ўлса пайдо хушлуқ,
Омодадур ёнида юз нохушлуқ.
Ҳазрат Алишер Навоий айтганларидек, бирор киши жаҳонда хурсандчилик кўрганмики, то бошқалар уни орзу қилса? Юз йилда бир марта хурсандчилик агар муяссар бўлса, унинг ёнида юз нохушлик ҳам тайёр туради. Шундай экан, одам вақтинчалик қувончга маст бўлмай, алданмай, нохушликларга дуч келишини ҳам унутмасин. Токи, ташвишларга дуч келганда боши айланиб қолмасин. Сиз ҳам, суюкли келинпошша, саодатли оилангиз осмонида ташвиш булутлари пайдо бўлса, тушкунликка тушманг, умрингизни нолиш билан ўтказманг, балки ақлу фаросатингизни ишга солиб, бу булутларни ҳайдаш чорасини топинг. “Шу эрдан қутулсам” ёки “Шу хонадондан кетсам, ташвишим йўқолади”, деган фикр нотўғридир, алдамчидир. Бу фикр сизни ҳалокатга бошлайди. Бу янглиш фикр оилангиз осмонидаги оқ булутларни қора булутларга айлантиради, майин ёмғир томчиларини ҳамма ёқни пайҳон қилувчи дўлга айлантиради. Шунисидан эҳтиёт бўлинг.
Оқила рафиқам! Агар эринг ёнингда бўлишини истасанг, шунинг пайига тушгинки, токи у ҳеч ерда сенинг ҳузурингдаги каби роҳат-фароғат ва мулойимликка дуч келмасин (Пифагор).
Ҳар бир она қизининг бахтли бўлишини истайди. Тўйдан олдин билганича насиҳат қилади. Аслида бундай насиҳаталрни тўй арафасида эмас, анча илгари, ҳатто қизчанинг тили чиқиб, гапиришни ўргана бошлаганида бошлаш керак. Сизнинг онангиз қандай насиҳатларни қилганлар, сиз бу насиҳатларга амал қиласизми? Бир она қизига ғоят доно насиҳатлар қилган экан. Танишиб кўринг, ҳар ҳолда онангиз ҳам шу каби насиҳатларни айтгандирлар. Бундай насиҳатларни сира-сира унутманг, ёд олинг ва албатта амал қилинг:
“Жоним қизим! Энди туғилиб ўсган уйингдан чиқиб, аввал ҳеч танимаганинг йигитга умр йўлдоши бўляпсан.
Сен унга истироҳатгоҳ бўлгинки, у сенга тиргак – устун бўлсин.
Бир нарсани ҳадеб қистаб сўрайвермагин.
Ундан кўп узоқ қолмагинки, сени унутмасин.
Сенга яқинлашганда, сен ҳам унга интил.
Сендан узоқ қолганда сен ҳам маълум масофада тур.
Унинг бурни, қулоғи ва кўзини ёмон ҳид, овоз ва манзаралардан асра: эрингнинг бурни сендан фақат муаттар ҳидларни ҳидласин; қулоғи фақат ёқимли сўзларингни эшитсин; кўзи сенга тушганда фақат гўзалликларни кўрсин”.
Урғочи туя инграса, нортуя бўзлайди (Маҳмуд Қошғарий).
Суюкли келинпошша, сиз ва дугоналарингизга бир-икки насиҳат қилиш ниятида қўлимга қалам олган эдим. Ёзишни бошлаб, ўйланиб қолдим. Кўп асрлардан бери донишмандлар бу мавзуда насиҳатларини баён қилганлар. Мен улардан ўрганиб, билганларимни айтадиган шогирдман, холос. Шу туфайли юқоридаги насиҳатларни қувватлайдиган ўн ҳикматни баён қилгим келди. Баённи қоғозга тушириш мендан, ўқиш, тушуниш ва амал қилиш сиздан. Ақл билан англасангиз, амал қилишингизда Аллоҳнинг ўзи мадад беради.
Бу машҳур ҳикояни эҳтимол ота-онангиз билишар, сизга ҳам қайта-қайта айтишгандир. Шундай бўлса, бу баён сиз учун қўлланма, ҳикоядан бехабар дугоналарингиз учун эса бир ибрат дарси