бетә, димәк, бар кешедән дә иртәрәк дым каплата, сукага чыга.
Күршеләре Әхмәтнең нәрсә белән шөгыльләнгәнен бик җентекләп күзәтәләр, ләкин, барыбер, күздән ычкындыралар икән. Басуга киткәнен сизеп, башка кеше иярмәсен өчен, аның капка орчыклары, арба күчәрләре дә мул итеп дегетләнгән. Соңгы вакытта таң тишегеннән кузгалган Әхмәт ат тоякларына да чүпрәк бәйли башлаган. Шуңа күрә бар кешедән алда тырмаларын, сукаларын бетерә дә, орлыкны җиргә күмдерергә җылы җитәме дип, алача ыштан бауларын ычкындырып, буразнага утыра.
Төнлә кайта, бусагадан аягын өстерәп кереп ава, таң сызылганчы, тагын чыгып сыза. Ел әйләнәсендә үзенә дә, гаиләсенә дә бер рәхәт юк. Хыял йөртә, өмет теркелдәтә, ышаныч ыргылдыра Әхмәтне.
Ул үз гомерендә ничәмә-ничә янгын күрде. Иң зур фаҗигадә Кече Кирмәннең 440 өе көлгә әйләнгәнен дә белә. Туган җирне ташлап, авылдан китәсе дә килми, җибәрмиләр дә. Синең өчен салымны кем түләсен, өй башыннан җыела бит ул. Янган хуҗалык, авыз-борыныннан кан китсә китә, тырыша-тырмаша, тагын куыш әмәлли, җирне казып керсә керә, ләкин үз өендә үлә.
Уйланып йөрде Әхмәт, гаиләсе белән дә киңәште. Ел саен кем булса да яна, әллә кирпеч өй салып карыйсы микән? Нигезенә тутырырга басуда җыелган ташы, агач алырлык сәмәне бар. Кирпечне үзләре Бакырчы чишмәсе янында сугырлар. Ул бит – Алкин баена күпме кирпеч калыплап, яндырып биргән кеше.
Атналар буена аягыннан салынмаган, шуңа күрә уҗым тишелеп чыккан чабатасын чоланга элде. Пәнҗешәмбе көнне мунча яктырды, хәлдән тайганчы, тәнендәге соңгы күзәнәк «аһ!» дип сулап җибәргәнче чабынды Әхмәт.
Икенче көнне Сукыр урамдагылар башына бәрхет түбәтәй кунаклаган, аягына затлы читек кигән, ак күлмәге өстеннән затлы камзул эләктергән кешене танымадылар. Тануын таныганнардыр, ләкин ышанмадылар. Ямь-яшел бәбкә үләне каплаган урамның кыл уртасыннан баручы бу изге зат узганда, тәрәзә төпләрендәге барча гөл, башларын борып, аңа ияреп китәргә талпынды, шуңадырмы, пәрдәләрне шадралатып дулкын йөгерде.
Гомер буе алъяпкыч бәйләп, көрәк, сәнәк, себерке селтәп, тирес, печән, салам җилфердәтүче адәм белән Сукыр урамны балкытып, нурга коендырып атлаучы изге картны тәңгәл китерү авыр, бик авыр булгандыр, мөгаен. Ашыгып, кабаланып, кешедән калышмыйм дип чәбәләнеп яшәгән Әхмәткә бер дә ошамаган иде шул бу илаһи зат.
Ашыкмыйча гына, әссәламегаләйкүмнәрне ханнарга хас баш кагу ишарәсе белән ныгытып, нур балкыган күзләре белән Сукыр урамга йолдыз сибеп, мәчеткә менүче ир-ат чыннан да Әхмәт иде. Бүтән елларда да мәчеттән калмады анысы. Ә болай – затлы киенеп, төзәтенеп, чистарынып, мул итеп хәер алып, җомга намазына мәчеткә юнәлүе Ходай хозурына изге гозер белән килүе иде.
Олы эшкә тотынырга исәбе. Аяк асты кешеләрдән[4] беренче булып, кирпеч өй салырга Ходай ризалыгын сорарга менә.
Ниһаять, ул Чегән тавыннан күтәрелүче тыкрыкка борылды. Кыйблага каратып салынган агач мәчетнең күккә омтылган манарасындагы ай, изге юнәлешкә ишарәләп, Әхмәтне үзенә чакырды. Мәчеткә якынайган саен, аяк астындагы җирнең катылыгын