kinders het nie so ’n reaksie verwag nie. Hulle staar haar geskok en met groot oë aan. Sy het dan al die ander ongediertes en goggas so maklik gehanteer, selfs die geitjie in Gustav se pap gegooi.
Die muis maak ’n laaste draai en skarrel vinnig by die deur uit. Dan eers is daar genoeg lewe in haar om so waardig as moontlik van die stoel af te klim.
“Wie se werk was dit?” Sy is skaam-kwaad dat sy haar waardigheid so kon verloor, maar hierdie sinneloosheid het nou lank genoeg aangehou. Sy kyk kwaai na die geslote gesigte en die woede neem genadiglik in haar oor.
“Ek wil weet wie dit gedoen het …” sis sy afgemete en daar is ’n wit kring om haar mond.
Gustav kom lui op sy voete en stap slenterend vorentoe. Hy probeer om sy verlore aansien te herwin, alhoewel hy nie naastenby meer die genot van vroeër daaruit put nie.
“Is dit jou werk, Gustav?” Woede meng met teleurstelling in haar binneste. Sy het gedink hy het verander!
“En wat as dit is …?” vra hy en probeer weer sy ou uittartende self wees.
“Kom hier!” beveel sy en haar moed wil-wil haar begewe as hy met ’n breë grinnik vorentoe kom en vir die res van die klas knipoog.
Sy moet op haar tone staan om die rottang van die kas af te haal en daar is ’n onderdrukte gegiggel in die klas wat die woede soos ’n golf in haar rondstoot.
Sy swaai om en kyk hulle een vir een stip in die oë. “Ek het nou oorgenoeg van hierdie kinderagtigheid gehad. Julle gaan nie op hierdie manier van my ontslae raak nie. Hoe gouer julle dit in julle koppe kry, hoe gouer kan ons met ons werk aangaan. Ek doen dit nie vir myself nie, ek doen dit vir julle! Dit is geen plesier nie, dit kan ek julle verseker.” Sy is bleek en haar asem is hortend.
Heinz von Eckenberger staan ook nou op en kom vorentoe. “Dit was my werk, Fräulein,” sê hy, baie seker van homself.
“Dit was ek gewees, Fräulein.” Johann Enke wil ook deel van hierdie teëstribbeling wees en kom staan langs die ander twee.
Christa kners op haar tande. Hulle is van die oudstes. Peter Strauss is ook in hulle groep, maar hy is so stil en eenkant, hulle moet hom altyd eers wakker skud voordat hy by is. Sy sien hoe Heinz ongemerk na Peter wink en hy kyk half verbaas na hulle deur sy vuil bril. Hy staan op en kom staan ook in die kring en Christa het ’n vermoede dat hy nie eers seker is waaroor dit alles gaan nie. Hy het lankal reeds belangstelling in die bedrywigheid verloor.
Gustav grynslag selfversekerd en kyk haar uit die hoogte aan. Die ander staan ook nader om haar te ontsenu en te intimideer.
“Nou goed, as dit al vier van julle is, dan buk julle almal,” sê sy beslis. Gustav is amper ’n kop langer as sy, maar haar woede gee haar moed en krag.
Sy vat hom agter die nek en druk sy kop met mening af. “Vat jou enkels!” beveel sy kortaf.
Hy grinnik sag en met groot vertoon vat hy sy enkels vas terwyl hy vir die ander gesigte trek sodat hulle skaterend lag.
Christa bid vir krag soos Simson van ouds. Voordat Gustav mooi besef wat aangaan, looi sy hom drie vinnige houe op sy sitvlak. Sy sien die ongeloof in sy oë as hy regop kom. Hy weet baie goed dat hy nou sal moet maak asof hy niks gevoel het nie, want anders gaan hy hierdie rondte ook verloor.
“Baie dankie, Fräulein!” Hy buig galant na haar kant toe, maar sy asem is net te kort om natuurlik te wees en die ander seuns besef dit alte goed.
Christa wag nie vir verdere reaksie nie. Sy druk Heinz se kop af en looi hom drie houe en dan vat sy Johann voordat die woede kan skiet gee. Johann se oë rek groot as die eerste hou val en hy loer verskrik om. As hulle saam met Gustav wil grootmeneer speel, moet hulle bereid wees om saam met hom gestraf te word. Sy het nou genoeg gehad.
Arme ou Peter se oë lyk soos ’n uil s’n as sy hom agter sy nek vat en sy kop afdruk. Die drie wat hy egter kry, sal skaars ’n roering op die Richterskaal veroorsaak.
Adolf von Leipsig staar verstom na die skouspel en beweeg vinnig weg van die venster sodat hulle hom nie moet raaksien nie. Hy draai om en stap diep ingedagte weg. Dit moes iets vreesliks gewees het wat haar aangespoor het tot soveel hardhandigheid. Daar is ’n vreemde respek in sy binneste. Sy kom nooit by hom kla nie en verdedig net altyd die kinders.
Hy trek sy skouers op as hy besef in watter rigting sy gedagtes loop. Dit kan hom min skeel as die kinders haar verdryf. Hy sal nie ’n oomblik se slaap daaroor verloor nie. As hulle wil teruggaan Duitsland toe, kan hulle dit met die grootste liefde doen … dit sal deur hulle eie toedoen wees. Die skool op Abendruhe het vir hom nog net ongeluk en hartseer gebring en daarmee saam die kind wat hom gedurig daaraan herinner.
Hy sug swaar. Soos meermale in sy lewe, het die noodlot dinge uit sy hande geneem en het hy geen sê in die hele saak gehad nie.
5
“Wie het dit gedoen?” Christa swaai verskrik om na waar die Kommandant skrikwekkend in die klaskamer se deur staan, haar voete stewig uitmekaar geplant. Onder haar arm knyp sy ’n yslike groot meelblik vas en in haar een hand het sy die twee pote van ’n groot rooibruin hoenderhaan in ’n vaste greep.
Die haan hang protesterend kop onderstebo maar hy kan op geen manier uit dié ysterkloue ontsnap nie. Die Kommandant lig die haan hoër en hy klap se vlerke sodat ’n wit meelwolk om hom hang.
Christa voel hoe die lag histeries in haar opstoot en sy byt haar kieste met mening vas. Haar ingewande begin skud as die hoenderhaan verontwaardig sy lang slap ooglede van onder probeer toemaak, asof hy so waardig moontlik in hierdie onwaardige posisie probeer lyk.
Om die borrelende lag in haar te bedwing kyk sy dus liewer na die kinders, maar hulle kan net sowel uit klip gekap wees. Daar is geen emosie van enige aard op hulle onskuldige gesigte te bespeur nie. Selfs klein Kurt vou sy armpies oor sy bors en kyk met ’n uitdrukkinglose blik na die Kommandant.
“Wie het dit gedoen?” Daar is nou ’n amper histeriese noot in die vrou se stem. Met elke woord pluk sy die hoenderhaan heen en weer sodat ’n nuwe meelwolk te voorskyn kom.
“Wat gaan hier aan?” Adolf kom staan langs Frau Maria en daar is nie ’n sweempie emosie op sy gesig nie.
Frau Maria gluur eers die kinders aan asof sy hulle in muise wil verander voordat sy woedend na Adolf draai. “Een van hierdie ongeskikte … niksnutse het die haan in die meelblik weggesteek. U moet sien hoe lyk my kombuis!”
Christa maan haarself tot kalmte en bid woordeloos dat niemand tog nou vir haar ’n vraag moet vra nie. Sy kan haar lag nie meer hou nie. Die haan protesteer aamborstig en klap met sy vlerke, maar die greep om sy pote verslap nie een sekonde nie.
“Was dit weer jy gewees, Carel?” Frau Maria pen hom met haar yskoue blik vas.
Christa staar voor haar op die grond en sukkel om die lag binne-in haar tot bedaring te bring. Want so seker as wat sy hier staan, as sy nou uitbars van die lag, sit sy vanaand op die stasie met al haar aardse besittings, of daar nou ’n trein is of nie.
Carel kyk verskrik na die ander en Kurt maak sy mond oop om iets te sê, maar Klaus klap hom so hard tussen die blaaie dat hy amper verstik. Kastig baie bedagsaam druk Klaus vinnig sy sakdoek voor Kurt se mond en vryf hom tussen sy blaaie.
Hier waar Christa skuins agter hulle staan, sien sy die helfte van Klaus se sakdoek is omtrent binne-in Kurt se mond en dat Klaus sy kakebeen met die ander hand vasklem sodat hy geen geluid kan uiter nie, al probeer hy ook.
“Dit is nie Carel nie, Frau Maria …” sê Niko vinnig.
Adolf kom staan voor in die klas en vou sy arms oor sy bors. “Die skuldige een beter praat, anders word almal gestraf.”
Christa kyk na die stil seunsgesigte en daar is ’n moederlike trots in haar hele houding. Sy weet dat hulle liewer almal saam gestraf sal word as wat hulle een sal uitlewer.
“Gustav!” Adolf draai na die seun en daar kom ’n geslote uitdrukking op sy