxa Be­er­boh­ma, [Con­cer­ning the Ec­cen­tri­ci­ties of] Car­di­nal Pi­rel­li [po­wieść Ro­nal­da Fir­ban­ka z 1926 roku], dzien­nik [Wa­cła­wa] Ni­żyń­skie­go

      My­śle­nie roz­ostrzo­ne (ta­kie jak w 4 wy­kła­dach) ma te za­le­ty, że jest żywe, im­pro­wi­zo­wa­ne, na­dą­ża za bie­żą­cą sy­tu­acją; –––––– kon­tra my­śle­nie wy­ostrzo­ne (pi­sar­stwo), któ­re jest bar­dziej pre­cy­zyj­ne, zło­żo­ne, uni­ka po­wtó­rzeń, lecz trze­ba je za­wcza­su przy­go­to­wać – jak grec­ki po­sąg o pu­stych oczach

      * * *

      Po­wiedz­my, że od­czu­wam pew­ną strasz­ną emo­cję (Z), któ­rą chcę zwal­czyć – emo­cja ta spra­wia, że re­gu­lar­nie ro­bię lub mó­wię coś, cze­go nie chcę ro­bić czy mó­wić.

      Po­wstrzy­mu­jąc się od dzia­ła­nia (je­śli to w ogó­le moż­li­we), wzmac­niam tyl­ko emo­cję, któ­ra za nim stoi.

      Prze­pis na znisz­cze­nie tej emo­cji: za­dzia­łać zgod­nie z nią w spo­sób prze­sad­ny.

      Od­czu­wa­ne wów­czas przy­gnę­bie­nie znacz­nie moc­niej za­pad­nie w pa­mięć i bę­dzie mieć moc te­ra­peu­tycz­ną.

      * * *

      „to za­le­ży, gdzie mnie rzu­ci…”

      prze­czy­ta­łam [au­striac­ko-bry­tyj­skie­go hi­sto­ry­ka sztu­ki Ern­sta] Gom­bri­cha, [dru­gą po­wieść Go­ethe­go Lata na­uki] Wil­hel­ma Me­iste­ra

      * * *

      Oka­le­czo­na, ran­na w twarz

      For­tan­cer­ki [film Lloy­da Ba­co­na i Mi­cha­ela Cu­tri­za z 1937 roku z Bet­te Da­vis i Hum­ph­rey­em Bo­gar­tem]

      Bet­te Da­vis – M.

      • na po­cząt­ku pa­le­nie pa­pie­ro­sów (ozna­ka unie­za­leż­nie­nia od sze­fa – Jon­ny’ego Van­nin­ga / dmu­cha­nie mu dy­mem w twarz).

      * * *

      Nie­tz­sche: „fak­ty nie ist­nie­ją, tyl­ko in­ter­pre­ta­cje”.

      Sztu­ka ni­g­dy nie jest zdję­ciem.

      * * *

      Mi­me­tycz­na teo­ria sztu­ki: sztu­ka < > rze­czy­wi­stość

      Pla­ton: oce­nia sztu­kę we­dług jej zgod­no­ści z praw­dą

      Ary­sto­te­les: emo­cjo­nal­ne na­stęp­stwo kłam­stwa.

      * * *

      Fak­ty spo­łecz­ne > „fak­ty”

      Fak­ty psy­cho­lo­gicz­ne > „wy­obraź­nia”

      Róż­ne ro­dza­je re­la­cji sztu­ki do fak­tu

      1) re­por­ta­żo­we

      2) iro­nicz­ne – pop-art [–] 129 Die Andy’ego War­ho­la; pierw­sza stro­na [no­wo­jor­skie­go ta­blo­idu za­mknię­te­go w 1963 roku „New York] Da­ily Mir­ror”

      3) Pro­tek­cjo­nal­ne po­dej­ście do rze­czy­wi­sto­ści: pro­za w „New Yor­ke­rze”; nie­któ­re frag­men­ty w The Gro­up

      * * *

      Pro­blem dla pi­sa­rza:

      Ni­g­dy nie myśl o mo­de­lu

      Nie bierz prze­ja­wów sztu­ki za fak­ty

      „bez­fak­to­we”

      * * *

      Er­win Straus, The Upri­ght Po­stu­re, „Jo­ur­nal of Ab­nor­mal Psy­cho­lo­gy”, 1942

      * * *

      …

      Zmar­twych­wsta­nia (w li­te­ra­tu­rze):

      Osa­mu Da­zai, No Lon­ger Hu­man, Zmierzch

      [Jan Po­toc­ki] Rę­ko­pis zna­le­zio­ny w Sa­ra­gos­sie

      [Ghi­sla­in de Dies­bach] The Toys of Prin­ces

      [Ma­cha­do de As­sis] Epi­taph of a Small Win­ner

      [Wi­told Gom­bro­wicz] Fer­dy­dur­ke

      [Sten­dhal] Ar­man­cja

      [Knut Ham­sun] Pan

      * * *

      „Ko­lej­ny ra­do­sny dzień”

      „Iść jak bu­rza”

      …

      O ko­re­spon­den­cji [An­to­ni­na] Ar­tau­da z [Ja­cqu­es’em] Ri­vi­èrem, s. 45–52 Le Li­vre à ve­nir, [Mau­ri­ce] Blan­chot.

      …

      Prze­czy­ta­łam [Tho­ma­sa] Car­ly­le’a Sar­tor Re­sar­tus o dan­dy­sie [–] „cia­ło pa­ni­czów”

      „J’ai le ca­fard” [Mam chan­drę]

      3/12/64

      In­te­re­su­ją­ce nowe rzeź­biar­stwo od­rzu­ca­ją­ce po­stu­ment ([ame­ry­kań­ski rzeź­biarz Geo­r­ge] Su­gar­man i in.)

      Wy­ra­fi­no­wa­nie, fi­ne­zja: kamp jest opar­ty na prze­ja­skra­wie­niu tych war­to­ści i sta­wia je w cen­trum uwa­gi; nie są jed­nak naj­waż­niej­sze. Co naj­mniej rów­nie waż­ne są wi­gor, ży­wot­ność. Jed­nak tam­te też są waż­ne. Zob. Ja­sper Johns

      Esej o kam­pie to ele­ment więk­szej spra­wy – podkr[eśle­nie] roli – roz­wi­nię­cie po­ję­cia – wraż­li­wo­ści. Mó­wiąc o kam­pie, pod­no­szę te te­ma­ty.

      Sztu­ka no­wo­cze­sna wią­że się z dwu­dzie­sto­wiecz­ną re­wo­lu­cją w gra­fi­ce. Je­ste­śmy pierw­szym po­ko­le­niem w hi­sto­rii ludz­ko­ści, któ­re żyje w oto­cze­niu dru­ku (ko­mik­sów, bil­bor­dów, ga­zet) – to nowa przy­ro­da.

      [Ame­ry­kań­ski hi­sto­ryk sztu­ki Mey­er] Scha­pi­ro jako je­den z pierw­szych za­in­te­re­so­wał się [Ja­so­nem] Pol­loc­kiem, [Wil­le­mem] de Ko­onin­giem (póź­ne lata 40.)

      Zdo­być esej Scha­pi­ro o te­atrze no­wo­cze­snym w „The Li­ste­ner”, 1956

      * * *

      Kon­cep­cje War­ho­la: po­je­dyn­czy ob­raz (zmo­no­to­ni­zo­wa­ny); bez­oso­bo­wość

      * * *

      „Co to jest?” przed „Czy to coś war­te?”

      * * *

      An­dré Bre­ton, ko­ne­ser wol­no­ści

      * * *

      DU­CHAMP

      * * *

      Mey­er Scha­pi­ro

      The Na­tu­re of Abs­tract Art, „Ma­rxist Qu­ar­ter­ly”, t. 1, nr 1 (1937), po­le­mi­ka Del­mo­re’a Schwart­za, na­stęp­nie od­po­wiedź Scha­pi­ro, op. cit., t. 1, nr 2 (kwie­cień– –czer­wiec 1937)

      Sty­le (tom Kro­ebe­ra) [esej Scha­pi­ro opu­bli­ko­wa­ny w An­th­ro­po­lo­gy To­day pod re­dak­cją Al­fre­da L. Kroe­bera]

      On Mo­dern Art, „The Li­ste­ner”,