die kwartette op 18 en hierdie reeks is vergelykbaar met dié tussen die *Simfonie no 2 en 3. Dit is van die rypste werke uit Beethoven se tweede periode. Die kwartette was vir eietydse gehore vreemd en beangstigend; hulle het dit nie verstaan nie. Die spelers het gedink die komponis skeer die gek. Dit is die werk van ’n mal man genoem. Beethoven het met op 59 die strykkwartet uit die hande van amateurspelers en die elegante salons van die adel geneem en dit konsertstukke gemaak vir eersterangse spelers en ryp toehoorders.
Die eerste beweging van No 1 in F (37 min) toon ’n enorme afwyking van die gangbare in terme van harmonie en tema. Die stadige beweging, Adagio, is smartlik en aangrypend en eindig op ’n triller van die eerste viool waarna die tjello die laaste beweging met ’n Russiese volkswysie inlei. No 2 in F (32 min) staan vas op die aarde met minder gewaagde tonaliteite as No 1; ook hier is daar ’n pragtige stadige beweging, Molto adagio, waarvan die komponis gesê het dat dit by hom ingegee is terwyl hy na die sterrehemel getuur het. In die Scherzo gebruik Beethoven ’n tema ontleen aan ’n Russiese volksliedjie wat ook in die kroningstoneel in *Moessorgski se Boris Godoenof voorkom. No 3 in C (28 min) word soms die “Helde”-kwartet genoem en is die enigste waarin geen Russiese tema voorkom nie. Die sterk ritmiese eerste beweging word gevolg deur ’n Andante gebou bo ’n pizzicato tjello. In plaas van ’n scherzo het ons hier ’n menuet gevolg deur ’n Allegro molto slot wat ’n fuga en ’n dubbelfuga bevat.
Die Kwartet in E-mol op 74 (31 min) het later die bynaam “Harp”-kwartet gekry a.g.v. die pizzicato deel in die eerste beweging. Hierdie kwartet is belangrik in die ontwikkeling van Beethoven se strykkwartetstyl en openbaar die groter intimiteit van sy later werke. Dit is een van die mooiste kwartette waaruit mens niks kan uitsonder nie, behalwe dan die laaste beweging, Allegretto, wat in die vorm tema en variasies is.
In dieselfde toon, voorloper van die laaste groot vyf kwartette, is die Kwartet in F min op 95 (20 min) I. Allegro con brio Dit begin unisono gevolg deur ’n oktaafsprong. Soos die res van die werk word die beweging gekarakteriseer deur gekonsentreerde episodiese komposisie. II. Allegretto Dit word ingelei deur ’n dalende tjellotema, maar die hooftema is een van die mooistes wat die komponis geskep het. Sonder oorgang volg die sterk ritmiese III. Allegro, en ten slotte IV. ’n Ligte, danserige Allegro agitato.
Die laaste vyf kwartette (en die Grosse Fuge) neem ’n besondere plek in die musiekrepertoire in. Hulle word beskou as van die mees verhewe musiek wat Beethoven geskryf het en die toppunt van alle kamermusiek.
Kwartet in E-mol op 127 (36 min) Dit is die eerste van drie kwartette wat in 1822 deur prins Nikolaus Galitzin aangevra is. Die publiek het nie geweet wat om van hierdie vreemde musiek te maak nie, en het dit toegeskryf aan Beethoven se doofheid. I. Maestoso – Allegro Dit is nie in die tradisionele sonatevorm nie; die karakteristieke eienskappe van die laaste kwartette met spronge in toonaarde kom hier reeds duidelik na vore. II. Adagio ma non troppo e molto cantabile. Dit is ’n pragtige, sangerige tema met ses variasies en ’n coda. III. Scherzando vivace Hierdie uitgelate beweging is byna soos ’n grap en klink ook na ’n direkte voortsetting van die variasies in die voorafgaande Adagio. IV. Finale ’n Marsagtige tema word afgewissel met ’n meer sangerige melodie. Dit is die laaste kwartet wat uit vier bewegings bestaan.
Kwartet in B-mol op 130 (29 min) Hierdie werk (wat na op 132 gekomponeer is) is die eerste wat groot afwykings van die tradisionele vorm toon. Die oorspronklike sesde beweging is apart as die *Grosse Fuge uitgegee, en die Finale wat later toegevoeg is, was waarskynlik Beethoven se laaste komposisie. I. Adagio – Allegro Drie temas domineer die beweging, ’n inleidende Adagio en twee allegro temas wat voortdurend teen mekaar afgespeel word. II. Presto Speels, in die vorm van ’n scherzo en trio. III. Andante con moto ’n Bevallige deel, tematies verwant aan II. IV. Alla danza tedesca ’n Duitse dans met ’n walsagtige hooftema. V. Cavatina Beethoven self het baie gehou van hierdie “liedjie”, die ontroerende stadige beweging van die kwartet, gemerk Adagio molto espressivo. Inderdaad is dit ’n aangrypende melodie wat verbluffend verwerk word. VI. Finale Die “nuwe” finale het ’n opgewekte, landelike hooftema in rondovorm.
Kwartet in C-kruis min op 131 (40 min) Beethoven het self geglo dit is sy beste kwartet en vandag se luisteraar kan nie juis verskil nie. Hierdie verwikkelde meesterstuk bestaan uit sewe bewegings wat feitlik sonder onderbreking gespeel moet word. I. Adagio ma non troppo Die kwartet begin revolusionêr met ’n fuga en die aanwysings bevat ook ’n molto espressivo. Hierdie byna mistieke langsame deel van ongewone skoonheid en sereniteit gaan oor tot II. Allegro molto vivace, ’n opgewekte, volksliedagtige deel wat lei tot III. Allegro moderato, ’n resitatief van slegs elf mate wat met ’n abrupte cadenza deur vioolsolo oorgaan tot IV. Andante ma non troppo e molto cantabile Hierdie pragtige stel variasies is gebou op ’n tema wat Wagner “die geseënde inkarnasie van onskuld” genoem het. Na ’n uitgebreide coda word die tema herhaal omgewe deur lieflike figurasies deur die eerste viool. V. Presto Die enigste moontlike pouse in hierdie werk is tussen IV. en V. ’n Verbysterend energieke en buitelende scherzo. ’n Nuwigheid vir sy tyd was dat Beethoven teen die einde vereis dat al vier spelers sul *ponticello speel, wat ’n heel besonderse klankeffek gee. VI. Adagio quasi un poco andante Weer eens ’n kort beweging, eintlik ’n verademing en inleiding tot VII. Allegro Beethoven begin sy kwartet met ’n fuga en sluit dit af in sonatevorm! Boonop is dit gegrond op die fugatema, aanvanklik unisono deur al vier instrumente en later met allerhande transfigurasies aangebied. Met drie geweldige akkoorde in C-kruis min eindig hierdie werk wat in die grootsheid van sy konsepsie en uitvoering uitstyg bo elke poging tot kritiek.
Kwartet in A min op 132 (47 min) Dit is die derde Galitzin-kwartet, maar is voltooi voor op 130 en 131. I. Assai sostenuto – Allegro Daar word baie gespekuleer oor die tematiese ooreenkomste tussen hierdie beweging en talle ander laat werke van Beethoven, maar dit lei tot nie veel meer as gekompliseerde tegniese bespiegelinge en filosofiese teoretiserings nie. ’n Dig saamgepakte komposisie. II. Allegro ma non tanto Die hegtheid van die tema van hierdie scherzo-beweging word gekontrasteer met die landelike dansaard van die trio. III. Molto adagio Hierdie deel het die onderskrif (in Duits): “Heilige danklied aan die Godheid vir ’n genesing, in die Lidiese modus”. Beethoven was in 1825 ernstig siek en hierdie innige en intense werk in ’n toonaard (tydelik altans) wat afwyk van die klassieke beeld sy gevoelens uit. IV. Alla marcia ’n Kort deel, in skerp, byna onthutsende teenstelling tot III, wat lei tot V. Allegro appasionato In rondovorm (maar met Beethoveniaanse afwykings) kom die kwartet tot ’n slot met ’n wals as hooftema.
Grosse Fuge in B-mol op 133 (16 min) Hierdie indrukwekkende werk, oorspronklik gekonsipieer as die slot van die Kwartet op 130, maar op aandrang van sy uitgewer en vriende vervang en apart uitgegee, is ’n meesterstuk in die genre en die instrumentasie. ’n Kort “ouverture” lei tot wat in wese ’n dubbelfuga is, ’n werk waarin Beethoven die grootste vryheid en die mees vasomskrewe vorm met mekaar verbind.
Kwartet in F op 135 (24 min) Dit is Beethoven se heel laaste werk behalwe die later geskrewe slotbeweging vir die *Kwartet op 130. Dit is ook ’n terugkeer tot ouer gebruike, in sowel getal bewegings as lengte. I. Allegretto Die milde sfeer van hierdie kwartet blyk dadelik uit die begin. Dit is asof die komponis vrede gemaak het, met wie ook al. Dit is genotvolle musiek, in tradisionele sonatevorm. II. Lento assai, cantante e tranquillo Die beskrywing “sangerig en verstil” is presies raak. Die vioolspel teen die einde van die beweging is aangrypend. III. Vivace ’n Byna demoniese beweging, veral in die middeldeel. IV. Grave ma non troppo tanto – Allegro Soos in die Kwartet op 132, waarin ’n Duitse titel ’n hoogs persoonlike opset moet verduidelik, dra ook hierdie kwartet ’n Duitse aanwysing vir sy laaste beweging: Der schwer gefasste Entschluss (“Die moeilik bereikte besluit”) en die twee hooftemas word ook beskryf (en in musiek so weergegee): Muss es sein? (Moet dit wees?) en Es muss sein (Dit moet wees). ’n Opgewekte slot verduidelik dat wat ook al moes gebeur het, wel gebeur het, en dankie.
Trio’s Beethoven het agt trio’s gekomponeer waarvan twee (een met net een beweging) sonder opusnommers is. Sy eerste gepubliseerde werk was die drie klaviertrio’s op 1. Beethoven het hulle self as belangrike werke beskou. Die trio’s is privaat uitgevoer en Haydn het die eerste openbare uitvoerings bygewoon. Hy het Beethoven aangeraai om nie die een wat as Op 1 no 3 in C min bekend sou word, te publiseer nie want die publiek was nog nie ryp daarvoor nie. Reeds in hierdie eerste gepubliseerde werk, toe Beethoven