яхшилиқу демакни дохил қилма,
Миннат била яхшилиғни ботил қилма
(Яхшилик ва саховат уйидан бошқа уйни манзил айлама. Бахилликни саховатга парда қилма. Яхшилик қилгину, яхшилигингни гапирма, миннат қилиб яхшилигингни йўққа чиқарма.)
Мақолда: “Келин олиш осон, қайнона бўлиш қийин”, дейилганда қайнонанинг оила ҳаловатини таъминлашдаги масъулияти назарда тутилган. Қайнонажон, сиз шу масъулиятни ҳис қиласизми? Тўйга қадар сизнинг оилангиз тинч-тотув, ҳаловатли, таъбир жоиз бўлса, фариштали эди. Бу ҳузур-ҳаловатга ўз-ўзидан эришганингиз йўқ. Нималардандир ранжиган, ҳатто яширинча йиғлаб олган пайтларингиз бўлган. Лекин сабр қилгансиз, оила ҳаловатига етиш учун ўз ҳаловатингиздан кечгансиз. Демак, оила ҳаловати биринчи галда сиз учун муҳим, сиз учун ғоят қадрли. Демак, бу борадаги биринчи масъул шахс ҳам ўзингиз. Худо кўрсатмасин, ҳаловат чинниси дарз кетгудай бўлса, биринчи галда сизнинг қалбингиз дарз кетади. Тўйдан кейин бошланадиган икирчикир, майда-чуйда гаплар пиёладаги мураббога ёпишган майда чумолилар галасига ўхшайди. Агар пиёлани эҳтиётлаб четга олиб қўймасангиз, чумолилар мураббони бирпасда адо қилишади. Икир-чикир, ёқимсиз гаплар ҳам худди чумолилар кабидир, улар мураббони эмас, оиладаги ҳаловат қасрини кемириб адо қилиш қудратига эга. Масъул одам бу борада ғоят сергак бўлиши шарт.
КЕЛИНПОШША – СУЮКЛИ ҚИЗ
“Огоҳ бўлинглар. Барчангиз раҳбарсизлар ва ўз қўл остидагиларингиздан сўралурсизлар. Одамлар устида турган имом раҳбардир ва у ўз остидагидан сўралур. Эр киши ўз аҳли байтида раҳбардир ва у ўз қўл остидагидан сўралур. Аёл киши эри ва (эрининг) ўғли уйида раҳбардир ва у ўз қўл остидагидан сўралур” (Шарафли ҳадислардан).
Шарҳ:
Исломда оила бекалиги буюк шараф бўлиши билан бирга, улкан масъулият ҳамдир. Оиланинг бекаси бўлганидан кейин, унинг ички ишларининг ҳаммаси ўша беканинг қўлида, ихтиёрида бўлади. Оиланинг иқтисоди беканинг тежамкорлигига, ўзига ишониб топширилган тирикчилик воситаларига хиёнат қилмаслигига ва исроф қилмаслигига боғлиқ бўлади. Энг улкан масъулиятларидан бири эса, фарзандни туғиб, чиройли боқиш, етук инсон қилиб тарбиялашдир. Бу масъулиятни муслима аёллар доимо шараф билан адо этиб келганлар. Хулоса қилиб айтилганда, муслима аёлнинг оиладаги масъулияти беқиёсдир. Эрнинг ишлари муваффақиятли бўлишида аёлнинг тутадиган ўрнини ҳеч ким инкор қила олмайди. “Эрни эр қиладиган ҳам хотин, ер қиладиган ҳам хотин”, деб бежиз айтилмаган. Гап ҳар бир муслима аёл ўз масъулиятини тўла тушуниб етишида қолган, холос (шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф).
Аёлларнинг яхшиси – назар солсанг, қувонтирадиган, амр қилсанг, итоат этадиган ва ғойиб бўлсанг, ўз нафсида ва молингда сени муҳофаза қиладиганидир…
Эрининг рухсатисиз унинг молини ҳар кимга бериш хотин учун ҳалол эмас. Фақат бузилиб қолиши мумкин бўлган овқатни берухсат бериши мумкин. Агар эрининг рухсати билан бирон кимсага бирон