“Ek het haar liefgekrý. Toe ek my woede te bowe gekom het omdat sy my mislei en opsetlik swanger geraak het. Maar toe was dit te laat en het haar soektog na ’n ander pêrel al begin.”
“Ek is jammer.”
“Is dit nie jou Heilige Boek wat sê jy maai wat jy gesaai het nie?”
Marc glimlag effens. “Dit is.”
Nou, daar in die donker met die maan wat teen die hemel afgeskuif en verdwyn het, met die uil wat nou en dan in die iep steun, glimlag hy weer by homself.
“Abba, Vader, in u grote liefde het u my ’n heerliker pêrel gegee. Die land, die Tora en Rivkah. O Adonai, én Rivkah!”
Hoofstuk 4
Jerusalem
19 en 20 Mei
6 en 7 Sivan
Net ’n paar uur voor die begin van Shavuot, een van die Jode se drie Pelgrimsfeeste, kom Rivkah ongedeerd maar merkbaar ontsteld oor die toestande wat daar heers en veral die brande wat nou oral gestig word, van die Gasa-grens af terug. Omdat hulle die volgende dag op die klein vakansie saam met Simon wil vertrek, word daar vinnig gepak en gereedgemaak.
Hulle vier die begin van Shavuot by Chaim en Hadassah, wat die volgende dag kom om vir die paar dae waartydens Marc, Rivkah en Simon weg sal wees op ’n kort toer deur die land, by die kinders in die woonstel in die Ou Stad te bly.
Die Cohens se huis is pragtig versier met groen blare en blomme en baie vrugte. Die tafel is stylvol gedek met kosbare gerei op ’n wit tafeldoek – gereed vir die ete ná die verwelkoming van Shavuot, wat met die aansteek van kerse en seënbede teen sonsondergang geskied. In die middel van die eettafel pryk ’n bos van die bloedrooi papawers wat nou in die voorjaar oral in tuine en in die veld met oorgawe in Israel blom.
Met ’n hartseer uitdrukking kyk Rivkah ’n ruk lank na die vrolike tafel sodat Chaim na haar toe kom en sy arm om haar skouer sit.
“Mah zeh?” vra hy sag.
Sy draai na hom toe.
“Dis verskriklik wat op die grens aangaan, Abba. Hulle steek nou alles aan ons kant van die grens aan die brand met die brandvlieërs. Jy kan nie glo hoe dit daar lyk nie. Hulle gooi petrolbomme en verbrand duisende bande. Die rook is verstikkend. Ek weet nie hoe die soldate wat veel nader as ons aan die grens is, dit elke dag kan uithou nie. En hier vier ons in veiligheid en vrolikheid fees … Dis net te veel om te verwerk.”
Dit word stil om die tafel.
Chaim soen sy dogter op haar voorkop en tel toe klein Chaya, wat by hom kom staan het, op sy arm.
“Die situasie mag wees wat dit is, maar HaShem, baruch Hu, het ons hierdie fees gegee en ons is hier om Hom te loof vir die Tora wat Hy ons geskenk het. Kom ons skuif ons droefheid en ons angs opsy en onthou dat niks wat rondom ons gebeur, buite bereik van sy almag en sy toegelate wil is nie. Hy het alles onder beheer.”
Chaya wil sy hoed van sy kop trek en hy vat haar handjie in syne vas. “Laat ons die kerse aansteek.”
Hadassah, wat ’n sagte sjaal oor haar hare dra, steek die twee kerse aan. Sy sirkel met haar hande om die vlammetjies en bid toe die Kiddush vir Shavuot. Ter wille van Simon bid sy dit in Engels.
Chaim knik in sy dogter se rigting en Rivkah trek die sjaal wat om haar skouers hang, ook oor haar hare en bid die tweede gebed in Hebreeus.
“Baruch Atah, Adonai Eloheinu, Melech ha’Olam, shehecheyanu v’kiyimanu, v’higiyanu la’zman hazeh.”
Chaim kyk na Yhoshi en knik. Moeiteloos vertaal hy in Engels.
“Geseënd is U, Here God, Koning van die Heelal, wat ons in die lewe gehou het, ons onderhou het en ons in staat gestel het om hierdie feestyd te bereik.”
Op die tafel is twee brode.
“Natani,” sê sy oupa, “doen jy vir ons die gebed oor die brood.”
Natan lig die brode op en bid die seëngebed:
“Baruch Atah, Adonai Eloheinu, melech ha’Olam, hamotzi lechem min ha’aretz.”
“Geseënd is U, Here God, Koning van die Heelal,” vertaal sy ma, “wat vir ons brood uit die aarde voortbring.”
“Yhosh?” vra sy oupa.
Yhoshi lig die bokaal op. Die kerslig flikker in die rooiwyn. Hy bid die gebed direk in Engels:
“Geseënd is U, Here God, Koning van die Heelal, Skepper van die vrug van die wynstok.”
Chaim glimlag en vryf die twee seuns se koppe.
“Nou moet ons darem net vir ons gas vertel waaroor die fees gaan, anders gaan hy nie weet wat aangaan nie. Natani, wat vier ons met Shavuot?” Sy oupa knik.
“Dis soos Pinkster in die kerk, Simon. Maar ons vier nie net die uitstorting van die Ruach HaKodesh nie, ons herdenk inderdaad veral, soos Natani gesê het, die gee van die Tora. Dit gebeur op die 50ste dag ná Pesach, Pase.”
“En al dié blomme en blare?” wil Simon weet en wys na die groen takke met blare wat oral ingevleg is.
“Shavuot is ook ’n oesfees. Maar die blomme, plante en boomtakke hier en in die sinagoge kan ’n mens ook aan die Sinaiberg herinner; die wysgere reken die berg is dig met bome begroei.”
“Al word die landerye en die natuurparke nou deur die Palestyne aan Israel se kant afgebrand,” prewel Rivkah.
Die rabbi lê sy hand op haar arm en sy bly stil.
Hy sê vir Simon: “Die plante,” en hy wys na twee welige potplante, “dien ook as ’n herinnering dat Farao se dogter Moses tussen die riete gevind het. Jy sien dus Shavuot is gelaai met historiese betekenis, ook met betrekking tot die landbou. Dis maar hoe tradisies werk.”
“Ongelooflik,” prewel Simon.
“Sê nog van die kaaskoek, Saba,” trek Natan aan sy mou.
Chaim grinnik. “Kom ons gaan nie op ’n lang verduideliking in nie, Natani, Savta se lekker kos word koud. ’n Milchig gereg, gebaseer op ’n suiwelresep, word geëet om die manna te herdenk wat HaShem in die wildernis gegee het. Manna was soet soos heuning. Waarskynlik ook omdat HaShem die kinders van Israel beloof het om hulle na ’n land van melk en heuning te bring.”
“Maar ons kan dit eers kry ’n uur ná ons vleis geëet het, want dit moet kosjer wees,” verduidelik Natan sommer op sy eie vir Simon.
“Gaan jy vannag weer heelnag by die Kotel wakker bly om Tora te leer, Saba,” wil hy ook nog weet.
“Ja, Natani, dit weet jy tog.”
“En die rede daarvoor?” vra Simon.
“Nu, dis miskien die belangrikste tradisie van Shavuot. Dit word Tikkun leil Shavuot genoem. Tikkun beteken om te herstel, te korrigeer. ’n Interpretasie van dié idee kom van die Midrash, wat aanvoer dat om met Shavuot wakker te bly en heelnag te studeer, ’n regstelling is van die feit dat die Israeliete op die eerste Shavuot-oggend verslaap het. Mense kom gereeld in die sinagoges of by die Kotel bymekaar om te studeer, maar die plek waar dit plaasvind, is nie belangrik nie.”
Simon moet sy kop skud by dié verduideliking en weer ’n keer prewel: “Julle Jode …”
Toe Yhoshi meteens praat, kyk almal ’n bietjie verbaas na hom. Hy was die hele aand besonder stil. “Die verhaal van Rut word ook met Shavuot gelees.”
Sy oupa se gesig versag toe hy na sy oudste kleinseun kyk en hy onthou sy ander kleinseun wat nie so lank gelede nie in ’n terreuraanslag sy lewe verloor het.
“Dis reg, Yhosh. Weet jy waarom? Jy is mos besig om voor te berei vir jou bar mitzvah.”
“Eerstens omdat die eerste deel van haar storie gedurende die gars- en koringoeste