dit almal van julle. Frau Maria, geen kos vir hulle vanmiddag of vanaand nie, tensy die skuldige een vorendag kom.” Udo se oë word groot maar hy byt op sy onderlip en kyk stip voor hom.
Daar heers ’n swanger stilte wanneer Adolf en die Kommandant weg is. Klaus haal versigtig die sakdoek uit Kurt se mond en tik hom liggies en vertroostend teen die wang.
Dan knak iets in Christa en vir geen geld in die wêreld kan sy die laggie wat oor haar lippe borrel, keer nie. Sy probeer dit met haar hand smoor en dit ontaard in ’n geroggel. Haar hele liggaam ruk soos sy sukkel om die skaterlag in bedwang te hou.
Adolf swaai vinnig om as hy die vreemde geluid deur die venster hoor en met ’n paar lang treë is hy langs haar. Van hierdie klomp seuns verwag hy enigiets. Hy vat haar stewig aan die skouer en skud haar liggies terwyl sy oë bekommerd oor haar gesig gaan.
Christa loer op in die bekommerde oë. Sy weet om nou te lag kan haar doodsvonnis wees en sy druk sommer haar hele vuis in haar mond om die histeriese gegiggel in haar te probeer keer.
Adolf kyk geskok na haar en daar is nou beslis afkeur in die plek van bekommernis. Hy vat haar stewig aan die arm en sleep-dra haar by die musiekkamer in en maak die deur agter hulle toe sodat die kinders hulle nie kan hoor nie.
“Jy lag!” sê hy ongelowig. “Jy makeer niks … jy lag!” Hy spoeg die woorde uit asof so iets heeltemal onmoontlik is.
Skaterlag oorval haar en die groen oë lewe van pret. “Staak dit onmiddellik!” Adolf is woedend. “Of … of ek sal genoodsaak wees om jou te klap!” Sy stem bewe maar Christa is nou by alle grense van versigtigheid verby.
“O, dit was die snaaksste ding wat ek nog gesien het! Die groot ou haan wat so spierwit gepoeier is.” Sy lag weer skaterend en hou behoorlik haar maag vas.
Sy hande knel om haar skouers en hy skud haar wild heen en weer. “Ek vind dit geensins amusant nie!”
“Ek … ek is jammer, baron.” Christa kry haarself met die grootste moeite onder beheer. “Ek kan myself nie help nie, as hierdie lag in my binneste kom kriewel … dan kan niks dit keer nie.”
Adolf kyk af in die ondeunde gesig. Iets vreemds, iets wat hom magteloos maak, stoot in hom op. Hy wil haar heen en weer skud … en tog wil hy haar teen hom vasdruk en saam met haar skaterlag. Hy is skielik heeltemal ontsenu en los haar so vinnig dat sy effens agteruit steier voordat hy wegstap.
Christa draal eers ’n bietjie buite rond om haarself ten volle onder beheer te kry voordat sy teruggaan klaskamer toe. Daar is ’n doodse stilte in die klas en die seunskinders hou haar nuuskierig dop. Daardie gesmoorde geluid voordat die baron haar hier uitgesleep het, het baie na ’n proeslag geklink, maar hulle is nie heeltemal seker nie.
Daar is ’n nuwe atmosfeer toe sy terug is in die klas. Dit is asof daar skielik ’n soort samehorigheid tussen hulle kom lê het … sommer so stil en sonder woorde.
Etenstyd stap Christa ongemaklik eetkamer toe. Sy is nie seker of sy saam met die kinders gestraf word nie. Daar is net een plek aan die lang tafel gedek en Christa wil net omdraai om haar straf saam met die kinders te gaan uitdien toe Bernard die stoel vir haar uittrek. “Juffrou kan maar hier sit. Die baron is Tsaobis toe.”
Christa kyk na die kos op haar bord. As sy tog net vir Udo en Kurt iets kan uitsmokkel … Die ander sal dit oorleef. Sy loer onderlangs na Bernard. Hy staar voor hom uit asof hy in ’n soutpilaar verander het en sy glad nie in dieselfde vertrek is nie.
Sy sit haar servet op haar skoot en laat val die twee hoenderboudjies daarin.
Wanneer die bediende haar bord wil wegneem, keer sy hom. “Is … is daar nie miskien nog hoender nie, ek is so honger vandag …” Sy glimlag stroopsoet vir hom. Hy knik en verdwyn deur die kombuisdeur.
Bernard gee geruisloos ’n treetjie nader en Christa vou ongemerk die servet toe en skuif haar bene dieper onder die tafel in. Haar hart klop wild en onstuimig. As Bernard haar by Adolf moet gaan verkla! Hy sal nie verantwoordelik wees vir sy dade nie, daarvan is sy oortuig.
“Fräulein …” Sy stem is saggies hier by haar oor. “Die silwerbak met die deksel …” Hy beduie na ’n skottel op die buffet. “Ek sal dit ongemerk in u kamer kan kry. Frau Maria gaan jou dophou.”
Christa kyk vinnig na hom en die ongeloof staan in groot vet letters oor haar hele gesig geskryf. Stadig bedaar die wilde hartklopping in haar kuiltjie as sy in Bernard se vriendelike blou-grys oë kyk wat sy ernstige voorkoms heeltemal weerspreek.
Sy glimlag en die trane blink onverwags in haar oë. “Jy is ’n engel, Bernard!” fluister sy sameswerend. Hy gaan haal die silwerskottel en kom sit dit binne haar bereik. Dan gaan staan hy weer teen die muur, hierdie keer ’n bietjie nader aan die kombuisdeur sodat hy ’n beter uitsig daardie kant toe kan hê.
Die bediende bring haar kos en sodra hy weer uit is, skep sy dit vinnig in die bak. Die porsie op haar skoot sit sy ook daarin plus nog gebraaide aartappels, ’n piesang en ’n appel.
Frau Maria kom staan wantrouig in die eetkamerdeur as Christa klaar geëet het. Haar oë val byna uit haar kop van ongeloof toe Christa met leë hande en ’n grinnik op haar gesig by die deur uitstap.
’n Kwartier later is daar ’n kloppie aan die deur en Bernard glip vinnig by die kamer in met die bak in sy hande. Hy het nog twee appels iewers in die hande gekry, maar dit is al … vir elf honger seuns!
“Ai, Bernard!” Christa vou haar hande om syne as sy die skottel by hom oorneem. “Baie dankie! Ek besef nou eers dat jy maar nog altyd daar was vir hulle. Dit is hoekom hulle jou nooit poetse bak nie.”
“Arme kinders!” sug hy en loer vinnig oor sy skouer. “Ek moet baie versigtig wees dat Frau Maria en die ander nie agterkom hoe ek voel nie. Die baron sal my sommer terugstuur en dan het die kinders niemand nie.” Sy hele houding raak gespanne by die gedagte daaraan.
“Fräulein moet die kos uitskep sodat ek die bak kan terugvat.” Christa keer sommer alles uit in ’n vrugtebak op die skryftafel en druk die skottel in Bernard se hande. Hy sluip saggies by die kamer uit. Christa draai die bak in ’n klein handdoekie toe en gooi ’n rok oor haar arm asof sy dit wil gaan stryk. Sy stap in die gang af, haar ore gespits vir enige voetstappe verder af in die gang.
Sy kyk vinnig oor haar skouer voordat sy by die seuns se slaapvertrek inglip en sit die bondeltjie vinnig neer. “Julle moet dit deel … kyk dat Kurt en Udo iets kry,” fluister sy en verdwyn weer net so vinnig. Sy weet dat Stefan, wat die naaste aan haar was, haar sou gehoor het.
Dié aand is Adolf weer aan tafel en van nog ’n stukkie kos uitsmokkel, is daar geen sprake nie. Arme kinders! ween haar hart. Daardie ou bietjie kos het seker nie eers die grootste honger gestil nie.
Wanneer hy wil opstaan, keer Christa hom vinnig met ’n smekende stem. “Baron … kan die kinders nie maar iets kry om te eet nie? Hulle kan tog nie heeldag sonder kos bly nie,” pleit sy.
Sy oë flits na haar kant toe wanneer hy omdraai en haar vol in die gesig kyk. “Juffrou Van Graan, ek wysig nooit ooit ’n besluit nie. Jy sal nie die dissipline hier kom deurmekaar krap nie. Is dit duidelik?”
“Nee, dit is nie!” Christa se humeur vat vlam. “Dit was ’n groot straf vir so ’n klein oortredinkie! Die ou Kommandant het geen sin vir humor nie; sy is ’n regte ou tiran wat ’n sadistiese behae daaruit put om die seuns te straf. Arme Kurt is nog ’n baba. Hy is net vyf jaar oud en jy … jy is nie die naam van pa werd nie!”
As Christa die woede in Adolf se oë sien blits, besef sy dat sy hopeloos te ver gegaan het. Sy swaai dus vinnig om en stap so waardig moontlik weg sonder om weer om te kyk.
Adolf, wat nog nooit so deur een van sy werksmense aangespreek is nie, is totaal en al tot stomheid geskok. Die Kommandant! Hy soek in sy verstarde gedagtes rond, wie kan dit wees? Dan tref dit hom dat dit van Frau Maria is wat sy moet praat. Vir die eerste keer in jare kriewel daar onverwags ’n laggie in sy binneste. Die kinders moes haar die naam gegee het … nogal heel gepas!
Hy